Forex Dolandırıcılığı (Forex Mağdurları Ne Yapmalı?)

Forex dolandırıcılığı, yasa dışı şekilde forex işlemleri yapan şirketlerin, yüksek kâr elde etme vaadiyle yatırımcıları kandırarak paralarını aldıkları yöntemdir. Dolandırıcıların söylediklerinin aksine, yasadışı forex şirketinde işlem yapmış olmak doğrudan bir suç değildir. Mağdur olan yatırımcının parasını geri alabilmesinin hukuken birçok yöntemi bulunur. Bu anlamda yatırımcının en kısa sürede hukuki imkanlara başvurması gerekir.

Forex Dolandırıcılığı Nedir?

Forex dolandırıcılığı, yasadışı forex şirketlerinin kişileri yüksek kar elde edeceği vaadiyle kandırarak paralarını aldığı dolandırıcılık yöntemidir.

Forex dolandırıcıları, işlemlerini yasa dışı şekilde faaliyet gösteren şirketler yoluyla yapılmaktadır. Aynı şekilde, yasal yollarla kurulmuş ancak dolandırıcılık faaliyetlerini amaçlayan şirketler yoluyla da işlemler yapıldığı görülebilir.

Yasa dışı forex dolandırıcılığında mağdurlar çeşitli yollarla ikna edilmektedir. Sahte forex danışmanları tarafında yapılan aramalar yahut kurulan profesyonel web sayfaları yaygın yöntemlerdendir. Yatırımcı sisteme dahil olduktan sonra, yatırımcıya sahte bir yatırım uzmanı atanır. Sahte yatırım uzmanı, mağdur yatırımcıyı yönlendirerek devamlı olarak para yatırmasını sağlamaktadır.

Forex dolandırıcılığı amacıyla kurulan sistemde, yatırımcı yani mağdur olacak kişiye şirketin yasal olarak SPK lisansına sahip olduğu söylenir. Ayrıca genellikle Kıbrıs veya İngiltere merkezli şirket oldukları iddia edilerek de yatırımcıların kandırıldığı görülür.

Kişilerin sisteme para yatırması sağlandıktan sonra, sistem zaten dolandırıcılara ait olduğundan web sitesinde sanki para kazanılmış gibi gösterilebilir. Bu şekilde yatırımcının daha fazla para yatırması sağlanır. Öyle ki ilk para yatırmalarda, kişilere belli bir miktar kar ödemesi de yapıldığı görülür. Ancak bu durum kişiyi sistemin içine daha fazla sokmak için kullanılan bir yöntemdir.

Yeterli para miktarı yatırıldığında, paranın piyasa koşulları gereği kaybedildiği veya yanlış yerlere yatırım yapılması nedeniyle paranın büyük kısmının kaybedildiği de söylenmektedir. Kullanılan bir başka yöntem ise, kişinin parasını sistemden çekebilmesi için bir miktar vergi yatırması gerektiğinin söylenmesidir. Parasını çekmek için sözde vergi ödemesini sisteme yatıran mağdur, böylelikle bir kez daha dolandırılmış olur.

Mağdurlar, zararlarını telafi etmek yahut kazancı artırmak umuduyla uzun süre boyunca bu sistemin içinde kalmaktadırlar. Kişi, sisteme ilişkin şüphe duymaya başladığında yahut parasını çekmek istediğinde ise çeşitli bahanelerle karşılaşmaktadır. Örneğin, kişinin de yasadışı bir işlem yaptığı ve dolayısıyla hukuki yollara başvurması durumunda kendisinin de ceza alacağı söylenerek kişi tehdit edilir.

Forex dolandırıcılığı ile karşı karşıya kalan mağdurların bu kişilere taviz vermemeleri ve hukuki imkanlara başvurmaları gerekmektedir. Başvurulabilecek yollar aşağıda ayrıntılı şekilde incelenmiştir.

Forex Şirketinin Sahte Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Forex şirketinin sahte olduğunu, SPK lisansı kontrol edilmeli ve kaldıraç hesabı bulunup bulunmadığı incelenerek anlaşılır. SPK lisnası bulunmayan forex şirketleri sahtedir. Ayrıca, yasal forex şirketlerinin, her yatırımcı adına takasbank hesabı açma zorunluluğu bulunmaktadır.

Kişiler e-devlet sistemi üzerinden SPL uygulamasına giriş yaparak, şirketin SPK lisansını kontrol edebilir. Yine aynı şekilde e-devletten, adınıza açılmış bir takasbank hesabı yoksa forex şirketinin sahte olduğu anlaşılır. Son olarak, yasal forex şirketleri limited şirket olarak kurulmak zorundadır. İşlem yapılan forex şirketinin, anonim şirket gibi farklı türlerde kurulmuş olması halinde forex şirketinin sahte olduğu anlaşılmaktadır. 

Yasa Dışı Forex Şirketinde İşlem Yapmak Suç mudur?

Yasa dışı forex şirketinde işlem yapmak suç değildir. Dolandırıcı şirketler, kişileri yasa dışı işlem yaptığı, kendisinin de suçlu olduğunu söyleyip korkutmaktadır. Dolayısıyla mağdurlar, şikayette bulunursa ceza alacağı korkusuyla hukuki yollara başvurmaktan çekinmektedir. Ancak bunlar, yalnızca kişinin hukuki yollara başvurmasını önlemek amacıyla sözde şirketlerin kullandıkları manipülatif ve gerçek olmayan iddialardır. 

Forex Dolandırıcılığı Karşısında Mağdurlar Ne Yapmalı?

Forex dolandırıcılığı karşısında mağdurlar, savcılığa şikayette bulunabilir, icra takibi başlatabilir, alacak davası açabilir veya chargeback (ters ibraz) yoluna başvurabilirler. Bu yolların kullanılmasıyla hem dolandırıcılık suçunu işleyen faillerin yakalanması hem de kaybedilen paranın geri alınması imkanı doğacaktır. 

Forex dolandırıcılığı karşısında yukarıda sayılan, mağdurların yapması gereken işlemler aşağıda alt başlıklar halinde ayrıntılı şekilde incelenmiştir.

Forex Dolandırıcılığı Savcılık Şikayeti 

Forex dolandırıcılığı söz konusu olduğunda, mağdurun yani yatırımcının savcılık nezdinde suç duyurusunda bulunması mümkündür. Zira, söz konusu işlemler Türk Ceza Kanunu uyarınca dolandırıcılık suçu sayılacağı gibi, SPK mevzuatında da suç olarak nitelendirilmiştir. 

Genellikle dolandırıcı forex şirketleri, kişilerin hukuki yollara başvurmasını engellemek için yasa dışı işlem yaptıkları için suç duyurusunda bulunmaması gerektiği aksi halde kendilerinin de ceza alacağını söylemektedirler. Ancak bu durumun bir gerçekliği bulunmamaktadır. İfade edildiği üzere şirketin amacı, kişinin hukuki yollara başvurmasını engellemektir. 

Bu noktada savcılığa suç duyurusunda bulunurken, gerekli tüm delillerin toplanması ve işlemlerin usulüne uygun şekilde yapılmış olması son derece önemlidir. Aksi halde, dolandırıcılar hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair kararlar çıkabilmektedir.

Forex Dolandırıcılığına Karşı İcra Takibi

Forex dolandırıcılığına karşı icra takibi yapılması da mümkündür. Yapılacak icra takibinde, ihtiyati haciz şartlarının sağlanılması ve usuli işlemlerin tamamlanmasıyla %10-%15 aralığında bir teminat yatırılarak şirket malları üzerine ihtiyati haciz de konulabilecektir. 

Konulacak olan ihtiyati haciz ile kaybedilen paranın geri alınabilmesi için önemli bir adım atılmış olacaktır. Ancak, söz konusu takibatın yapılabilmesi için şirket hakkında kapsamlı bir araştırma yapılmalı özellikle mal varlığının araştırılmasının titizlikle yapılması gerektiği bilinmelidir. 

Forex Dolandırıcılığına Karşı Bankalara Chargeback (Ters İbraz) Başvurusu

Forex dolandırıcılığına karşı bankalara chargeback (ters ibraz) başvurusu yapılması mümkündür. Bu yolla kişinin yatırmış olduğu paranın karşısında herhangi bir hizmet veya mal almadığının tespiti yapılarak paranın iadesi mümkün hale gelmektedir. Ancak bu yola başvurulabilmesi için kredi kartı aracılığıyla ödeme yapılmış olması gerekmektedir. 

Chargeback (ters ibraz) işlemi, banka ya da kredi kartı ile ödemesi yapılan bir mal veya hizmetin temin edilememesi halinde, kart sahibinin bankaya başvurarak ödenen bedelin iadesini talep etmesidir. Chargeback (ters ibraz), aşağıda liste halinde verilen hallerde istenebilir.

• Satın alınan hizmet veya malın verilmemesi,
• Belge talepleri,
• Kart hamilinin işlemi hatırlamaması,
• Kart hamili onayı dışında gerçekleşen işlemlere itirazlar, (Dolandırıcılık itirazları),
• Süreç hatası itirazları (Mükerrer işlem, İşlem tutarında farklılık, vb.),
• İptal/İade işlem itirazları,
• Ürün/Hizmet temini için itirazları,
• Satın alınan ürün/hizmetin hasarlı/kusurlu/tarif edildiği gibi olmadığı itirazlar,
• Provizyon hatası itirazları, nedeniyle chargeback istenebilir.

Chargeback (ters ibraz) işlemi; Visa, Mastercard, Amex, Troy gibi uluslararası ödeme kuruluşlarının şartları arasında yer alan bankalar için yapılabilir. Bu kapsamda bankaya yapılacak başvuru işlemleri şu şekildedir:

• Dolandırılan kişi yani kart sahibi, kartın ait olduğu bankaya itirazını iletir. 
• Banka kendisine yapılan itirazı, karşı tarafa yani işlemin yapıldığı iş yeri bankasına yönlendirir.
• Akabinde, işyeri bankası ilgili itirazı, iş yerine sunacak ve işlem ile ilgili belgeleri talep edecektir.
• İş yeri ilgili belgeleri bankaya iletir.
  • Eğer iş yerine banka tarafından belgelerin iletilmesi için belirlenen sürede hiç belge iletilmediyse veya gönderilen belgeler yeterli görülmezse, itiraz edilen tutar işyeri hesabından çekilir ve kart sahibi bankaya iade edilir. 
  • Eğer işyeri tarafından belgeler gönderilir ve gelen belgeler yeterli görülürse, kart sahibi tarafından başlatılan itiraz reddedilir. 
• Süreç sonunda sağlanan belge ve bilgilerin kartı veren banka tarafından yetersiz/geçersiz bulunması durumunda, kart hamilinin itiraz sürecini devam ettirme hakkı vardır. Bu durumda itiraz, iş yeri bankasına tekrar iletilir ve iş yeri bankası tarafından konu ile ilgili yeni bilgi/belge talebi yapılabilir.

Yukarıda belirtilen süreç, genellikle bankanın işyerinden ilgili hizmete dair belge istemesi durumunda çözülür. Çünkü, yasadışı forex şirketi zaten resmi olarak bir mal veya hizmet sunmamıştır. Dolayısıyla bankaya sunacağı bir belge de bulunmamaktadır. Belgeler gönderilmediği için banka, parayı tekrar dolandırılan kişinin hesabına aktarır. 

Bankaya yapılacak itirazlar her halükarda işlemin karta yansıdığı tarihten itibaren 540 günü geçemeyecektir. Bununla birlikte yapılacak itiraza ilişkin süreler, itirazın türüne göre değişkenlik göstermektedir. Aşağıda her bir itiraz sebebine ilişkin olarak belirlenen itiraz süreleri şunlardır:

• Ürün/hizmet temini ile ilgili itirazlarda, beklenen teslim tarihinden itibaren en fazla 120 günlük itiraz süresi bulunmaktadır. 
• İade /iptal belgesi söz konusu olduğunda, iade/iptal belge tarihinden itibaren en fazla 120 günlük itiraz süresi bulunmaktadır.
• Diğer itiraz türlerinde ise işlemin karta yansıma tarihinden itibaren en fazla 120 günlük itiraz süresi bulunmaktadır. 

Yasadışı forex şirketleri üzerinden yapılan işlemler sonucu mağdur olan kişilerin hızlıca hukuki imkanlara başvurması gerekir. Zira, dolandırıcıların yakalanması için belgeleri ve delilleri hızlıca toplamak veya kaybedilen parayı alabilmek için hukuki imkanları hemen kullanmak gerekir. Her iki durumda da yapılacak başvurularda usuli işlemlerin de doğru yapılması gerekir. Aksi halde başvurulardan netice alınamayabilir. Bu anlamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir avukata danışılması faydalı olacaktır.

Forex Dolandırıcılığı Alacak Davası

Forex dolandırıcılığına karşı alacak davası açılması da mümkündür. Ancak, dava sürelerinin oldukça uzun olması sebebiyle pek tercih edilmemektedir. Alacak davası açmadan önce diğer hukuki yollara başvurulmaktadır.

Yurtdışı Forex Şirketi Mağdurları Ne Yapmalı?

Yurtdışı forex şirketi mağdurları chargeback (ters ibraz) işlemi yapmalıdırlar. Ancak bu işlemin yapılması, söz konusu işlemlerin kredi kartıyla yapılması halinde mümkündür. Zira, icra takibi başlatmak, alacak davası açmak veya suç duyurusunda bulunmak gibi işlemlerin yurt dışı işlemlerine karşı çoğunlukla sonuç getirmediği görülmektedir. Yargı makamları bu hususta yetkisizlik ve görevsizlik karar vermektedir.

Yasal Forex Şirketi Uyuşmazlıklarına Karşı Hukuki Çözümler

Yasal forex şirketi uyuşmazlıklarına karşı hukuki pek çok farklı çözüm yolu mevcuttur. Çözüm yolları, forex şirketi aracılığıyla yapılan işlemin türüne göre değişecektir. Bu kapsamda, yasal forex şirketi uyuşmazlıklarının konuları, borsa  işlemleri ve borsa işlemi dışındaki işlemler olarak ikiye ayrılmaktadır.

Borsa işlemlerinden doğan uyuşmazlıklarda, yani borsada işlem gören sermaye piyasası araçlarına ait emirlerin, borsaya iletilmesi, bu emirlerin borsa kurallarına göre eşleştirilmesi gibi işlemler ile ilgili olarak, Borsa İstanbul A.Ş.’ye uyuşmazlık başvurusu yapılabilir.

Borsa işlemleri dışındaki uyuşmazlıklarda; zarar, ziyan ve tazmin talepleri için, Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) bünyesinde kurulmuş Müşteri Uyuşmazlıkları Hakem Heyetine başvurulabilir.

Şikayet ve ihbar başvurularında; sermaye piyasası mevzuatına aykırı olduğu iddia edilen işlemlerin tarihi, bu işlemlerin hangi sermaye piyasası aracına ve yatırım kuruluşuna ilişkin olduğu açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, hangi hakkın ihlal edildiği hususunun somut şekilde, mümkünse belgelerle ilgili kurullara iletilmesi gerekir.

Sermaye Piyasası Kuruluna yapılan başvurularda, kurul idari incelemede bulunacaktır. Yani, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu gereğince mevzuata uygunluk incelemesi yapılır, ancak zarar tazminine karar verilemez. Dolayısıyla, her ne kadar kurula başvuru yapılsa da zararların tazmini için mutlaka hukuki yollara başvurulması gerekmektedir. 

Sonuç

Forex dolandırıcılığı işlemlerine karşı, mağdur olan kişilerin başvuracağı yolların hukuki ve cezai süreçler için harekete geçmesi gerekir. Bu noktada hem paranın geri alınabilmesi hem de dolandırıcılar hakkında işlem yapılabilmesi için hızlı hareket etmek gerekir. Zira bankaya yapılacak başvurularda süre sınırı bulunduğu gibi kullanılacak diğer hukuki imkanlarda da belgelerin toplanması gerekir. Bu anlamda süreç içinde alanında uzman bir avukata danışılması faydalı olacaktır.