Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası ve İptali

Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını alan kişi için memuriyette ilerleme ve yükselme imkanı ortadan kalkar. Fakat bu cezaya karşı çeşitli hukuki yollara başvurulabilir. Bunun için sürecin hukuka uygun biçimde yürütülmesi gerekir.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası Nedir?

Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bulunduğu kademede ilerlemesinin 1-3 yıl arasında bir süre için durdurulmasıdır. Ancak yükselebilecekleri kadroların son kademesinde bulunan memurlara, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmez. Bu memurlara, brüt aylıklarından 1/4 ile 1/2 arasında kesinti yapılır. 

DİKKAT: Kademe ilerlemesinin durması için verilen cezanın tekrarlanması halinde, kişi devlet memurluğundan çıkarılır.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası Verilmesini Gerektiren Disiplin Suçları

Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmesini gerektiren disiplin suçları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda sayılmıştır. Kanunda sayılan bu fiilleri gerçekleştiren memurlara, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilir. Cezanın verilmesini gerektiren durumlar, aşağıda listelenmiştir.

• Görev yerine sarhoş gelmek veya görev yerinde alkollü içki tüketmek, 
• Kesintisiz ve özürsüz 3 – 9 gün arasında göreve gelmemek, 
• Göreviyle ilgili olarak çıkar sağlamak,  
• Amirine veya amirinin yanında bulunan alt kademedekilere karşı küçük düşürücü ya da aşağılayıcı fiil veya hareketlerde bulunmak, 
• Görev yerini ve görev yerinin sınırları içerisindeki bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak, 
• Bir belgeyi veya raporu gerçeğe aykırı olacak şekilde düzenlemek, 
• Ticari faaliyette bulunmak ya da Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getiren faaliyetlerde bulunmak,
• Görevi yerine getirirken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef alan davranışlarda bulunmak, 
• Süresinde veya belirlenen durumda mal bildiriminde bulunmamak, 
• Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak, 
• Amirine, alt kademedekilere, iş arkadaşlarına veya iş sahiplerine hakarette bulunmak ya da bu kimseleri tehdit etmek, 
• Diplomatik statüden yararlanmak amacıyla yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme yeteneğinin üzerinde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla Devletin itibarını zedelemek ya da zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden Türkiye’ye dönmek, 
• Kendisine verilen görev ve emirleri kasten yerine getirmemek,
• Herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına faaliyette bulunmak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiillerdir.

Belirtilen fiillerden herhangi birinin işlenmesi halinde, memur hakkında disiplin soruşturması açılır. Sürecin sonunda, kademe ilerlemesinin durdurulmasına hükmedilebilir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda, tüm disiplin cezalarına ve bu cezalara yol açan eylemlere yer verilmiştir. Konuyla ilgili “memur disiplin cezaları” yazımızda, bu hususlar izah edilerek her bir disiplin cezası için neler yapılabileceğine değinilmiştir.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası Soruşturma Aşamaları

Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezası soruşturma aşamaları, yetkili amir tarafından memurun ceza gerektiren fiilinin öğrenilmesiyle başlar. Memurun disiplin cezası gerektiren eylemi; ihbar, denetim, şikayet gibi yollarla öğrenilebilir. 

Yetkili amir tarafından, soruşturmayı yürütecek bir memur atanır. Soruşturmacı memur, soruşturma dosyası için gerekli olan tüm bilgi ve belgeleri toplar. Akabinde memura savunmasını yapması için 7 günden az olmamak kaydıyla makul bir süre verilir. Memurun bu süre içerisinde savunma yapması gerekir. Aksi halde savunma hakkından feragat ettiği kabul edilir.

Soruşturmacı, memurun savunması ile birlikte soruşturma dosyasını disiplin cezası vermeye yetkili disiplin kuruluna gönderir. Yetkili disiplin kurulu, dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma hakkında kararını verir. 

Memura disiplin cezası verilebilmesi için soruşturmanın hukuka uygun şekilde yürütülmesi gerekir. Soruşturma aşamasında, aşağıda liste halinde verilen usullere riayet edilmelidir.

• Bağımsız ve üst yahut denk görevde olan bir soruşturmacının görevlendirilmesi,
• Tanık ve soruşturma altındaki kişinin ifadelerinin alınması, 
• İfade alınmadan kişiye haklarının ve soruşturma konusu hususların bildirilmesi, 
• Delillerin araştırılması, 
• Soruşturma sonucunda bir rapor hazırlanması, 
• Raporun ilgili makama sunulması, 
• Soruşturmayı yapan kişi ile soruşturmada elde edilen delilleri değerlendirecek kişi veya kurulların farklı olması, 
• Yasal süre içerisinde isnat olunan fiiller bildirilerek sanığın savunmasının alınması hususları, memurların soruşturma aşamasında haklarını koruyan hukuki güvencelerdir.

Memura verilen disiplin cezasının haksız olduğu düşünülüyorsa veya yukarıda belirtilen usullere dikkat edilmeden soruşturma yürütülmüşse cezaya itiraz edilebilir yahut iptal davası açılabilir. Bu imkanlara aşağıda değinilmiştir.

Disiplin Soruşturmasının Sonucu

Memur hakkında başlatılan disiplin soruşturması sonucunda verilen karar, memura tebliğ edilir. Eğer memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını almışsa artık memuriyette 1 ila 3 yıl arasında hükmedilen zaman zarfı boyunca memurun kademesi ilerlemez.

Söz konusu disiplin cezası, memurun özlük dosyasına işlenir. Cezanın özlük dosyasına işlenmesinden itibaren 10 yıl geçtikten sonra sicilden silinmesi yetkili amirden istenebilir.

Disiplin cezasının memura tebliğ edilmesiyle birlikte cezaya itiraz ve iptal davası yollarına başvuru için belirlenmiş olan süreler de işlemeye başlar.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasına İtiraz Ve İptal Davası

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilen memurlar, bu cezanın hukuka aykırı olduğu iddiasıyla yüksek disiplin kuruluna itiraz edebilir. İtiraz süresi, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 7 gündür. Kurul, itiraz dilekçesi ve karar ile eklerinin kendilerine gelmesinden itibaren 30 gün içerisinde karar verir. 

Disiplin cezasına karşı idari yargı yoluna da başvurulabilir. Buna ilişkin kararın tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içerisinde idare mahkemelerinden iptal davası açılabilir. Memur önce itiraz yolunu tüketip sonra dava yoluna başvurabileceği gibi direkt dava açma imkanına da sahiptir.

Memur önce idareye itirazda bulunmayı tercih ederse iptal davası için öngörülen 60 günlük süre idareye itiraz edildiği gün donar. İtirazın reddedilmesi veya idarenin 30 gün sessiz kalması üzerine, sürenin kalan kısmı işlemeye devam eder.

Örneğin, disiplin cezasına karşı tebliği izleyen 3. gün idareye itirazda bulunulmuş olsun. İdare itirazı reddederse veya 30 gün boyunca dönüş yapmazsa dava süresinden kalan 57 gün içinde iptal davası açılabilir.

Mahkeme, dava neticesinde memura verilen disiplin cezasının haksız nitelikte olduğuna karar verebilir. Bu durumda, memura verilen ceza ve buna bağlı olarak ortaya çıkan tüm sonuçlar kaldırılır. Memurun siciline işleyen hususlar da silinir.

Disiplin cezasına itiraz ve iptal davası süreçlerinde, mutlaka sürelere riayet edilmeli ve durumun haksızlığı doğru hukuki argümanlarla ileri sürülmelidir. Sürecin etkin biçimde yürütülmesiyle birlikte ceza ve sonuçları ortadan kaldırılabilir. Bu doğrultuda, uzman idare hukuku avukatından destek almakta büyük fayda vardır.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası Zamanaşımı Süresi

Kademe ilerlemesinin durdurulmasına neden olabilecek fiilleri işleyen memurlar hakkında, bu fiillerin işlendiğinin disiplin amiri tarafından öğrenilmesinden itibaren 1 ay içerisinde disiplin soruşturmasına başlanmalıdır. Bu süre içerisinde disiplin soruşturmasına başlanmazsa memur hakkında soruşturma açılması mümkün değildir.

Bununla birlikte, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren 2 yıl geçmeden ceza verilmiş olmalıdır. Bu süre dolduktan sonra ilgili eylemden ötürü disiplin cezası verilemez.

Kademe İlerlemesinin Durdurulmasına Karşı İptal Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının iptaline ilişkin açılan davalarda görevli ve yetkili mahkeme, disiplin cezasını alan devlet memurunun görevli olarak bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.

Memur Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasının İptali Davasında İstinaf Ve Danıştay Aşaması

Memur kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının iptaline ilişkin idare mahkemesinin vermiş olduğu karara karşı, istinaf yoluna gidilebilir. Kararı veren mahkemeye, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içinde istinaf dilekçesi verilebilir. Nihayetinde dosya, istinaf mercii olan bölge idare mahkemesine gider.

Bölge idare mahkemesinin yapacağı inceleme sonucunda, vereceği karar kesindir. Dolayısıyla, istinaf kanun yolundan sonra temyiz mercii olan Danıştaya gidilmesi mümkün değildir.

Sonuç

Memurun kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ve iptali, idare hukukunun özellikle usuli işlemlerin ağır bastığı süreçlerden oluşur. Bu cezaya karşı itiraz ve iptal davası süreçleri de dikkatle yürütülmelidir. Yapılacak herhangi bir hukuki hata, cezanın kaldırılamaması sonucunu doğurabilir. Bu nedenle, uzman idare hukuku avukatına danışarak adım atmakta fayda vardır.