Tapu Harcı Hesaplama
Tapu harcı hesaplama, taşınmaz mülkiyetinin devri sırasında gündeme gelen bir konudur. Bu hesaplama için, aşağıda yer alan hesaplama aracından yararlanılabilir.
İçindekiler
Tapu Harcı Ne Kadar?
Tapu harcı, tapu işlemine konu gayrimenkulün satış değerinin %4’ü kadardır. Bu, gayrimenkulün değeri ne olursa olsun ödenecek sabit bir miktarın bulunmadığı anlamına gelir. Harç miktarı, gayrimenkulün değerine bağlı olarak ortaya çıkar.
Tapu Harcı Hesaplama Örneği
Tapu harcı hesaplamasına örnek olarak, 5.000.000 TL değerindeki bir gayrimenkul için tapu devir işlemi yapılırken %4 oranında harç ödenmelidir ve bu tutar, 200.000 TL olur. Bu, 5.000.000 TL’lik bir işlem için ödenmesi gereken harç miktarıdır.
Aynı şekilde, 2.000.000 TL değerindeki bir gayrimenkulün devri için, %4’lük oranın karşılığı olan 80.000 TL’nin harç olarak ödenmesi gerekir.
Tapu Harcı Nasıl Ödenir?
Tapu harcı, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın online platformu aracılığıyla ya da doğrudan bir banka şubesine gidilerek ödenir. Online ödemelerde Ziraat Katılım, Vakıf Katılım ve PTT hariç diğer banka kredi kartları kullanılabilir.
Tapu müdürlüğünden, tarafların cep telefonlarına bir seri numarası SMS olarak gönderilir. Bunun ardından, Dijital Vergi Dairesi web sitesine girilir ve T.C. kimlik numarası ile giriş yapılır. “Tapu Harcı Sorgulama ve Ödeme” bölümüne tıklanarak, cep telefonuna gönderilen seri numara “İşlem Transfer No” kısmına girilir ve ekrana yansıyan tapu harcı ödenir.
Tapu döner sermaye ödemesi, e-Devlet üzerinden gerçekleştirilir. “Tapu ve Kadastro Harç ve Döner Sermaye Sorgulama / Döner Sermaye Ödeme” servisine erişilerek, buradan hem döner sermaye tutarı ödenir hem de harcın ve döner sermayenin ödeme durumu sorgulanır.
Tapu Harcını Kim Öder?
Tapu harcını, işlemi gerçekleştiren tarafların belirlediği kişi öder. Taraflar; alıcının, satıcının ya da her iki tarafın harcı beraber ödeyeceğini kararlaştırabilir. Eğer böyle bir anlaşma yoksa, %4’lük tapu harcı miktarı her iki tarafça eşit olarak, yani %2’şer olarak ödenir.
Tapu Döner Sermaye Harcı Ne Kadar?
2024 yılı için tapu döner sermaye harcı, 822 TL’dir. Ancak bu miktar, tapu müdürlüğünün bulunduğu yere göre değişiklik gösterebilir. Bu döner sermaye harcına ek olarak, 113 TL’lik bir ilave hizmet bedelinin de ödenmesi gerekir.
Genellikle döner sermaye harcı ve ilave masrafları ödemekle yükümlü olan taraf alıcıdır. Ancak taraflar, bu konuda farklı bir düzenleme yaparak anlaşabilir.
Yazının bu kısmına kadar değinilen masraf kalemleri, aşağıdaki tabloda toplu halde gösterilmiştir.
TAPU MASRAF KALEMİ | MASRAFI (2024) |
Tapu harcı, | %4 |
Döner sermaye bedeli, | 822 TL (Değişebilir.) |
İlave hizmet bedeli, | 113 TL. |
Tapu Alış-Satış Fiyatı Düşük Gösterilebilir mi?
Tapu işlemlerinde alış-satış bedelinin düşük gösterilmesi yasaktır. Bu durum, devlete karşı olan harç ve vergi yükümlülüklerini azaltmayı amaçlasa da ciddi yasal riskler taşır.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), banka kredi işlemleri ve tapu harç kayıtları arasındaki farklılıkları inceleyerek herhangi bir uyumsuzluğu tespit edebilir. Bu tespit sonucunda, aşağıdaki cezalar alıcı ve satıcıya uygulanabilir:
- Beyan edilen miktar ile gerçek tapu harcı arasındaki fark için ek tapu harcı,
- Bu fark üzerinden hesaplanan yasal faiz,
- Eksik ödenen harç miktarının %25’i kadar vergi ziyaı cezası.
Bu durum, sadece banka kredisi incelemeleri ile sınırlı değildir; GİB, geriye dönük olarak her türlü kanıtı inceleme ve değerlendirme hakkına sahiptir.
Tapu bedelinin düşük gösterilmesi, gayrimenkul değer artış kazancı vergisi riskini de beraberinde getirir. Eğer gayrimenkul, satın alındıktan sonra 5 yıl içinde satılırsa, düşük gösterilen satış fiyatı nedeniyle değer artış kazancı vergisi yüksek olabilir.
Tapu Harcıyla İlgili Verilebilecek Pişmanlık Dilekçesi
Tapu işlemlerinde düşük miktar beyan edilerek gereğinden daha az harç ödenmişse, Gelir İdaresi Başkanlığı’na verilecek bir pişmanlık dilekçesi ile bu durum düzeltilebilir. Fakat bunun için, ihlalle ilgili herhangi bir işlem başlatılmamış olmalıdır.
Pişmanlık dilekçesi verildiğinde, eksik beyan edilen harç miktarı faiziyle birlikte ödenmelidir. Fakat bu durumda, vergi cezası ödenmez.
Gayrimenkul Alırken Dikkat Edilecekler
Gayrimenkul alım sürecinde dikkat edilmesi gereken önemli birçok nokta bulunmaktadır. Bu süreç dikkatli yürütülmediğinde, ciddi mağduriyetler oluşabilir. Bu hususta dikkat edilmesi gereken önemli bazı noktalar, aşağıda sıralanmıştır.
- Karşı tarafın kimlik bilgilerinin doğruluğunun teyit edilmesi,
- Vekaletnamenin geçerliliği ve sahte olup olmadığının incelenmesi,
- Tapu harcının ödeme şeklinin önceden belirlenmesi,
- 1 Temmuz 2023’ten itibaren, taşınmaz satış sözleşmelerinin noterde yapılabilecek olması,
- Tapu randevularının doğru planlanması ve ilgili saat ve tarihte orada olunması,
- Gayrimenkulün yasal durumunun tapu kaydı üzerinden incelenmesi ve herhangi bir ipotek, rehin vs gibi bir hakka konu olmadığının belirlenmesi,
- Ödenen harçlar için makbuz alınması ve tapu memuruna teslim edilmesi,
- Zorunlu deprem sigortasının yaptırılması gibi hususlar yer alır.
DİKKAT: Bu listeleme, gayrimenkul alım-satım sürecinde dikkat edilmesi gereken tüm noktaları kapsamaz. Belirtilenler dışında, dikkat edilmesi gereken birçok nokta daha mevcuttur. Bu nedenle, işlemlerin bir gayrimenkul avukatı eşliğinde yürütülmesi önerilir.
Sonuç
Tapu harcı hesaplamalarının ve tapu işlemlerinin özenle yapılması, bu süreçlerde hukuki ayrıntıların ve inceliklerin gözetilmesi gerekmektedir. Özellikle, bu işlemler sırasında bir uzman avukatın yardımı büyük önem taşımaktadır.