Yabancı Çalışma İzni Uzatma

Yabancı çalışma izni uzatma, Türkiye’de çalışan ve izin süresinin sonuna gelen yabancılar ve işveren tarafından süreyi uzatmak için başvurulan bir uygulamadır. Çalışma izni süresi dolduktan sonra, yabancı çalışanın kaçak statüsünde değerlendirilmesi, işveren açısından cezai yaptırımlar uygulanması ve başvurunun reddi söz konusu olmaktadır.

Yabancı Çalışma İzni Uzatma Başvurusu Nasıl Yapılır?

Yabancı çalışma izni uzatma başvurusu, e-devlet sistemi üzerinde yer alan, Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğünün e-izin uygulamasından yapılmaktadır. Uzatma başvuruları da çalışma izni ilk başvuruları gibi sadece işveren tarafından yapılabilir.

İşveren, ilk olarak sahip olduğu kişisel e-imza ile e-devlet sistemine giriş yapmalıdır. Sonrasında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın e-çalışma izni uygulamasına geçiş yapmalıdır. Bu sayfada bulunan “Başvuru Yap” sekmesinde, uzatma başvurusunun yapılacağı bölüm yer almaktadır. 

Uzatma başvuru sayfasında, adına uzatma başvurusu yapılacak yabancı çalışanın seçilmesi ve sistem tarafından istenen bilgilerin eksiksiz olarak girilmesi gerekmektedir. Bu aşamadan sonra, gerekli belgeler de online olarak sisteme yüklenerek ibraz edilecektir.

Gerekli belgelerin sisteme yüklenmesinin ardından, sistemde kayıtlı e-posta adresine, uzatma başvurusu harç bedelleri ve ödemenin yapılacağı hesabın kodu iletilir. E-posta ile yapılan bildirimden itibaren 30 gün içinde, başvuru harcının ve değerli kağıt bedelinin belirtilen banka ve hesap numarasına, ayrı ayrı yatırılması gerekmektedir. Aksi halde, yapılan başvuru işlemden kaldırılacaktır.

Online başvuru, gerekli belgelerin ibrazı, harç ve değerli kağıt bedelinin yatırılmasının ardından, çalışma izni kartı, işyeri adresine posta ile gönderilmektedir.

DİKKAT: Yapılan düzenlemeler ile çalışma izni veya uzatma başvurusunda bulunacak işverenin e-imza ve elektronik tebligata elverişli KEP adresinin olması zorunlu hale getirilmiştir.

Çalışma İzni Uzatma Başvurusu Ne Zaman Yapılır?

Çalışma izni uzatma başvurusu, mevcut çalışma izninin bittiği tarihten geriye doğru en fazla 60 gün kalmasından itibaren ve her halde çalışma izni süresi dolmadan yapılır.

Çalışma İzni Bittikten Sonra Uzatma Yapılabilir Mi?

Çalışma izni bittikten sonra uzatma yapılamaz. Zira, çalışma izni uzatma başvuruları her halde çalışma izni süresi dolmadan önce yapılmalıdır. Ancak, çalışma izninin süresinin bitiminden sonra yapılan çalışma izni uzatma başvuruları, ilk başvuru usul ve esaslarına tabi olarak değerlendirilir.

Çalışma İzni Uzatma Başvurusu Şartları Nelerdir?

Çalışma izni uzatma başvurusu şartları; işverenin sağlaması gereken şartlar, yabancı çalışanın sağlaması gereken şartlar ve diğer özel şartlardır. Bu şartlar, uzatılması istenen çalışma izni türünün ilk başvurusunda aranan şartlardır. 

İşverende Olması Gereken Şartlar

Çalışma izni uzatma başvurusunda, işverende olması gereken şartlar şunlardır:

• İstihdam edilecek her yabancı için 5 Türk vatandaşının istihdam ediliyor olması gerekir,
• İlk başvuruda aranan sermaye şartının sağlanmaya devam ediyor olması gerekir,
• Çalışma izni süresince, yabancı çalışanın SGK ödemelerinin eksiksiz şekilde ödenmiş olması gerekir,
• İşyerinin herhangi bir vergi borcunun bulunmaması gerekir,
• Yeni çalışma izni dönemi için belirlenen ücretin, yayınlanan güncel asgari ücretin üzerinde olması gerekmektedir.

Yukarıda yer alan şartların yanı sıra, mevcut çalışma iznine ilişkin ilk başvuruda aranan diğer tüm şartların da sağlanmaya devam ediyor olması gerekmektedir. Bununla birlikte, idare tarafından yapılan başvuruda, işverenin ülke ekonomisine ve tam istihdama katkısı gibi ölçütler de değerlendirmeye alınır.

Yabancı Personelde Olması Gereken Şartlar

Çalışma izni uzatma başvurusunda bulunurken yabancı personelde olması gereken şartlar şunlardır:

• Yabancının, çalışma izni süresince suça karışmamış olması gerekir,
• Yabancının, çalışma izni süresince 6 aydan fazla yurt dışında bulunmamış olması gerekir,
• Yabancı çalışanın, kamu sağlığı ve güvenliği açısından tehdit oluşturmamış olmalıdır.

Yetkili makamlar tarafından yapılan değerlendirmede, yabancının mevcut çalışma izni süresince ortaya koyduğu fiiller de incelenmektedir.

Diğer Şartlar

Çalışma izni uzatma başvurularında, genel şartların yanı sıra, her çalışma izni türüne özel olarak aranan şartların da sağlanmaya devam etmesi gerekmektedir. Mevzubahis özel şartlar tüm çalışma izinlerinde değişmektedir.

Yabancıların başvurabileceği tüm çalışma izinleri ve bu çalışma izinlerine ilişkin şartlar, “yabancı çalışma izni nasıl alınır” başlıklı makalede detaylı olarak açıklanmaktadır.

Uzatma Başvurularında Yabancı Personel Ücretinin Güncellenmesi

Yapılan uzatma başvurusunun ret ile sonuçlanmaması adına, yabancı çalışana ödenecek ücretin, yeni dönem asgari ücret bedelinin üzerinde olması gerekmektedir. Yahut, işveren ile yabancı çalışan arasında yapılan iş sözleşmesinde, yabancı çalışana ödenecek ücretin güncel asgari tutar veya üzerinde olacağının taahhüt ediliyor olması gerekmektedir.

Çalışma İzni Uzatma İçin Gerekli Belgeler

Çalışma izni uzatma için gerekli belgeler, işverenin ibraz etmesi gereken belgeler ile yabancı çalış hakkındaki belgelerdir.

Çalışma izni uzatma başvurusu için gerekli belgeler şunlardır:

• Yabancı çalışma izni uzatma başvuru formu,
• Çalışma izninin alınmasına dayanak oluşturan iş sözleşmesi,
• Yabancıya ait 2 adet biyometrik fotoğraf,
• Geçerli pasaport veya pasaport yerine geçen belge ve fotokopisi,
• Son mezun olunan okuldan alınan diploma belgesi,
• Mevcut çalışma izni belgesi,
• İşverenin bağlı bulunduğu vergi dairesi veya SMM onaylı işyeri bilançosu,
• İşyerinin ortak sayısı ve son sermaye yapısını gösteren ticaret sicil gazetesi,
• İşyeri faaliyet belgesi,
• Vergi levhası.

Yurt dışından temin edilen diploma belgesinin, apostil şerhli ve noter onaylı Türkçe tercümesi ile ibrazı zorunludur.

Çalışma iznine başvuran yabancı özel izne tabi mesleklerden birini icra edebilir. Bu durumda, yabancı sağlık meslek mensubu ise, Sağlık Bakanlığından; eğitim meslek mensubu ise, Milli Eğitim Bakanlığından alınan özel izin belgesi de işveren tarafından sisteme yüklenmelidir.

Belgelerin eksikliği yahut el bilgi talep edilmesi halinde, en fazla 30 gün içinde, talep edilen bilgi ve belgenin sisteme yüklenmesi gerekmektedir. 30 günlük süre, bilgi veya belge talebinin, ilgiliye tebliğ edildiği gün başlar. Eksikliğin giderilmemesi halinde, çalışma izni uzatma başvurusunun reddi gündeme gelecektir.

Çalışma İzni Uzatma Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Çalışma izni uzatma başvuruları 20-25 gün içinde sonuçlanır. Bu süre, idarenin iş yoğunluğuna göre 1 ayı bulabilmektedir. Bilgi ve belgelerin eksikliğinde, başvurunun değerlendirme süreci askıya alınacaktır.

Çalışma izni uzatma başvurusunun en kısa sürede tamamlanması için belgelerin toplanması, sözleşmesinin başvuruya uygun şekilde hazırlanması noktasında bir yabancılar avukatından danışmanlık almak fayda sağlamaktadır.

Çalışma İzni Kaç Yıl Uzatılır?

Aynı işverene bağlı olarak çalışmaya devam edecek yabancılarda, çalışma izni en çok 2 yıla kadar uzatılır. Sonraki uzatma başvurularında ise çalışma izni en çok 3 yıla kadar uzatılmaktadır. Farklı bir işveren ile çalışmaya devam edecek yabancıların çalışma izni en çok 1 yıl uzatılmaktadır.

Uzatma başvurularının süre bakımından değerlendirilmesinde, işin niteliği, yabancının niteliği vb hususlar dikkate alınarak idare tarafından belli bir süre takdir edilmektedir. Ancak, çalışma izni uzatma sürelerinin üst sınırları kanun ile belirlenmiştir.

Bağımsız çalışma iznine sahip olan yabancılar ve çalışma izni bakımından istisna sayılan yabancıların uzatma başvurularında, yukarıda yer alan sürelerle sınırlı olmamak kaydıyla, uygun bir çalışma izni süresi belirlenmektedir. Çalışma izni süresi bakımından istisna sayılan yabancılar; Türk soylu yabancılar, KKTC vatandaşları, Türk vatandaşı ile evli olan yabancılar vb. kişilerdir.

Çalışma İzni İşyeri Değişikliği (İznin Transferi) Nasıl Yapılır?

Çalışma iznine sahip olan yabancıların, aynı işverene ait, aynı iş kolundaki farklı bir şubeye veya aynı iş yerindeki farklı bir göreve geçiş yapması mümkündür. Çalışma izninin bir başka şubeye ya da aynı iş yerindeki farklı bir göreve transfer edilmesi için ise bazı şartların taşınması gerekmektedir.

Bu şartlar şunlardır:

• İş yeri yahut görev tanımının transferine ilişkin başvurunun e-calismaizni.gov sistemi üzerinden bakanlığa iletilmesi gerekmektedir,
• Şube değişikliğinin yapılması halinde, geçiş yapılacak şubenin de işverenin ticaret siciline kayıtlı olması gerekmektedir, 
• Görev değişikliğinin yapılması halinde, yeni görevin mesleki yeterlilik veya ön izin gerektirmemesi gerekmektedir. Bununla birlikte, yabancının mevcut işi ile benzer olması gerekmektedir, 
• Yapılan başvuru, Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından uygun görülmelidir.

İşveren veya iş yeri değişiklikleri halinde ise mevcut çalışma izninin transfer edilmesi mümkün değildir. Diğer bir ifade ile, iş yeri değişiklikleri söz konusu olduğunda, yeni işveren tarafından çalışma izni başvurusu yapılmalıdır.

Çalışma izni işyeri değişikliği konusunda detaylı bilgi “çalışma izni transferi (iş yeri değişikliği)” yazısında açıklanmaktadır.

Uzatma Sürecinde SGK İşlemleri

Uzatma sürecinde SGK işlemlerinin işveren tarafından yürütülmesine devam edilmesi mümkündür. Yabancı, uzatma başvurusu yaptıktan sonra, başvurunun değerlendirilmesi süresince, en fazla 90 gün boyunca çalışmaya devam edebilir. Bu süre zarfında, işverenin, yabancı çalışana karşı olan SGK yükümlülükleri de devam edecektir.

Sektörlere Göre Uzatma

Yabancıların çalışabileceği bazı sektörler açısından çeşitli özel şartlar getirilmiştir. Bu sektörler için alınan çalışma izinlerinin uzatma başvurularında da özel şartların sağlanmaya devam ediyor olması gerekmektedir. İlgili sektörlerden bazıları aşağıda açıklanmaktadır.

Ev Hizmetleri

Yabancılara verilen ev hizmeti çalışma izni; yaşlı, hasta ve çocuk bakımı ile sınırlıdır. Bunlar dışında kalan ev hizmetleri açısından, çalışma izni verilmesi mümkün değildir.

Çocuk bakımı gerekçesiyle alınan çalışma izni uzatma başvurularında, yabancının bakmakla yükümlü olduğu çocuğun 15 yaşını doldurmamış olması gerekmektedir.

Hasta bakımı çalışma izni için yapılan uzatma başvurularında, hastalığın ve bakım ihtiyacının devam ediyor olması şartı aranmaktadır.

Yaşlı bakımına ilişkin çalışma izinlerinin uzatılması konusunda ise yaşlının hayatta olması gerekmektedir. Bu şartların yanı sıra, çalışma izinlerine ilişkin diğer genel şartların da sağlanmaya devam ediyor olması gerekmektedir.

İlgili yazı: “yabancı bakıcı çalışma izni”

Eğitim Sektörü

Eğitim sektörüne ilişkin çalışma izinlerinde, Eğitim Bakanlığından ön izin alma şartı getirilmiştir. Eğitim sektörü ön izni, il milli eğitim müdürlüklerinden talep edilebilmektedir. Bunun yanında, uygulamada, yabancı çalışanın hizmet verdiği eğitim kurumundaki öğrenci sayısında artış olması da beklenmektedir.

İlgili yazı: “yabancı öğretmen çalışma izni”

Sağlık Sektörü

Sağlık sektöründe istihdam edilecek yabancı doktor yahut diğer yabancı sağlık personellerinin çalışma izinleri, Sağlık Bakanlığının ön iznine tabidir. Ön izin başvuruları, il sağlık müdürlüğüne yapılacak başvurunun olumlu sonuçlanması halinde alınır. Uzatma başvurularında da bu iznin varlığı aranmaktadır.

İlgili yazı: “yabancı doktor çalışma izni”

Çalışma İzni Uzatma Avukat Ücreti ve Masrafları

Çalışma izni uzatma masrafları, talep edilen uzatma süresine göre değişmekle birlikte, 2023 yılı için 4 bin Lira ile 13 bin lira arasındadır. Bu itibarla, 1 yıla kadar olan uzatmalar için 4.635,30 Lira, 1-2 yıl uzatmalarda 9.270,60 Lira, 2-3 yıllık uzatmalarda 13.905,90 Lira harç ödenmektedir Bunun yanında, 356 Lira tutarında değerli kağıt bedeli ödenmektedir. 

Değerli kağıt bedeli ve harçların, idari makamlar tarafından söylenen kodlar ile ayrı ayrı ilgili banka hesaplarına yatırılması gerekmektedir. Yapılan son düzenleme ile, online ödeme kanalları aracılığıyla ödeme yapılması da mümkün kılınmıştır.

Çalışma İzni Uzatma Başvurusunun Reddi

Çalışma izni uzatma başvurusunun reddi, başvuru şartlarının sağlanmaması, başvurunun süresi içinde yapılmaması, belgelerdeki eksikliklerin 30 gün içinde giderilmemesi hallerinde söz konusu olmaktadır.

Başvuruyu değerlendiren idare, değerlendirme sürecinin sonunda ret kararı verebilmektedir. Bununla birlikte, söz konusu süre zarfında herhangi bir cevap verilmemesi de başvurunun reddi olarak değerlendirilmektedir. 

DİKKAT: Çalışma izni başvurusunun reddi halinde, yabancı kişinin farklı bir ikamet izni yahut vize muafiyeti yoksa, 10 gün içinde ülkeyi terk etmesi gerekmektedir. Türkiye’de kalmaya devam etmek isteyen yabancıların, ret kararına karşı hukuki imkanlara başvurmaları gerekmektedir.

Çalışma İzni Uzatma Başvurusunun Reddine Karşı İtiraz ve İptal Davası

Çalışma izni uzatma başvurusu reddedilen yabancı, yetkili makama itirazda bulunma ve iptal davası açma hakkına sahiptir. Ret kararının tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içinde bu yollara başvurulması gerekir.

İtirazın yapılacağı yetkili makam, uzatma başvurusunun reddi kararını veren idare veya bir üst makamdır. İptal davasının açılacağı yetkili ve görevli mahkeme ise, ret kararını veren idari birimin bulunduğu yer idare mahkemesidir.

Yetkili makamın itiraza olumsuz cevap vermesi, herhangi bir cevap vermemesi hallerinde iptal davası açılabilir. Aynı şekilde, itiraz yoluna başvurmadan, doğrudan iptal davasının açılması da mümkündür.

Çalışma izni uzatma başvurusunun reddine karşı itiraz ve iptal davası yolları, ilk başvurunun reddinde başvurulacak yollar ile aynı prosedüre tabidir. Konuya ilişkin detaylar, “çalışma izni başvurusunun reddi” başlıklı makalede açıklanmaktadır.

Sonuç

Çalışma izni uzatma başvuruları, yabancı çalışanların Türkiye’de çalışma ve ikamet sürelerini doğrudan etkileyen uygulamalardan biridir. Başvuru işlemlerinde hata veya eksiklik yapılması yahut işlem sürelerinin kaçırılması sebebiyle ret kararının verilmesi oldukça yaygındır. Çalışma izni uzatma başvurusunun reddi sebebiyle sınır dışı edilmemek adına, alanında uzman bir yabancılar avukatından danışmanlık almak önemlidir.