Turizm Sektörü Çalışma İzni

Turizm sektörü çalışma izni, özellikle tatil beldelerinde iş yapan işverenler ve bu bölgelerde çalışmak isteyen yabancılar tarafından başvurulan çalışma izni türüdür.

Turizm Sektörü İçin Yabancı Personel Çalıştırma Kriterleri

Turizm sektörü için yabancı personel çalıştırma kriterleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen başvuru kriterleridir. Bu kriterler, aşağıda yer alan işletmeler açısından değerlendirmeye alınmaktadır:

• İlgili makamlardan izinleri alınmış masaj salonu bulunan en az 3 yıldızlı turizm işletmeleri, belgeli tatil köyleri, faaliyet izni alınmış termal oteller.
• Bünyesinde, hamam, sauna, SPA gibi kompleksler bulunduran belgeli turizm işletmeleri ile anlaşmalı tesisler.
• En az 20 Türk vatandaşı çalıştıran, izinli spor merkezleri.

Yukarıda sayılan kapsamda değerlendirilen iş yerlerinde, masör, masöz yahut SPA terapisti gibi uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde, yabancı çalışan çalıştırma talepleri değerlendirmeye alınmaktadır. Yukarıda yer alan kapsam dışındaki iş yerleri için yapılan başvurularda, kriterlerin sağlanıp sağlanmadığı değerlendirmeye alınmamaktadır.

Sayılan işletmeler tarafından yapılan çalışma izni başvurularında, ayrıca şu kriterlerin sağlanması gerekmektedir:

• Yabancı çalışanın istihdam edileceği turizm işletmesinde, en az 5 Türk vatandaşının istihdam ediliyor olması gerekmektedir.
• 5 Türk vatandaşının istihdamı şartı, çalıştırılacak her yabancı için ayrı ayrı aranmaktadır. Ancak, eğlence sektörünün ve turizm animasyon organizasyon firmalarının uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerinde istihdam edilecek yabancılar için en az 10 Türk vatandaşının çalıştırılması halinde, bu şart aranmaz.
• İşletmenin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 Türk Lirası veya brüt satışlarının en az 800.000 Türk Lirası yahut son yıl ihracat tutarının en az 250.000 USD olması gerekmektedir
• Çalışma iznine başvuracak olan şirket ortağı yabancının, 40.000 TL ve üzerine tekabül edecek sermaye payının en az %20 olması gerekmektedir.
• İşveren ile yabancı çalışan arasında imzalanacak iş veya hizmet sözleşmesinde yer alan ücret tutarı, yabancı çalışanlar için belirlenen asgari ücretten az olmaması gerekir.

Sayılan şartların taşınmaması halinde, eksikliğin giderilmesi için belli bir süre verilebilmektedir. Belirtilen süre içinde eksikliklerin giderilmemesi halinde, yapılan başvuru reddedilecektir. 

Turizm Sektöründe Yabancı Çalışma İzni Nasıl Alınır?

Turizm sektöründe yabancı çalışma izni e-izin uygulaması üzerinden yapılan online başvuru ve gerekli belgelerin yine sistem üzerinden ibrazı ile alınmaktadır.

Turizm sektöründe çalışma izni almak için yapılan başvurular, işveren tarafından yapılmaktadır. Diğer bir ifade ile, Türkiye’ye çalışmaya gelecek yabancı, bağımsız olarak çalışmadığı müddetçe, kendi adına çalışma izni başvurusunda bulunamayacaktır.

Çalışma izni başvurusunda bulunacak olan işveren, e-imza ve KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) adresine sahip olmak zorundadır. Sisteme giriş yapıldıktan sonra, daha önce yapılmamışsa, iş yeri kaydının oluşturulması gerekir.

Yurt dışında bulunan yabancı adına çalışma izni alınabilmesi için, yabancı kişi, bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliklerine gidip çalışma vizesine başvurmalıdır. Vize başvurusunda, kişiye referans numarası verilecektir. Yurt dışında bulunan kişi adına yapılan başvurularda, e-izin sistemine bu referans numarası girilir.

Yurt içinde bulunan yabancı için yapılan başvurularda, 99 ile başlayan yabancı kimlik numarası yahut pasaport numarası sisteme girilmektedir. Bu numara, en az 6 aydır Türkiye’de ikamet eden yabancılara verilmektedir.

Sistem tarafından istenen bilgilerin girilmesinin ardından, gerekli belgeler taranıp pdf formatında sisteme yüklenmektedir. Bu noktada, gerekli belgeler fiziken ibraz edilmemektedir.

Tüm işlemler yapıldıktan sonra, başvurunun olumlu olması halinde, sistemde kayıtlı e-posta adresine, başvuruya ilişkin harçlar ve bunların yatırılacağı banka hesapları iletilir. Bu e-postadan itibaren 30 gün içinde mevzubahis harç ve bedellerin yatırılması gerekmektedir.

Harç bedeli de yatırıldıktan sonra başvuru tamamlanmış sayılır ve çalışma izni belgesi sistemde kayıtlı iş yeri adresine postalanır. Çalışma izninin onaylanmasından itibaren 30 gün içinde, işverenin bulunduğu sosyal güvenlik merkezine başvurulup sigortalı işe giriş belgesinin, işveren tarafından ibrazı zorunludur. 

Yurt dışından yapılan başvurularda, yabancının, Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren 20 gün içinde nüfus müdürlüklerine giderek adres kaydı yaptırması gerekmektedir.

Turizm Sektörü Çalışma İzni İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Turizm sektörü çalışma izni için gerekli belgeler şunlardır:

• İşveren ve adına çalışma izni başvurusunda bulunulacak yabancı tarafından imzalanmış iş sözleşmesi,
• Yabancı kişinin pasaportu veya pasaport yerine geçen belgesi ile bunların fotokopileri,
• Yabancının mezun olduğu en son okuldan alınan diploma yahut geçici mezuniyet belgesi,
• Yabancının biyometrik fotoğrafı,
• Yabancının bonservisi,
• Yabancı Türkiye’de ikamet ediyorsa geçerli ikamet belgesi,
• Çalışılacak iş yerinin en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi,
• Yabancının istihdam edileceği iş yerinde çalışan kişileri gösterir sigortalı hizmet belgesi,
• MMM onaylı, son yıla ile bilanço ve kar zarar tablosu,
• Çalışma izni başvurusunu, işveren yerine vekili yapmışsa vekaletname örneği.
• Yabancının çalışacağı iş yerinin turizm işletme belgesi varsa, istihdam edilecek yabancı için Kültür ve Turizm Bakanlığından alınmış işletme ve yatırım belgesi. İşletme belgeli değilse ticaret odasından alınmış faaliyet belgesi,
• Başvurunun vekil tarafından yapılması halinde vekaletname örneği.

Yukarıda yer alan başvuru belgelerinin tamamı, elektronik ortamda taranıp sisteme yüklenmektedir. Ayrıca belgelerin idareye fiziken teslimi gerekmemektedir.

Yurt dışından temin edilecek, pasaport yahut diploma gibi belgelerin, apostil şerhi ve noter onaylı Türkçe tercümesi ile ibrazı zorunludur. Aksi halde, belgelerin eksik şekilde sisteme girildiği kabul edilmektedir.

Turizm Sektörü Çalışma İzni İçin İş Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

Turizm sektörü çalışma izni için iş sözleşmesi, yapılan başvurularda ibraz edilen en önemli belgelerin başında gelmektedir. Turizm sektörü çalışma izni için iş sözleşmesinde dikkat edilecek hususlar şunlardır:

• Sözleşme yazılı şekilde hazırlanmalıdır.
• Sözleşmenin her sayfası işveren ile yabancı tarafından imzalanmış olmalıdır.
• İşveren ve yabancı çalışan arasına oluşturulacak iş sözleşmesinde, yabancı çalışanın göreceği işin tanımı net olmalıdır Bu husus, yapılacak işin turizm sektörü kapsamında değerlendirilmesi açısından önemlidir.
• İşverenin unvanı, iş yeri adresi, işyeri vergi numarası ve benzeri hususların açık şekilde yer alması gerekmektedir.
• Yabancı kişinin çalışacağı adres sözleşmede yer almaktadır. Diğer bir ifade ile, işin görüleceği yer belli yahut belirlenebilir olmalıdır.
• Sözleşmede, yabancının gerektiğinde yardım alabilmesi için 112 Acil Yardım ve 170 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın numaraları bulunmalıdır.
• Yabancı kişinin işe başlayacağı tarih net olmalıdır. Bu husus, yurt dışından yapılan başvurularda çalışma vizesi alınması halinde oldukça faydalı olmaktadır.
• Yabancının alacağı ücret miktarı net olmalıdır. Bu ücret, yabancı çalışanlar için belirlenen asgari tutarın üzerinde olmak zorundadır. 

Bu hususların dışında, 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununda yahut ilgili yönetmelikte yer alan hak ve yükümlülüklerin korunması adına, bazı diğer noktaların da iş sözleşmesine eklenmesi oldukça önemlidir. Bu itibarla, iş sözleşmesi hazırlanırken alanında uzman bir yabancılar avukatından hukuki destek almak fayda sağlayacaktır.

Turizm Sektöründe Yabancı Personel İçin Belirlenebilecek En Düşük Ücret

Turizm sektöründe yabancı personel için belirlenebilecek asgari ücret, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayınlanan asgari ücrettir. 2023 Temmuz ayı itibariyle, yabancı asgari ücret brüt 13.414,50 Lira, net 11.402,32 Türk Lirası olarak belirlenmiştir. 

Turizm sektöründe, turizm animasyon organizasyon firmalarında, akrobat ve benzeri meslekleri icra edecek kişiler açısından iş sözleşmesinde belirtilen ücret 2 asgari ücret tutarında yani 26,829 TL olmak zorundadır. Bununla birlikte, masör, masöz, SPA terapisti gibi meslekleri icra edecek yabancılar için de asgari ücretin 2 katı değerinde ücret belirlenmelidir.

Turizm Sektörü Çalışma İzni Başvurusu Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Turizm sektörü çalışma izni başvurusu, e-izin sistemi üzerinde yapılan online başvurunun eksiksiz şekilde tamamlanmasının ardından, 30 gün içinde sonuçlanır.

Sistem tarafından istenen bilgilerin hatalı girilmesi, belgelerde eksiklik olması yahut sisteme eksik belge yüklenmesi durumlarında bu süre uzayabilmektedir. Bunun yanında, başvurunun yapıldığı idari birimin iş yoğunluğu gibi sebeplerin varlığı da sürenin uzamasına sebep olmaktadır.

Turizm Sektörü Çalışma İzni Reddi

Turizm sektörü çalışma izni, başvuru kriterlerinin sağlanmaması, yabancı ve işveren arasında imzalanan iş sözleşmesinin doğru şekilde hazırlanmaması, gerekli belgelerdeki eksikliğin süresi içinde giderilmemesi hallerinde gündeme gelir. Bunun yanında, Bakanlık tarafından yapılan değerlendirme sonucu, farklı bir sebep dolayısıyla da başvuru reddedilebilir.

Başvurusu reddedilen yabancı, Türkiye’de bulunmasını haklı kılacak vize, ikamet izni gibi belgeleri bulunmuyorsa 10 gün içinde ülkeyi terk etmelidir. Aksi halde sınır dışı edilir. Türkiye’de kalmaya devam etmek isteyen yabancıların, çalışma izni reddine karşı hukuki imkanlara başvurması gerekmektedir.

Turizm Sektörü Çalışma İzni Başvurusunun Reddine İtiraz ve İptal Davası

Turizm sektörü çalışma izni başvurusunun reddedilmesi halinde; idareye itiraz ve iptal davası yollarına başvurmak mümkündür.

Yetkili idareye itiraz, ret kararının tebliğ edildiği günden başlayan 30 gün içinde e-izin uygulaması üzerinden online olarak yapılmaktadır. Bu noktada, yazılan dilekçenin taranıp sisteme yüklenmesi ile itiraz yapılmış sayılmaktadır.

E-izin uygulaması üzerinden yapılan itirazın reddedilmesi halinde yahut itirazda bulunmadan doğrudan idare mahkemesinde iptal davası açılabilmektedir. İptal davasının açılacağı yetkili ve görevli mahkeme, Ankara idare mahkemeleridir.

İptal davasının açılabileceği süreler, yasal prosedür ve konu hakkında bilinmesi gereken diğer hususlar “çalışma izni başvurusunun reddi” başlıklı makalede detaylı şekilde açıklanmaktadır.

Turizm Sektörü Çalışma İzni Başvurusunun Reddi Halinde Yeniden Başvuru Hakkı

Turizm sektörü çalışma izni başvurusunun yetkili makamlarca reddedilmesi halinde, yeniden başvuru yapılması mümkündür. Bu noktada, ret kararında yer alan ve önceki başvurunun reddine sebep olan gerekçelerin ve eksikliklerin giderilerek yeniden başvuru yapılması tavsiye edilir. Yapılan yeni başvurular ve süreç de e-izin uygulaması üzerinden yürütülmektedir. 

Turizm sektörü çalışma izni başvurusu reddedilen yabancı, şartların sağlanması halinde diğer çalışma izni türlerine de başvurabilmektedir. Yabancıların başvurabileceği diğer tüm çalışma izni türleri ve şartları “yabancı çalışma izni nasıl alınır” başlıklı makalede yer almaktadır.

Turizm Sektörü Çalışma İzni Uzatma Başvurusu

Turizm sektörü çalışan izni uzatma başvurusu, e-izin uygulaması üzerinden işveren tarafından yapılmaktadır. Uzatma başvurularında en önemli husus, yabancı çalışan ve işverenin başvuru şartlarını devam ediyor olması ve geçerli sürede başvuru yapmış olmaktır.

Turizm sektörü çalışma izni uzatma başvurusu, mevcut çalışma izni süresinin bitmesine 60 gün kalmasından itibaren yapılmalıdır. Her halükarda, çalışma izni süresi dolmadan önce başvuru yapılmış  olmalıdır.

Turizm sektörü çalışma izni başvuruları uygulamada oldukça sık karşılaşılan hususlardan biridir. Uzatma başvurusunda dikkat edilmesi gerekenler, çalışma izninin ne kadar süre için uzatılabileceği, başvuru usulü, gerekli şartlar gibi pek çok konu “çalışma izni uzatma” başlıklı makalede detaylı şekilde ele alınmaktadır. 

Turizm Sektörü Çalışma İzni Uzatma Başvurusunun Reddine İtiraz ve İptal Davası

Turizm sektörü çalışma izni uzatma başvurusunu reddi halinde başvurulabilecek hukuki yollar, çalışma izni başvurusunun reddi ile aynı usule tabidir. Dolayısıyla, çalışma izni uzatma başvurusu reddedilen yabancı yahut işveren, ret kararının tebliğ edildiği günden itibaren 30 gün içinde, e-izin uygulaması üzerinden itirazda bulunabilmektedir.

İtirazın reddi halinde yahut itirazda bulunmadan, doğrudan idare mahkemesinde iptal davası açıma imkanı da bulunmaktadır.

Turizm Sektörü Çalışma İzni Uzatma Başvurusunun Değerlendirilmesi Sürecinde Çalışmak Mümkün Mü?

Turizm sektörü çalışma izni uzatma başvurusunun yetkili makam tarafından değerlendirilmesi sürecinde, yabancı kişinin çalışmaya devam etmesi mümkündür. Bu noktada, yabancı kişi uzatma başvurusu değerlendirilirken en fazla 90 gün boyunca çalışmaya devam edebilir.

90 günlük süre boyunca, yabancı çalışanların SGK primlerinin yahut ücretlerinin yatırılması gibi kanundan doğan hak ve yükümlülükleri aynen devam edecektir. 

Turizm Sektörü İçin Çalışma İzni Avukatlık Ücreti ve Masrafları

Turizm sektörü için çalışma izni başvurularında avukatlık ücret ve masrafları 356 Türk Lirası tutarındaki değerli kağıt bedeli ve harç masraflarıdır. Harç masrafları, başvuruda talep edilen çalışma izninin süresine göre değişkenlik göstermektedir. Bu bağlamda, alınan çalışma izninin her yılı için 4.635,30 Türk Lirası harç ücreti yatırılması gerekmektedir. Süresiz çalışma izninde ise bu tutar, 46.371,75 Türk Lirası olarak belirlenmiştir.

Bu ücretlerin 2023 yılı için geçerli olduğunu ve her dönem yeniden belirlendiği unutulmamalıdır. Dolayısıyla, harç ve değerli kağıt bedelini yatırmadan önce, Bakanlık tarafından gönderilen e-postada yer alan masraf tutarlarına dikkat etmekte fayda vardır.

Sonuç

Turizm sektörü çalışma izni; ilgili kanun, yönetmelik ve Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalar ile detaylıca düzenlenmiştir. Turizm sektörü yabancı çalışma izninin karmaşık yapısı sebebiyle, bu konuda yaşanan uyuşmazlıklar ve başvuruların reddi sıklıkla gündeme gelmektedir. Bu sektöre ilişkin çalışma izinlerini en kısa sürede alabilmek için yabancılar avukatından hukuki danışmanlık almak oldukça önemlidir.