Turizm Amaçlı İkamet İzni

Turistik ikamet izni, vize muafiyetinden uzun süre Türkiye’de ikamet etmek isteyen kişilerin başvurduğu ikamet türlerinden biridir. Son yıllarda, göç idaresine yapılan başvuruların önemli bir kısmını turistik ikamet izni başvuruları oluşturmaktadır. 2022 yılında yapılan düzenlemeyle, turistik ikamet izninin verilmesi zorlaşmış, bu sebeple yapılan başvuruların önemli oranda reddi gündeme gelmektedir.

Turizm Amaçlı İkamet İzni Nedir?

Turistik ikamet izni, Türkiye’ye turizm amaçlı gelip de vize muafiyetinin sağladığı süreden uzun bir süre kalmak isteyen kişilere tanınan ikamet izni türüdür. İlgili kanunda, kısa dönem ikamet izni çeşitlerinden biri olarak düzenlenmektedir.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 31 hükmünde, turizm amacıyla Türkiye’de kalmak isteyen yabancılar için kısa dönem ikamet izni verilebileceği düzenlenmektedir. Bu noktada, ikamet edilecek süreye dikkat etmek gerekir. Vize muafiyetinin yabancıya sağladığı süre boyunca Türkiye’de ikamet etmek için, ayrıca bir ikamet iznine sahip olunmasına gerek yoktur.

Turizm amaçlı ikamet izni gibi yabancıların başvurabileceği birçok ikamet izni türü bulunmaktadır. Bu türlere ilişkin bilgiler, “oturma izni (ikamet izni) nasıl alınır” başlıklı makalede yer almaktadır.

Turizm Amaçlı İkamet İzni Nasıl Alınır?

Turistik ikamet izni, e-ikamet sistemi üzerinden yapılan online başvuru ve gerekli belgelerin il göç idaresine verilmesi ile alınır. Online başvuru tamamlandıktan sonra, sistem tarafından bir randevu günü ve saati belirlenmektedir. Randevu gün ve saatinde, belirli il göç idaresine gidilerek gerekli belgeler sunulmaktadır.

Belgelerin ibrazının  ardından, yetkili makam tarafından, yabancının nerede, ne zaman ve ne süreyle kalacağı gibi seyahat planına ilişkin hususlardaki beyanı değerlendirilir. Bu sürenin sonunda, idari makam tarafından verilen olumlu ya da olumsuz cevap, başvuru sahibine ya da avukatına tebliğ edilir. Şartların sağlanması ve belgelerin eksiksiz olması halinde turizm amaçlı ikamet izni alınabilir.

Diğer bir taraftan, Şubat 2022 tarihinden sonra yapılan turizm amaçlı ikamet izinlerine, yetkili makamlarca kısıtlama getirilmiştir. Bu itibarla, Ukrayna ve Rusya vatandaşları haricinde, yapılan başvuruların büyük çoğunluğu ret kararı ile sonuçlanmaktadır. Ret kararının önüne geçmek için yabancılar avukatından hukuki danışmanlık almak oldukça fayda sağlayacaktır. 

Turistik İkamet İzni Alma Şartları Nelerdir?

Turizm amaçlı ikamet izni şartları, genel olarak kısa dönem ikamet izni şartlarıdır. Bunun yanında, ikamet amacının ve niyetinin turizm olduğunu kanıtlama şartı da getirilmiştir.

Turistik ikamet izni başvuru şartları şunlardır:

• Seyahat planının detaylarına ilişkin bilgi ve belge sunmak. (Uçak biletleri, otel rezervasyonları, ulaşım biletleri vs.)
• Vize verilmesi yasak olan ve Türkiye’ye girişine izin verilmeyecek kişilerden olmamak,
• Genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun olacak barınma şartlarını sağlamak,
• Yetkili idari makam tarafından talep edilmesi durumunda, adli sicil kaydını sunmak.
• Türkiye’de bulunacağı süre boyunca ikamet edeceği adres bilgilerini vermek.

Gerekli şartların sağlanması, turistik ikamet izninin direkt olarak alınacağı anlamına gelmemektedir. Yabancının mevzubahis şartları sağlaması halinde, başvurusu yetkili makamlar tarafından değerlendirmeye alınır. Değerlendirme sonucu, yetkili makamın takdirine bırakılmıştır.

Turistik İkamet İzni Kimlere Verilir?

Turistik ikamet vizesi, geçerli vize süresinden uzun Türkiye’de kalmak isteyen, gerekli şartları taşıyan ve ilgili belgeleri eksiksiz sunan kişilere verilir. Ancak, turistik ikamet izni ile Türkiye’de kalmaya devam eden kişi sayısının oldukça fazla olması sebebiyle, 2022 yılında yapılan yeni düzenleme ile bu ikamet iznine kısıtlama getirilmiştir. 

Son zamanlarda, turistik ikamet izni verilen kişilerin, çoğunlukla Ukrayna, Rusya vatandaşı olduğu saptanmaktadır. Aynı şekilde, güçlü bir haklı gerekçe sunan başvuruculara da verilebilmektedir. Bunlar haricinde, diğer ülkelerin vatandaşları tarafından yapılan başvuruların çoğunluğu reddedilmektedir.

Turizm Amaçlı İzni İçin Gerekli Belgeler

Turizm amacıyla ikamet izni başvurularında sunulması gereken belgeler, kısa dönem ikamet izni için istenen belgeler ve seyahat planına ilişkin belgelerdir.

Turizm amacıyla ikamet izni için gerekli belgeler şunlardır:

• İdarenin talepte bulunması halinde, seyahat planı ve konaklama yerine ilişkin bilgileri içeren belgeler,
• Turizm amaçlı ikamet izni başvuru formu (e-ikamet sisteminde yer alan başvuru formunun çıktısı),
• Pasaport aslı ve fotokopisi,
• 4 adet, son 6 ay içinde çekilen biyometrik fotoğraf,
• Türkiye’de ikamet edilecek süresince,  yeterli ve düzenli maddi imkâna sahip olunduğuna dair beyana ilişkin belge,
• İlgili ikamet harcının ve çıkarılacak ikamet izni kartı bedelinin ödendiğine ilişkin belge,
• Adres Kayıt Sistemine kayıtlı olduğunu gösterir yerleşim yeri belgesi (e-devlet veya ilçe nüfus müdürlüklerinden alınmış, onaylanmış ve imzalı olmalı)
• İkamet edilecek yeri gösterir belge ( Kendi evi ise, tapu belgesi; kira ise, ilgili kira sözleşmesi; otel vb yerler ise, bunu kanıtlar rezervasyon belgesi; üçüncü bir kişinin evi ise, o kişinin noter onaylı taahhüdü vb.)
• Sağlık sigortası poliçesi. 

Yurt dışından (başvuran yabancının ülkesi) temin edilen belgelerin, apostilli ve noter onaylı tercümesi ile ibraz edilmesi gerekmektedir. Aksi halde, ibraz edilen belgelerin eksik olduğu kabul edilmektedir.

DİKKAT: Aile ikamet izni şartlarının taşınmaması nedeniyle turizm amaçlı ikamet iznine başvurulması halinde, evlilik cüzdanı veya evli olunduğunu kanıtlayan onaylı belge ve fotokopisinin de sunulması gerekmektedir.

Yabancı Sağlık Sigortası

Turizm amaçlı ikamet izni sağlık sigortası, 1 yıldan uzun süreli ikamet izinleri için başvuruda bulunacak yabancılardan istenen sağlık sigortası türüdür. Yapılan başvuruların geçerli sayılması için söz konusu sağlık sigortasının yaptırılması gerekmektedir. 1 yıldan az süreli ikametler için ise bu izne ilişkin sağlık sigortası alınması gerekli değildir. Sağlık sigortasının süresi ikamet izninin süresini kapsamalıdır.

Turizm Amaçlı İkamet İzni Kaç Yıllık Verilir?

Turistik ikamet izni, en fazla 2 yıllık verilir. Bununla birlikte, şartların taşınması halinde, yapılan uzatma başvuru ile ikamet izninin uzatılması mümkündür.

Turistik İkamet İzni Ne Kadar Sürede Çıkar?

Turistik ikamet izni, yapılan başvurunun eksiksiz olması halinde yaklaşık olarak 1 ay içinde çıkar. İbraz edilmesi gereken belgelerde eksiklik veya hata olması halinde bu süre uzamaktadır. Aynı zamanda, yapılan başvuruya, yetkili idari makam tarafından en geç 90 gün içinde olumlu ya da olumsuz dönüş sağlanmaktadır. 

Yabancı, turistik ikamet izni başvurusunun değerlendirme süresince yurt dışına çıkış yapabilir. Bunun için başvuruda verilen müracaat belgesinin ibrazı yeterlidir. Ancak, yurt dışında bulunma süresi 15 günü aşmamalıdır.

Turizm Amaçlı İkamet İzni Başvurusu Avukatlık Ücret ve Masrafları

Turistik ikamet izni başvurusu avukatlık ücret ve masrafları yaklaşık 8000 TL’dir. Bu masraflar, başvuru sırasında ödenmesi gereken harçlar, ikamet izni kartı için ödenmesi gereken kart bedeli, sağlık sigortası ve noter ücretleridir. Her dönem yapılan düzenlemeler ile bu masraf tutarlarının değişeceği göz önünde bulundurulmalıdır.

Turistik İkamet İzni Başvurusunun Reddi

Turistik ikamet izni reddi, başvuru şartlarının taşınmaması ya da gerekli belgelerde eksiklik olması halinde gündeme gelmektedir. Bu şartlar sağlanmasına rağmen, yapılan başvuruların ret kararı ile sonuçlanması da mümkündür. Başvuru hakkında ret kararı, yabancıya veya avukatına tebliğ edilir.

Turizm amaçlı ikamet izni başvurusunun reddine sebep olan durumlar şöyle sıralanabilir:

• Başvuru şartlarından birinin veya birkaçının yerine getirilmemesi,
• Başvuran yabancı hakkında, sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı bulunması,
• Başvuran yabancının genel sağlık açısından tehlikeli bir bulaşıcı hastalığının olması,
• Vize süresi dolduktan sonra ikamet izni başvurusunda bulunulması.

Başvurusu reddedilen kişi farklı bir gerekçe ile farklı bir ikamet iznine başvurabilir. Aynı gerekçe ile başvuruda bulunmak istiyorsa, ret kararının tebliğinden itibaren 6 ay beklemelidir. Bunun yanında, ret kararına karşı hukuki yollara başvurulabilir.

Turistik İkamet İzni Reddine Karşı İtiraz ve İptal Davası

Turistik ikamet izni reddine karşı, ret kararının tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içinde, kararı veren makama karşı itirazda bulunabilir ya da idare davasında iptal davası açılabilir. Yetkili makama itirazda bulunmadan iptal davası açma imkanı vardır. Ancak, iptal davası açıldıktan sonra itiraz başvurusu yapılamaz.

İtiraz, ret kararını veren göç idaresinin bağlı bulunduğu valiliğe yapılmaktadır. İptal davası ise ret kararını veren göç idaresine karşı açılmaktadır. İptal davasında yetkili ve görevli mahkeme, ret kararını veren göç idaresinin bağlı bulunduğu valiliğin bulunduğu yer idare mahkemeleridir.

Kural olarak yabancının, ikamet izni süresinin bitmesinden sonra 10 gün içinde ülkeyi terk etmesi gerekir. Aksi halde yabancı hakkında sınır dışı kararı verilebilir. Ret kararına karşı hukuki imkanlara başvuran yabancının, iptal davası süresince Türkiye’de kalmaya devam etme imkanı vardır.

Turistik ikamet izni reddine karşı itiraz ve iptal davası yolları, İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerine tabidir. Bu anlamda, süreler, usul bakımından oldukça detaylı bir düzenlemeye sahiptir. Konu hakkında detaylı bilgi “oturma izni reddi” başlıklı makalede ele alınmıştır.

Turizm Amaçlı İkamet İzninin İptali

Turizm amaçlı ikamet izni iptali, başvuru şartlarının sonradan ortadan kalkması halinde gündeme gelmektedir. İkamet izninin amacı dışında kullanılmasının tespiti uygulamada bu ikamet izninin iptali sonucunu doğurmaktadır. Aynı şekilde, ikamet izninin 6 ay içinde kullanılmaya başlanmaması halinde, iptali söz konusu olmaktadır.

Turizm Amaçlı İkamet İzninin İptaline Karşı İtiraz ve İptal Davası

Turizm amaçlı ikamet izninin iptali durumunda da başvuran kişi, 60 gün içinde yetkili makama itiraz ve idare mahkemesinde iptal davası yollarına başvurabilir. Yetkili makama itiraz zorunlu bir yol olmamakla, iptal davası açıldıktan sonra itiraz başvurusu yapmak mümkün değildir.

İtiraz, ikamet izninin iptali kararını veren il göç idaresinin bağlı olduğu valiliğe yapılmaktadır. İtirazın reddedilmesi, herhangi bir cevap vermemesi yahut belirsiz cevap verilmesi hallerinde iptal davası açılabilir. Aynı şekilde, itiraz yoluna başvurmadan, doğrudan iptal davasının açılması da mümkündür.

İptal davası, iptal kararını veren il göç idaresine karşı, göç idaresinin bulunduğu yer idare mahkemesinde açılmaktadır. Konuya ilişkin detaylı açıklamalar “oturma izni iptali” başlıklı makalede açıklanmaktadır.

Turistik İkamet İzni Uzatma Nasıl Yapılır?

Turistik ikamet izni uzatma başvurusu, e-ikamet sistemi üzerinde bulunan “uzatma başvurusu” sayfasından, online olarak yapılır. Online başvurunun tamamlanmasından sonra, aşağıda yer alan belgelerin, sistem tarafından verilen randevu gününde il göç idaresine verilmesiyle uzatma başvurusu yapılmış olur.

İkamet izni uzatma başvurusu, turizm amaçlı ikamet izni süresinin dolmasına 60 gün kalmasından itibaren yapılır. Mevcut ikamet izninin süresi dolmadan önce uzatma başvurunun tamamlanması gerekmektedir. Bununla birlikte geçerli bir mazeretle uzatma başvurusunda bulunulamamışsa, sürenin bitiminden itibaren 15 gün içinde uzatma başvurusunda bulunulabilir.

Turistik ikamet izni başvurusunda bulunurken dikkat edilmesi gerekenler, başvuru prosedürünün detayları ve konu hakkındaki diğer açıklamalar, “ikamet izni uzatma” başlıklı makalede yer almaktadır.

DİKKAT: Turistik ikamet izninde yer alan, ad, soyad, medeni hal, anne adı, baba adı, uyruk, pasaport belge numarası, doğum tarihi ve adres bilgilerinden en az birinin sonradan değişmiş olması halinde, bu bilgilerin il göç idaresinde değiştirilmesi gerekmektedir. Bu bilgilerin güncel olmaması halinde, uzatma başvurusu posta yolu ile yapılamaz, il göç idaresinden yüz yüze randevu alınması gerekir.

Turizm Amaçlı İkamet İzni Uzatma Başvurusu Gerekli Belgeler

Turizm amaçlı ikamet izni başvurusunda gerekli belgeler, ilk başvuruda bulunurken sunulan belgelerdir. Ancak, ilk başvuru belgelerinden farklı olarak, süresi dolan, önceki ikamet izninin fotokopisi de gerekli belgelere eklenmelidir. Yurt dışından temin edilecek belgelerin, apostilli ve Türkçe tercümesi ile ibraz edilmesi gerekmektedir.

Turizm Amaçlı İkamet İzni Uzatma Başvurusunun Reddi

Turizm amaçlı ikamet izni uzatma başvurusunun reddi, ilk başvuruda aranan şartların sağlanmaması halinde gündeme gelmektedir. Başvurunun reddedilmesi halinde yabancı, itiraz ve iptal davası yollarına başvurabilmektedir.

Turistik İkamet İzni Uzatma Başvurusunun Reddine İtiraz ve İptal Davası

Turistik ikamet izni uzatma başvurusunun reddi halinde, başvurulacak itiraz ve iptal davası yolları, turistik ikamet izni reddi ve iptali konuları ile aynı düzenlemeye sahiptir. Uzatma başvurusu reddedilen yabancı, 60 gün içinde, ret kararını veren yetkili makama ya da bir üst makama itiraz imkanını kullanabilir. Aynı şekilde, idare mahkemesinde iptal davası da açılabilmektedir.

Turistik İkamet İzni Uzatma Masrafları

Turistik ikamet izni uzatma masrafları, ilk başvuru masrafları ile benzer olarak, 2023 yılı için yaklaşık 8000 TL’dir. Her yeni dönemde, noter ücretlerinde, sağlık sigortası ücretlerinde ve harç tutarlarında yapılan değişiklikler sebebiyle masraf miktarında değişiklikler olabilmektedir.

Turizm Amaçlı İkamet İzni Olan Yabancı Çalışabilir Mi?

Turizm amaçlı ikamet iznine sahip olan yabancı, bu ikamet iznine dayanarak Türkiye’de çalışamaz. Diğer bir ifade ile, Turistik ikamet izni, Türkiye’de kalan yabancı kişiye aynı zamanda çalışma hakkı sağlamaz. Türkiye’de çalışmak isteyen yabancılar, belirtilen şartları taşımaları ve gerekli belgeleri sunmaları halinde çalışma iznine başvuru yapabilirler. 

Turizm Amaçlı İkamet İzni Geçiş Başvurusu

Turizm amaçlı ikamet izni geçiş başvurusu, yeni bir ikamet izni başvurusu yapmak için gerekçesi ortaya çıkan ya da mevcut gerekçesi ortadan kalkan yabancılar tarafından yapılmaktadır.

Geçiş başvurusu, mevcut gerekçenin sona ermesinden itibaren 10 gün içinde il göç idaresine yapılır. Yeni bir gerekçenin ortaya çıktığı hallerde ise, süre şartı olmadan başvuruda bulunulabilir. Geçiş başvuruları da e-ikamet sistemi üzerinden alınmaktadır.

Örneğin, turistik ikamet izni ile Türkiye’de ikamet eden yabancı kişinin bu ikamet izni süresinin bitmesi ve Türkiye’de evlenmesi sonucu aile oturma iznine geçmesi mümkündür. Diğer bir örnek olarak, turistik ikamet iznine sahip yabancının, Türkiye’de bulunduğu süre zarfında yükseköğretime başlaması halinde, turistik ikamet izni devam eder ve öğrenci ikamet izninin sağladığı haklardan yararlanır. 

İkamet izni türleri arasında geçiş yapabilmek için sağlanması gereken şartlar, başvuru prosedürü gibi hususlar, “ikamet izni geçiş başvurusu” başlıklı makalede açıklanmaktadır.

Sonuç

Turizm amaçlı ikamet izni, uygulama en çok problem yaratan ikamet izni türlerinin başında gelmektedir. Gerekli belgelerin yokluğu ya da eksikliği, başvuru şartlarının taşınmaması, ikamet izni talebi için haklı gerekçe gösterilmesi gibi durumlar sebebiyle başvuruların reddi gündeme gelmektedir. Bu itibarla, turizm amaçlı ikamet izni başvurularında, alanında uzman bir yabancılar avukatından hukuki danışmanlık almak oldukça önemlidir.