Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçu ve Cezası

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu, kişilere, uyuşturucu kullanabilmeleri açısından kolaylık sağlamak ve kullanmaya özendirmektir. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunda, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası düzenlenmektedir. Bu suçla ilgili hakkında süreç başlatılan kişilerin, dava sürecinde etkili bir hukuki savunma yapmaları, davanın kendi lehlerine sonuçlanabilmesi için önemlidir.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçu Nedir?

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu; uyuşturucu kullananlara alan sağlama, uyuşturucu temin etme, yakalanmamaları için saklama gibi fillerle uyuşturucu kullanımını daha kolay hale getirme sonucu oluşan suç türüdür. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu TCK m.190’da düzenlenmiştir.

TCK 190:

“Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırmak için;

a) Özel yer, donanım veya malzeme sağlayan,

b) Kullananların yakalanmalarını zorlaştıracak önlemler alan,

c) Kullanma yöntemleri konusunda başkalarına bilgi veren, Kişi, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis ve bin günden 10.000 güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(2) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını alenen özendiren veya bu nitelikte yayın yapan kişi, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis ve bin günden 10.000 güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.”

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçu Nasıl Oluşur?

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu; kullanıcının, fail tarafından gerçekleştirilen birtakım hareketlerle, uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanımının kolaylaştırılması ile oluşur.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu, şu hareketlerden birinin yapılmasıyla oluşur:

• Özel yer, donanım veya malzeme sağlamak,
• Uyuşturucu madde kullananların yakalanmalarını zorlaştırmak,
• Uyuşturucu madde kullanma yöntemleri konusunda başkalarına bilgi vermek,
• Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasına alenen özendirme veya bu nitelikte yayın yapmak.

Özel Yer, Donanım veya Malzeme Sağlamak

Özel yer, donanım veya malzeme sağlamak; uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştıran ve yaygınlaştıran bir haldir. Uyuşturucu kullanacak kişi normal şartlarda bu fiili rahat bir ortamda gerçekleştiremeyecekken, suçun faili, kullanıcıya, maddeyi rahatça kullanabileceği yer, kullanmasına yarar alet gibi araçlar sağlayarak bu durumu kolaylaştırır.

Örneğin, kişilerin polise yakalanmadan uyuşturucu madde kullanabilmeleri için, gizli bir depo sağlayan kişi özel yer sağlama şeklinde bu suçu işlemiş olur.

Yargıtay, esrar içmede kullanılan ve özel olarak hazırlanan pet şişe halindeki düzeneği hazırlayıp, birilerine temin eden kişinin, özel donanma sağlama fiiliyle uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunu işlediğini belirtmiştir. (Yargıtay 20.CD.,  2017/3336 E.  ,  2018/1747 K.)

Yargıtay, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu ile ilgili bir olayda, sanığın, haklarında tedavi ve denetimli serbestlik kararı verilen diğer sanıklara uyuşturucu madde içmeleri için getirdiği malzemelerle düzenek hazırlamasını, özel yer, donanım veya malzeme sağlamak fiiliyle, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunu oluşturduğunu belirtmiştir.(Yargıtay 10.CD.,  2013/2680 E.  ,  2018/9869 K.)

Uyuşturucu kullanacak şahıslara evini açan kişinin fiili, özel yer ve donanım veya malzeme sağlama olarak değerlendirilmemektedir.

Yargıtay,  sanıkların bulunduğu evde, usulünce alınan arama kararı doğrultusunda yapılan aramada, içeride uyuşturucu madde kullanıldığının tespiti üzerine, sanığın ve tanıkların birlikte uyuşturucu madde kullandıklarını beyan ettikleri olayda, sanığın kendi evinde birlikte uyuşturucu madde kullanmaktan özel yer ve donanım veya malzeme sağlama olarak değerlendirilemeyeceğine karar vermiştir. (Yargıtay 20. CD.,  2015/11598E. ,  2017/3794 K.)

Uyuşturucu Madde Kullananların Yakalanmalarını Zorlaştırmak

Uyuşturucu madde kullananların yakalanmalarını zorlaştırmak, uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştıran ve yaygınlaştıran bir haldir.

Örneğin, uyuşturucu madde kullanmak için gizli bir yerde saklanan şahısları, polis geldiği an uyaran kişinin eylemi, uyuşturucu madde kullananların yakalanmalarını zorlaştırıcı bir eylemdir.

Uyuşturucu Madde Kullanma Yöntemleri Konusunda Bilgi Vermek

Uyuşturucu madde kullanma yöntemleri konusunda bilgi vermek, uyuşturucu madde kullanımını kolaylaştırır ve toplumda yaygınlaşmasına neden olur. Uyuşturucu maddenin nasıl kullanılacağı, hangi malzemeler aracılığıyla temin edileceği konusundan bir kimseye bilgi vermek suçtur.

Örneğin, ilk defa uyuşturucu kullanacak birine uyuşturucuyu kullanıma hazır hale getirmesi için hazırlanış şeklini tarif etmek bu kapsamda değerlendirilir.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasına Alenen Özendirme veya Bu Nitelikte Yayın Yapmak

Özendirme; bir kişinin, çeşitli faaliyetler başka kişileri, bir davranışta bulunmaya teşvik etmesidir. Özendirme; söz, yazı, resim aracılığıyla ya da yayın yoluyla gerçekleştirilebilir. Özendirme hareketi şahsen tek bir kişiye karşı yapılabileceği gibi, sayısı bilinmeyen bir kitleye karşı da yapılabilir.

Örneğin, bir dayının yeğenine, uyuşturucu madde kullanmaya özendirmesi tek kişiye karşı yapılan özendirmeyken; uyuşturucuya özendirmeye yönelik sosyal medyadan paylaşım yapması, sayısı bilinmeyen bir kitleye karşı yapılan özendirmedir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımına özendirme suçunun oluşması için failin hareketlerinde, açık ve net bir şekilde madde kullanmaya özendirmeye yönelik suç işleme kastının bulunması gerekir.

Örneğin, sosyal medyada uyuşturucu kullanımına karşı olan bir sayfadan alıntılayarak bir uyuşturucu fotoğrafı paylaşmak, açık ve net şekilde özendirme kapsamına girmez.

Yargıtay, bir kişinin Tiktok adlı sosyal medya hesabında, kendi elinde bulunan ve camdan yapılmış, uyuşturucu maddeyi yakarak dumanını çekme şeklinde kullanımını sağlayan aparatı tutup baş kısmını çakmakla yaktıktan sonra, karşısında bulunan bir başka şahsın ağzına doğru uzattığı videoyu, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımına özendirme suçunun, yayın yoluyla işlenmesi olduğundan bahsetmiştir. (Yargıtay 10 CD., 2021/18623 E.  ,  2022/3392 K.)

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçunun Cezası

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunun cezası, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ve 1000 günden 10 bin güne kadar adli para cezasıdır.

Faile verilecek ceza, somut olayın detaylarına göre hâkimin takdir yetkiyle belirlenir.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçunda Cezayı Artıran Nitelikli Haller

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunda cezayı artıran nitelikli hal, verilecek cezanın yarı oranında artırılması sonucunu doğuran özel bir haldir. Bu husus Türk Ceza Kanunu m.190/3’de düzenlenmektedir.

TCK 190/3:

“Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.”

Suçun Sayılı Meslek Gruplarından Kişiler Tarafından İşlenmesi

Suçun nitelikli halini oluşturan meslek grupları; doktor, diş hekimi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlıkçı, kimyacılıkla veya ecza ticaretiyle uğraşan kişilerdir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu, sayılan meslek gruplarından kişiler tarafından işlenirse, verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu da 7.5 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasına denk gelmektedir.

Örneğin, bir doktorun, kırmızı reçeteli bir ilacı yazarak, ihtiyacı olmamasına rağmen bir hastasının temin etmesini kolaylaştırması uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunun nitelikli halini oluşturur.

Bu kişilerin, söz konusu suçtan alacağı ceza oranı artırılacak, aynı zamanda, hak ve yetkilerden birinin kötüye kullanılması suretiyle işlediği bu suçtan dolayı, cezanın infazından sonra işlemek üzere, hükmolunan cezanın yarısından 1 katına kadar bu hak ve yetkinin kullanılmasının yasaklanacaktır.

Örneğin, bir eczacının, kullanımı herkese uygun olmayan, uyuşturucu nitelik gösterebilecek bir ilacı, gelen müşteriye reçetesiz vermesi, hak ve yetkisini kötüye kullanması sonucu doğurur. Bu durumda eczacıya verilen cezanın yanında hak ve yetkisini kullanılması da kısıtlanacaktır.

Yargıtay, kanunda sayılan mesleklerin yorum yoluyla genişletilmeyeceğini, yalnızca sayılan meslek gruplarından kişilerin suçun nitelikli halini oluşturacağını, bu açıdan röntgen teknikerinin sayılan meslek gruplarına girmediğinden suç oluşturan eyleminin, suçun nitelikli halini oluşturmadığını belirtmiştir. (Yargıtay 10.CD.,  2021/16727 E.  ,  2021/13065 K.)

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçunda Teşebbüs, İştirak ve İçtima

Teşebbüs; kişinin suç oluşturan fiili gerçekleştirmek amacıyla harekete geçmesi fakat elinde olmayan nedenlerle fiili tamamlayamamasıdır. Kişinin suç oluşturan fiili teşebbüs aşamasında kalırsa, tamamlanan suça göre daha ceza verilir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu, suç oluşturan fiilin gerçekleşmesiyle biter. Suç oluşturan hareket, parçalara ayrılabiliyorsa suça teşebbüs söz konusu olabilir.

Örneğin, kişi, içeriği uyuşturucu madde kullanılmasına özendirme taşıyan bir yazısını internet üzerinden yayımlayacakken, yazı daha halka ulaşmadan, ihbar üzerine yakalanırsa, hareketini tamamlayamamış olur. Bundan dolayı fail, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçuna teşebbüsten ceza alır.

İştirak; bir suçun birden fazla kişi tarafından fikir ve hareket birliği içinde işlenmesidir. İştirak, dolaylı faillik ,yardım etme, suça azmettirme şeklinde ortaya çıkabilir. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunda iştirakin her çeşidi mümkündür.

Örneğin, bir kimse, bir kimseyi halkın uyuşturucu madde kullanımının artması için, bir yayın yapması konusunda aklına bu fikri sokan, suça, azmettiren olarak iştirak etmiştir. Aklında zaten bu fikir olan birinin, fikrini güçlendirip, teşvik eden, suç işleme kararını kuvvetlendiren, suçun işlenmesini kolaylaştıran kişi de yardım eden olarak karşımıza çıkabilir.

Uyuşturucu veya uyarıcı kullanan kişiye, ürünü, küçük bir çocuk veya bir akıl hastası aracılığıyla ulaştıran kişi, dolaylı fail olarak bu suçtan sorumlu olur. Dolaylı fail, suçun asıl faili gibi ceza alır.

İçtima; ortada birden fazla suç olmasında rağmen faile tek bir ceza verilmesi durumudur. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunun, tek bir fiille birden fazla kişiye karşı işlenmesi halinde, fail hakkında tek bir cezaya hükmedilir ve cezada artırıma gidilir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunu oluşturan eylemler, başka bir suçun da oluşmasına sebep olursa fikri içtima hükümleri uygulanır. Bu açıdan, TCK m.44 uyarınca, faile, bu suçlardan cezası en fazla olan uygulanır.

Örneğin, bir kişi, uyuşturucu maddenin zevkinin sadece altın vuruş ile çıkarılacağına ilişkin söylemler içeren bir yayın yaparsa hem özendirme suçunu hem de intihara yönlendirme suçunu işlemiş olur. Bu noktada, fikri içtima hükümleri uyarınca, sorumluluk, en ağır cezayı gerektiren suça göre belirlenir.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçunda Soruşturma Aşaması

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunda soruşturma aşaması, yetkili mercilerin suç şüphesini öğrenmesi ile başlar ve iddianamenin mahkemece kabulü ile sona eren aşamadır.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu soruşturma aşamasında yapılan işlemler şunlardır:

• Şikâyet veya ihbar,
• Gözaltı,
• Delillerin toplanması,
• İfade ve sorgu,
• Uzlaşma,
• Adli kontrol,
• Tutukluluk.

Şikâyet-İhbar

Şikâyet, mağdur veya suçtan zarar gören kişilerin savcılığa veya emniyete yaptığı başvurudur. İhbar ise kişinin, suçu veya suçu oluşturduğunu iddia ettiği kişiyi yetkili makamlara bildirmesidir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu, şikayete bağlı olmayan bir suçtur. Bundan nedenle, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunun soruşturulmaya başlanması için, suçun mağdurunun, savcılık veya kolluk kuvvetlerine bu suç ile alakalı şikâyette bulunmasına gerek yoktur. Savcılık, suçu kendiliğinden araştıracaktır.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu açısından şikayetten vazgeçmek gibi bir durum mümkün değildir. Dolayısıyla mağdur, yargılamanın ilerleyen aşamalarında şikayetinden vazgeçse dahi sürece ilişkin işlemler yapılmaya devam edecektir.

Gözaltı

Gözaltı, kişinin, hakkında soruşturma yapılan suçu işlediğine yönelik şüphe oluşturacak delillerin varlığı nedeniyle, savcılık kararı ile kolluk kuvveti tarafından belirli bir süre alıkonulmasıdır. Gözaltına alma şartları; soruşturma yönünden zorunlu olması ve şüphelinin suçu işlediğini gösterir somut delillerin varlığıdır.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu ile ilgili gözaltı süresi, yakalama anından itibaren 24 saati geçemez. Şüphelinin, yakalama yerine en yakın hakim veya mahkemeye gönderilme süresi ise 12 saatten fazla olamaz. Hakim veya mahkemeye gönderilme süresi, gözaltı süresine dahil değildir.

Gözaltına alma kararına karşı sulh ceza hakimliğine itiraz mümkündür. İtiraz; kişinin kendisi, eşi, yakını (kardeş, anne, baba) veya avukatı, tarafından edilebilir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunu işleyen kişilerin 12 yaşından küçük çocuk ya da 15 yaşından küçük, sağır ve dilsiz olması durumunda, bu kişiler hakkında gözaltı kararı alınamaz.

Delillerin Toplanması

Delillerin toplanması, Cumhuriyet savcısının, suçun aydınlatılması ile ilgili elde edilen bulguları, bizzat kendisi veya emrindeki polis ve jandarmaları aracılığıyla elde etmesidir. Deliller, şüphelinin lehine ve aleyhine deliller birlikte gözetilmek üzere soruşturmanın her aşamasında toplanabilir.

Toplanan deliller hukuka aykırı olarak elde edilmemiş olmalıdır. Hukuka aykırı delil, ne olursa olsun ispat gücü olarak kullanılıp, davanın aydınlatılması için bir araç olarak kullanılamaz.

Örneğin, ifade sırasında, polis tarafından tehdit edilen şüphelinin verdiği ifade ile oluşan delil hukuka aykırı delildir.

İfade ve Sorgu

İfade, hakkında soruşturma yapılan suç ile ilgili, şüphelinin, Cumhuriyet savcısı veya kolluk görevlileri tarafından, dinlenmesidir. Sorgu ise suçla ilgili, şüpheli veya sanığın, hâkim tarafından, dinlenmesidir.

İfade ve sorgunun usule uygun olması için şüpheli veya sanığın beyanları özgür iradesine dayanması, ifade verilmesi için kanuna aykırı bir şey vaat edilmemiş olması, kötü davranma, işkence, tehdit ve benzeri şekillerde zorla ifade alınmamış olması gerekir.

İfadeye ve sorguya çağrılacak olan şüpheli veya sanığa, yetkili merciiler tarafından çağrı gönderilir. Çağrıya uymayan şahıs hakkında zorla getirilme kararı çıkartılır. Zorla getirme kararı ile çağrılan şüpheli veya sanık derhal, çağıran hâkimin, mahkemenin veya Cumhuriyet savcısının önüne götürülerek sorguya çekilir veya ifadesi alınır.

Tüm işlemler yazılı olarak bir tutanağa kaydedilir. Sorgu ve ifade işlemleri bittikten sonra tutanaktaki yazı ve şahsın beyanları karşılaştırılır. Şüphelinin beyanları ve tutanaktaki kaydın tutmaması halinde tutanak imzalanmamalı ve imzalanmama nedeni ayrıca belirtilmelidir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu, her somut olayda farklı şekillerde ortaya çıkan bir suçtur. Dava süreci hukuka ve usule uygun ilerletilmeli ve etkin savunmalar yapılmalıdır. Davayı daha bilinçli bir şekilde yürütebilmek ve hukuki yardımdan faydalanabilmek adına sürecin, alanında uzman bir ceza avukatıyla yürütülmesi önemlidir.

Uzlaşma

Uzlaşma, şüpheli ile mağdurun, adliye tarafından görevlendirilen bir uzlaştırmacı aracılığı ile iletişim kurmasının sağlanması ve anlaşmasıdır. Taraflar arasında uzlaşma sağlanırsa soruşturma aşaması son bulur.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu açısından uzlaşma mümkün değildir. Bu nedenle tarafların kendi aralarında uzlaşmış olması, dava sürecinin devam etmesini engellemez.

Adli Kontrol

Adli kontrol, dava sonuçlanmadan önce,  gerekli görüldüğü durumlarda uygulanan bir güvenlik tedbiridir. Cumhuriyet savcısının istemi ve sulh ceza hâkiminin kararı ile soruşturma evresinin her aşamasında adlî kontrol kararı verilebilir.

Adli kontrol tedbirleri; yurt dışına çıkma yasağı, mesleki eğitim alma, belirli yerlere girememek, düzenli olarak belirtilen mercilere gelip imza atmak olarak örneklendirilebilir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu açısından adli kontrol kararı verilebilmesi için şüpheli veya sanık hakkında, yüksek suç şüphesi, bir tutuklama sebebi ve dosyada somut deliller bulunmalıdır.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu, ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerden olduğu için verilebilecek adli kontrol süresi en çok 2 yıldır.

Adli kontrol kararına karşı, itiraz mümkündür. Verilen adli kontrol kararına karşı, kararın duruşmada yüze okunmasından veya tebliğinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilir. Şüpheli veya sanığın yasal temsilcisi (vasi, veli vb.), eşi ve avukatının da şüpheli veya sanık adına itirazda bulunabilmesi mümkündür.

Tutukluluk

Tutuklama, şüphelinin, suç işlediğine dair kuvvetli şüphe bulunduğunda, hâkim kararıyla, delillerin korunması, şüpheli ve sanığın kaçmasının önlenmesi gibi amaçlarla başvurulan koruma tedbiridir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu açısından verilecek ceza her halükarda 2 yılın üzerinde olduğundan, tutuklama kararı verilmesi mümkündür.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu, ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerden olduğundan, tutuklama, soruşturma aşamasında verildiyse tutukluluk süresi en çok 6 ay, kovuşturma aşamasında verildiyse en çok 1 yıldır.

Kişi, tutukluluk kararına karşı, kararın verildiği günün ertesi gününden itibaren 7 gün içinde,  tutuklama kararını veren mahkemeye itiraz dilekçesi vererek veya beyanını kâtip tarafından tutanağa geçirterek itiraz edebilir.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçunda Soruşturma Sonucu Verilebilecek Kararlar

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunda, soruşturma sonucu verilebilecek kararlar şunlardır;

• Soruşturmaya yer olmadığı kararı (SYOK),
• Kovuşturmaya yer olmadığı kararı (KYOK),
• İddianamenin düzenlenmesi.

Soruşturmaya Yer Olmadığı Kararı (SYOK)

Soruşturmaya yer olmadığı kararı, ihbar ve şikâyeti yapılan suçun somut nitelikte olmaması ve açıkça suç oluşturmadığının anlaşılması üzerine, soruşturmanın başlatılmasına gerek olmadığı yönündeki savcılık kararıdır.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu için yapılan soruşturma sonucunda, soruşturmaya yer olmadığı kararı verilirse, kendisine suç isnat edilen kişiye artık şüpheli sıfatı verilmeyecektir.

Karara karşı itiraz, kararı veren savcılığın bağlı bulunduğu sulh ceza hakimliğine kararın taraflara tebliğ edilmesinden itibaren 15 gün içinde sunulan dilekçe ile yapılmaktadır.

Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı(KYOK)

Kovuşturmaya yer olmadığı kararı, Cumhuriyet savcısının, kamu davası açılmasına gerek olmadığına yönelik verdiği karardır. Kovuşturmaya yer olmadığı kararı; yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi ve kovuşturma olanağının bulunmaması durumlarında verilir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu için yapılan soruşturma sonucunda, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilirse, Cumhuriyet savcısı, soruşturma işlemlerini sona erdirerek, dosyayı kapatır. Bu durumda, üzerine suç dayandırılan kişiye şüpheli sıfatı verilmez. Ayrıca, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar kişinin siciline işlenmez.

Kovuşturmaya yer olmadığı kararına karşı itiraz edilebilir. İtiraz, kararın taraflara tebliğinden itibaren 15 gün içinde, kararı veren savcılığın yargı çevresinde bulunan sulh ceza hakimliğine yapılmaktadır.

İddianamenin Düzenlenmesi

İddianamenin düzenlenmesi, suç oluşturan olay ile ilgili olarak toplanan delillerin, şüphelinin suç işlediğini gösterir nitelikte olması halinde, suçun vasfına dair belge oluşturulmasıdır. İddianameyi düzenleme yetkisi, Cumhuriyet savcısına verilmiştir.

Cumhuriyet savcısı, şüpheli hakkındaki yeterli şüpheyi, somut olayı inceleyerek takdir eder. İddianamenin savcı tarafından düzenlenmesi ve kamu davasının açılması için mahkemeye sunulması ile duruşma hazırlığı işlemleri başlar.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçunun Savunması

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunun savunması, sanığın, dava konusu olayın nasıl meydana geldiğini ve delilleri mahkeme huzurunda bildirmesidir. Savunmayı, sanık bizzat kendisi yapabileceği gibi avukatı aracılığı ile de yapabilir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunun savunması aşağıda liste halinde belirtilen nedenlere dayanılarak yapılabilir:

• Yalnızca aleyhe delillerin toplanması,
• Hukuka aykırı delillerin yargılamada öne sürülmesi,
• Akıl hastalığı ve yaş küçüklüğüne rağmen yargılamanın devam ettirilmesi,
• Usule aykırılıkların ileri sürülmesi,
• Suçun oluşumu için gerekli unsurların tam olarak oluşmadığı,
• Dosyaya özel diğer savunmalar.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu, cezası oldukça yüksek ve en ufak savunma hatasında aleyhe sonuç doğurabilecek bir suç olduğundan, suçun vasfı ve unsurları hukuki açıdan doğru değerlendirilmelidir. Hukuka aykırı delillerin tespiti, aleyhe delillerin çürütülmesi gibi durumların gözetilmesi adına alanında uzman bir ceza avukatından yardım almak önemlidir.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçunda Ceza Yargılaması Aşaması

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunda ceza yargılaması aşaması, iddianamenin düzenlenmesi ile soruşturma aşaması tamamlandıktan sonra, kovuşturma aşamasına geçilmesi ile başlar.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunun yargılama aşamasında, mahkeme genel hükümlere göre yargılama yapar.

Genel hükümlere göre yargılamada duruşmalar yapılır. Duruşmada hazır bulunması gerekenler çağrılır ve mahkemede hazır bulunurlar. Duruşmalarda, sorgular yapılır, tanıklar dinlenir, deliller değerlendirilir. Son söz sanığa verilerek sanık dinlenir. Son duruşmada hakim, kararını verir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunda görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçunda Zamanaşımı

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunda zamanaşımı süresi, suçun işlendiği günden itibaren 15 yıldır.

Dava zamanaşımı süresi olan 15 senenin geçmesine rağmen hala dava açılmamışsa artık dava açılamaz. Aynı şekilde açılmış bir dava bu süre içerisinde sonuçlanmamışsa dava düşer.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçunda Mahkemenin Verebileceği Kararlar

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunda, mahkemenin verebileceği kararlar şunlardır:

• Beraat,
• Ceza verilmesine yer olmadığı kararı (CYOK),
• Mahkûmiyet,
• Davanın düşmesi.

Beraat

Beraat, sanığın, yapılan yargılama sonunda, suçsuz bulunmasıdır. Beraat kararı verilen kişi hakkında cezaya hükmolunmaz.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunda beraat kararı verilebilecek haller; kişinin eyleminin kendisi tarafından işlenmediğinin sabit olması, eyleminin kanunda suç olarak tanımlanmaması ve yüklenen suç açısından failin kast veya taksirinin bulunmaması örnek olarak verilebilir.

Somut olay ve sanık hakkında yapılan değerlendirilmeler sonucundan bu hallerden biri bulunursa, hâkim, dosya hakkında beraat kararı verir.

Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı (CYOK)

Ceza verilmesine yer olmadığı kararı, ortada suç oluşturan bir fiil bulunmasına karşın, kanunda düzenlenen bazı nedenlerden dolayı sanığa, ceza verilmemesidir. Ceza verilmesine yer olmadığı kararı, failin kusurunun bulunmaması ve cezasızlık halleri sebebiyle olmak üzere iki halde verilebilir.

Failin kusurunun bulunmaması hallerine örnek olarak; yaş küçüklüğü, akıl hastalığı veya sağır ve dilsizlik hali, suçun bağlayıcı emrin yerine getirilmesi veya zorunluluk hali ile işlenmesi verilebilir.

Cezasızlık halleri sebeplerine örnek olarak; Etkin pişmanlık halleri ve şahsî cezasızlık sebebinin varlığı verilebilir.

Mahkeme, ceza verilmesine yer olmadığı kararı verecek ise, kararında, hangi nedene dayandığını açıkça belirtmelidir. Verilen karara, kararın taraflara tebliğ edildiği günden itibaren 15 gün içinde itiraz edilebilir.

Mahkûmiyet

Mahkûmiyet, sanığın suçu işlediğinin sabit olduğu durumlarda verilen mahkeme karardır. Mahkumiyet kararı ile sanık hakkında adli para cezası veya hapis cezasına hükmedilir. Bu karara, iyi hal indirimi ve tekerrür artırımı uygulanabilir.

Hakim, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunun sanığının duruşmadaki tavrı, suça dair pişmanlığı, sosyal yaşantısı gibi durumları değerlendirerek son ceza üzerinden iyi hal indirimi verebilir. İyi hal indirimi, cezaya tüm artırım ve indirimler uygulandıktan sonra 1/6 oranında uygulanır.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunu işleyen kişinin, kararın verildiği tarihten 3 yıl öncesine kadar geçen sürede, herhangi bir suçtan mahkum edilmiş olması halinde, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçundan verilecek cezada artırıma gidilecektir.

Davanın Düşmesi

Davanın düşmesi, dava dosyasının işlemden kaldırılmasıdır. Soruşturma veya kovuşturma için gereken şartların gerçekleşemeyeceğinin anlaşılması ya da sanığın ölümü, af, dava zamanaşımı süresinin dolması hususlarının gerçekleşmesi halinde dava düşer.

Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçunda İstinaf ve Yargıtay Süreci

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunda, ilk derece mahkemesinin verdiği karara karşı istinaf ve temyiz yollarına başvurmak mümkündür. İstinaf incelemesi, bölge adliye mahkemelerinde; temyiz incelemesi, Yargıtayda yapılmaktadır.

İstinafa başvuru, ilk derece mahkemesinde verilen kararın tefhiminden (duruşmada yüze okunmasından) veya tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde yapılır. Başvuru, kararı veren mahkemeye sunulan dilekçe yahut zabıt katibine sunulan dilekçe ile yapılmaktadır.

İstinaf mahkemesinin bozma kararları dışındaki kararlarına karşı 15 gün içinde temyiz kanun yoluna başvuru mümkündür. Temyiz başvurusu, istinaf başvurusu ile aynı usule tabidir.

Sonuç

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçu, bir kişinin, uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri almasının kolaylaşması yönünde alan yaratmak, maddelere özendirmek gibi fiillerle işlenen bir suçtur. Söz konusu madde ile ilgili birçok farklı işleniş şekli vardır. Suçun niteliğini iyi tespit etmek ve bu yönde savunma yapmak için hukuki bilgi ve tecrübe önemlidir. Bu nedenle, davanın alanında uzman bir ceza avukatıyla takip edilmesinde fayda vardır.