Yabancı Şirketlerin Türkiye’de Şube Açması

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması hususu, ülkemizde şirket açmak veya şirket merkezini Türkiye olarak belirlemek istemeyen şirketlerin, ticari faaliyetlerini şubeler aracılığıyla yürütmesidir. Bu anlamda yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması, yabancı merkezli şirketlerin ülkemizde şubeleşerek ticari faaliyetlerini sürdürmesi için başvurduğu hukuki bir imkandır.

Yabancı Şirketler Türkiye’de Nasıl Şube Açabilir?

Yabancı şirketler, Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) üzerinden başvuru yapılması, sonrasında gerekli belgeler ile birlikte bölge temsilciliğine başvurulması ve neticede ticaret sicilinde tescil işlemlerinin tamamlanmasıyla Türkiye’de şube açabilirler.

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması için aşağıda liste halinde verilen adımlar izlenerek başvuru yapılacaktır. 

• MERSİS’ten başvuru yapılarak talep numarası alınmalı ve gerekli evraklar ile birlikte, randevu alınmadan bölge temsilciliğine başvuru yapılmalıdır.
  • Müracaat evrakına, yurtdışındaki merkez için alınmış potansiyel vergi numarasını gösteren ekran çıktısı da eklenmelidir. Kurulacak şube için ayrı potansiyel vergi numarası ibraz edilmesine gerek bulunmamaktadır.
• Dilekçe aşamasında şu hususlar dikkate alınmalıdır:
  • Yetkili (müşterek yetki olması halinde yetkililer) tarafından imzalanmalı, vekâleten imzalanmış ise vekâletin aslı veya noter onaylı sureti eklenmeli, şubenin bağlı olacağı vergi dairesi belirtilmeli ve kuruluş başvurusuna ilişkin ibraz edilen evrak dökümünü içermelidir.
  • Dilekçede; şubenin ünvanı, sermayesi, merkezi, açılış tarihi ve bu tarihteki gerçek faaliyetinin konusu NACE koduyla birlikte açıkça gösterilmeli ve bu bilgilerin doğru olduğu aksinin tespit edilmesi durumunda sorumluluğun dilekçeyi imzalayan kişi ya da kişilere ait olduğu yazılmalıdır.
  • NACE Ticaret Sicili Yönetmeliğine göre; Avrupa Birliğinde ekonomik faaliyetlerin istatistiksel olarak sınıflandırılmasını sağlayan sistemi ifade etmektedir.

TTK m.40 uyarınca; merkezleri Türkiye dışında bulunan ticari işletmeler, Türkiye’de şube kurmak istemeleri durumunda, kendi ülkelerinin kanunlarının ticaret unvanına ilişkin hükümleri saklı kalmak şartıyla, yerli ticari işletmeler gibi tescil olunacaktır.

Yani, Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması işleminde, ilk şube için kendi ülkelerinin kanunları da dikkate alınacak, sonrasında açılacak diğer şubeler içinse, doğrudan Türk hukuku dikkate alınacaktır.

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması başvurusu için gerekli belgelerin eksiksiz şekilde sunulması gerekmektedir. Aksi halde gerekli belgeler usuli işlemlerin tamamlanması için temel unsur olduğundan, başvuru tamamlanamayacaktır. Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması için gerekli belgeler yazının devamında ayrıntılı şekilde açıklanmıştır. 

Yabancı Şirketlerin Türkiye’de Şube Açması Şartları

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması şartları; yabancı şirketin tâbi olduğu hukuka göre şube açma şartlarını yerine getirmiş olması, tam yetkili bir temsilcinin atanması, resmi belgelerin tasdik ettirilmiş olması ve yabanci şubenin sicile tescil edilmesidir.

Yukarıda belirtilen şartların sağlanması ve Türk hukukuna göre usuli işlemlerin tam ve sağlıklı şekilde yerine getirilmesi sonrası, yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması mümkündür. Söz konusu şartlar, aşağıda başlıklar halinde ayrıntılı olarak incelenmiştir.

Yabancı Şirketin Kendi Ülke Hukukuna Göre Şube Açma Şartlarını Yerine Getirmiş Olması

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açmaları için gereken ilk şart, yabancı şirketin kendi ülke kanunlarında bulunan şube açma şartlarını yerine getirmiş olmasıdır. Bu kapsamda, her ülke kanunlarının farklılık arz etmesi sebebiyle, yabancı şirketin hangi ülkede bulunduğu ve ilgili kanunlarında hangi gerekliliklerin yer aldığının tespiti önemlidir. 

Bu durum TTK m.40 ve TTK Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 12. maddesinde şu şekillerde ifade edilmiştir:

TTK m.40: “Merkezleri Türkiye dışında bulunan ticari işletmeler, Türkiye’de şube kurmak istemeleri durumunda, kendi ülkelerinin kanunlarının ticaret unvanına ilişkin hükümleri saklı kalmak şartıyla, yerli ticari işletmeler gibi tescil olunmaktadır.”

TTK Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun m.12:

“Merkezleri Türkiye dışında bulunan bir ticarî işletmenin veya ticaret şirketinin şubesinin Türkiye’de tescil edilebilmesi için, merkez işletmenin bulunduğu kaynak ülke hukukunun, işletmeler ile ticaret şirketlerinin türlerine göre şubelerinin tescilinde aradığı şartların gerçekleşmiş olması gerekir.”

İlgili hükümlerden anlaşıldığı üzere, yabancı şirketin kurulduğu ülke hukukuna göre şube açma şartlarını yerine getirmiş olması gerekmektedir. Özellikle uygulamada bazı ülkelerin hukuki düzenlemelerinde, bazı şirket türlerine uluslararası ticarî faaliyette bulunma izni verilmediği de görülmektedir. 

Uygulamada ise genellikle ülkelerin anonim ya da limited şirketler için uluslararası ticarî faaliyette bulunmak açısından herhangi bir yasak getirmediği ve yabancı şirketlerin de daha çok anonim veya limited şirket vasfıyla Türkiye’de şube açtıkları görülmektedir. 

Tam Yetkili Bir Temsilcinin Atanması

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması için gereken ikinci şart tam yetkili bir temsilcinin atanmasıdır. Bu kapsamda yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açabilmesi için şubeyi mahkemeler dahil, özel kuruluşlar ve kamu kuruluşları nezdinde tam yetkili olarak temsil edecek kişi ya da kişilerin temsile yetkili kişi ya da kişileri ve adresleri de bildirilmelidir.

Ayrıca, şubeyi temsil edecek kişi veya kişilerin düzenlenmiş imza beyannamesini de ibraz etmesi gerekmektedir. Yabancı şirketle muhataplık ilişkisi kurulabilmesi amacıyla, tam yetkili temsilcinin; Türk vatandaşı olma zorunluluğu bulunmasa da, yerleşim yerinin Türkiye olması gerekmektedir.

Belgelerin Tasdiki Zorunluluğu

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması için gereken üçüncü şart, yabancı ülke makamlarından alınan resmi belgelerin tasdik ettirilmesidir. Zira, yabancı ülkelerin resmi makamlarından alınmış belgelerin, Türk hukuku açısından resmi nitelikte sayılmaları için tasdik işlemine tabi tutulması gerekmektedir. Resmî nitelikte olmayan belgeler ise, noter onaylı tercümeleri ile tasdik edilmeksizin Sicil Müdürlüğüne sunulacaktır.

Bu kapsamda, HMK m.224 uyarınca; yabancı devlet makamları tarafından hazırlanan resmî belgelerin, Türkiye’de bu vasfı taşıması, belgenin verildiği devletin yetkili makamı veya ilgili Türk konsolosluk makamı tarafından onaylanmasına bağlıdır. Eğer ki belgenin verildiği ülkede Türk konsolosluğu yoksa, tasdik Dışişleri Bakanlığınca yapılacaktır.

DİKKAT: Yabancı ülke resmi makamları tarafından düzenlenen belge, Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Hakkında La Haye Sözleşmesine taraf bir ülkeden alınmışsa, ilgili ülkenin yetkili makamlarınca “APOSTILLE” şerhinin vurulması yeterli olacaktır. Yani “APOSTİLLE” şerhi vurulmuşsa ayrıca Türk konsolosluğunun tasdik işlemine gerek kalmamaktadır. Ancak, tasdik işlemi sonrası, belgelerin noter onaylı Türkçe tercümelerinin de Sicil Müdürlüğüne verilmesi gerektiği unutulmamalıdır. 

Yabancı Şubenin Sicile Tescil Edilmesi

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması için gereken dördüncü şart yabancı şubenin sicile tescil edilmesi işlemidir. Bu kapsamda yabancı şirketin kuracağı ilk şubenin sicile tescil için, ilk şartta belirtildiği üzere şirketin kendi ülkesindeki şartları ve Türk hukukuna göre de işlemlerin doğru şekilde yerine getirmiş olması gerekmektedir. 

İlk şube açıldıktan sonra yabancı şirket ikinci bir şube açmak isterse, bu durumda ikinci şube hakkında yalnızca Türk hukukuna uyulacaktır. Bununla birlikte Ticaret Sicili Yönetmeliği uyarınca, yabancı şirketin Türkiye’de tescil işlemlerinin yapılmasında aşağıda liste halinde verilen hususların tamamlanmış ve tescil edilmiş olması gerekmektedir.

• Merkezin ticaret unvanı ile varsa işletme adı ve ticari işletmenin merkezi,

• Merkez işletmenin sermayesi,

• Şubeye ayrılmış sermaye,

• Şubenin ticaret unvanı ile varsa işletme adı ve adresi,

• Şubenin faaliyet konusu,

• Ticari temsilci için yetkili organ kararı,

• Şubeyi tam yetkili olarak temsil edecek kişi veya kişilerin adı ve soyadı, vatandaşlığı,

kimlik numarası ve yerleşim yeri,

• Şube açacak merkezin işletme konusu, kuruluş tarihi, sicil numarası, tabi olduğu hukuk, Avrupa Birliği üyesi olup olmadığı, internet sitesi olgularının tamamlanması gerekmektedir.

Bu bölüme kadar açıklanan, yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması şartlarından; yabancı şirketin kendi ülke hukukuna göre şube açma şartlarını yerine getirmiş olması, tam yetkili bir temsilcinin atanması, ilgili belgelerin tasdikinin sağlanılması ve yabancı şubenin sicile tescil edilmesi işlemleri tamamlanarak şube açma işlemlerinin prosedürel kısmı nihayete erdirilmiş olacaktır. 

Yabancıların Şube Açması İçin Gerekli Belgeler

Yabancıların şube açması için gerekli belgeler Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 122.maddesinde sayılmıştır. İlgili hükme göre Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması için gerekli belgeler şunlardır: 

• Kuruluş bildirim formu,
  • İlgili yerler doldurularak yetkili tarafından imzalanmalıdır.
• Oda kayıt beyannamesi,
  • Yetkililerce imzalanmalı, yetkililerin fotoğrafları bulunmalıdır.
• Ticari işletmenin merkezinin bulunduğu kaynak ülke hukukunun, şube açacak işletme için tescilde aradığı şartların yerine getirildiğini ve şubenin tescili için ibrazı gerekli olan belgeleri gösteren yetkili makamdan alınmış yazı ve bir nüsha Türkçe çevirisi,

• Kaynak ülkede şubenin tescili için ibrazı gerekli tüm belgeler,
• Merkez işletmenin güncel sicil kayıtlarını içeren belgenin ve şirketlerde şirket sözleşmesinin onaylı birer örneği ile birer nüsha Türkçe çevirisi,
• Merkezin yetkili organının şube açma ve şubeye Türkiye’de yerleşik tam yetkili temsilci atanmasına ilişkin kararının aslı ve bir nüsha Türkçe çevirisi,
• Şube açacak merkezin unvanı, türü, işletme konusu, sermayesinin türü ve tutarı, kuruluş̧ tarihi, sicil numarası, tâbi olduğu hukuk, Avrupa Birliği üyesi olup olmadığı, internet sitesi, şubenin unvanı ve şubeye ayrılmış sermaye tutarı, şubeyi mahkemeler dahil, özel kuruluşlar ve kamu kurum ve kuruluşları nezdinde tam yetkili olarak temsil edecek kişi veya kişilerin adı ve soyadı, kimlik numarası ve yerleşim yeri ile şubenin adresini içeren merkezin yetkilileri tarafından imzalanmış̧ beyannamenin aslı ve bir nüsha Türkçe çevirisi,
• Şube açma kararında, Türkiye’deki şubeyi mahkemeler dahil, özel kuruluşlar ve kamu kurum ve kuruluşları nezdinde tam yetkili olarak temsil edecek kişi veya kişiler ile bunlara verilen yetki belirtilmemiş̧ ise bu konulara ilişkin düzenlenen vekaletnamenin aslı ve bir nüsha Türkçe çevirisi, 
• Şubeyi temsil edecek kişi veya kişilerin noter onaylı imza örnekleri,
  • Şubeyi temsil edecek kişi veya kişilerin yabancı uyruklu olması hâlinde Türkçe tercümesi noter onaylı pasaport suretleri,
• Açılması Bakanlık veya diğer resmî kurumların iznine veya uygun görüşüne tâbi olan şubeler için bu izin veya uygun görüş yazısı gerekmektedir.

DİKKAT: Yabancı bir hukuka tabii olarak yabancı bir ülkede düzenlenmiş belgelerin Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğundan veya Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre tasdik ettirilmesi (Apostil) ve noter onaylı Türkçe çevirisi ile birlikte Müdürlüğe verilmesi zorunludur.

DİKKAT: Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması için ilk şubelerinin unvanı; Merkez unvanı + merkezin bulunduğu ülke + İstanbul Merkez Şubesi şeklinde belirlenmelidir.

Yabancı Şirketlerin Türkiye’de Şube Açması Ne Kadar Sürer?

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması yaklaşık olarak 14 gün sürmektedir. 

Yabancı Şirketlerin Türkiye’de Şube Açması Masrafları

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması masrafları, anonim şirketler için ortalama 20.000 TL’dir.

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması masrafları içerisinde, şube açılış harcı, sicil tasdiknamesi harcı, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ilan ücretleri gibi pek çok kalem bulunur. Açılacak olan şubenin bağlı bulunduğu şirketin türüne göre masraflar ve harçlar da değişiklik göstermektedir. 

Yabancılar Türkiye’ye Gelmeden Şube Açabilir mi?

Yabancılar Türkiye’ye gelmeden şube açabilir. Bu noktada yabancılar, Türkiye’ye gelmeden ülkedeki işlerinin yürütülmesini sağlamak amacıyla kendisine Türkiye’de bir vekil atamalıdır. Vekil, yabancı kişinin hukuki işlemlerini vekaletnamenin sağladığı haklar çerçevesinde Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması işlemlerini yürüterek tamamlayabilir.

Yabancıların Türkiye’de Şube Açtıktan Sonra Yapması Gerekenler

Yabancıların Türkiye’de şube açtıktan sonra yapması gereken birçok işlem bulunmaktadır. Bu işlemlerden başlıcaları, Türkiye’de şube adına müdür atanması, çalışanlar için iş hukuku prosedürlerinin tamamlanması, vergisel yükümlülüklerin yerine getirilmesi, sözleşmesel ve mevzuata uyum süreçlerinin düzenlenmesidir.

Yabancı Şirket Şubesine Müdür Atama

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması işlemlerinin tamamlanması için yabancı şirket şubesine müdür atanması gerekir. Bu işlem için, MERSİS’ten başvuru yapılarak talep numarası alınmalı ve gerekli evraklar ile birlikte, randevu alınmadan bölge temsilciliğine başvuru yapılmalıdır.

Bu kapsamda yabancı şirket şubesine müdür atama işlemi şu şekilde yapılacaktır:

• Öncelikle, şirket bünyesinde görevlendirilmek ve ilgili kuruma sunulmak üzere müdür atama işlemi için dilekçe hazırlanmalıdır.
  • Söz konusu dilekçe, yetkili (müşterek yetki olması halinde yetkililer) tarafından imzalanmalı, vekaleten imzalanmış ise vekaletin aslı veya noter onaylı sureti eklenmelidir.
• Sonrasında ilgili dilekçenin yanında şu belgeler hazırlanmalıdır:
  • Merkez tarafından alınan müdür atamasına ilişkin kararın noter onaylı sureti,
  • Şube müdürünün TTK m. 40’a göre düzenlenmiş imza beyannamesi,
  • Şube müdürü yabancı uyruklu ise pasaportunun Türkçe tercümesi noter onaylı sureti ve vergi numarası dökümü,
  • Şube müdürünün görevi kabul ettiğine dair belge,
  • Ayrıca, yabancı bir hukuka tabii olarak yabancı bir ülkede düzenlenmiş belgelerin Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğundan veya Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre tasdik ettirilmesi (Apostil) ve noter onaylı Türkçe çevirisi ile birlikte Müdürlüğe verilmesi zorunludur.

Yabancı Çalışanlar İçin İş Hukuku Süreçleri

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması ve sonrasında şubelerin faaliyetlerini yürütmesi için yabancı çalışanların çalışma izni alması gerekir. Yani, şubede çalışacak olan yabancıların ülkemizde çalışması için için iş hukuku ve yabancılar hukuku prosedürlerinin yerine getirilmesi gerekmektedir.

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması ve sonrasında şubelerin faaliyetlerini yürütmesi için çalışanları için gerekli olan SGK süreçlerinin de tamamlanması gerekir. Zira resmi olarak işçi çalıştırmak için bu prosedürlerin Türk hukuku mevzuatına uygun yapılması gerekmektedir.

Çalışma izni alınması ülkemizde bulunan diğer tüm yabancı kişilerin tabi olduğu usulle aynıdır. Yabancıların çalışma izni alınması sürecinin tüm ayrıntılarıyla incelendiği ve çalışma izninin nasıl alındığı hususunun açıklandığı, “yabancı çalışma izni” yazımızı inceleyerek daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.

Yabancı Şirket Şubelerinin Vergi, Sözleşme ve Mevzuata Uyum Süreçleri

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması işlemlerinin tüm gereklilikleri yerine getirildiğinde bu şubelerin Türk hukuku nezdinde sorumlulukları doğacaktır. Bu sorumluluklardan ilki vergisel sorumluluktur. Zira, söz konusu şube Türkiye’de ticari faaliyetlerde bulunacak ve elde ettiği ticari gelirler ve şube için vergi ödemesi gerekecektir. Bu kapsamda şube açıldıktan sonra vergi iş ve işlemlerinin yapılması gerekmektedir.

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması ve ticari işlemlerinin yapılması için ticari elektronik ileti düzenlemesine ve kişisel verilerin korunması sürecine uyum gösterilmesi gerekir.

Günümüzde ticari şubeler faaliyetlerinde genellikle üçüncü kişilerle işlem yaptığından, bu kişiler ile yapılan işlemler ve kayıtlar için kişisel verilerin korunması kanunu başta olmak üzere KVKK uyum sürecine dahil olan tüm mevzuata uygun hareket edilmelidir.

Yukarıda sayılan hususlardan anlaşılacağı üzere, yabancıların Türkiye’de şube açması yalnızca şube kuruluş aşamalarından ibaret değildir. Yabancıların Türkiye’de şube açması işleminden sonra faaliyet türüne göre Türk hukukunda düzenlenmiş olan belirli prosedürlerin de tamamlanması gerekir. Tüm bu süreçlerin bir bütün olarak etkin ve hızlı şekilde tamamlanabilmesi için alanında uzman bir yabancılar avukatına danışılması faydalı olacaktır.

Türkiye’de Açılan Şubeye Bağlı Başka Şubeler Açmak

Türkiye’de açılan şubeye bağlı başka şubeler açmak mümkündür. Yani yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması sonrası başkaca şubeler de açılmasının önünde hukuki bir engel bulunmamaktadır. Sonradan açılan bu şubeler, ilk açılan merkez şubeye bağlı ikincil şubeler olarak adlandırılır.

Eğer bu şekilde başka şubeler de açılmak isteniyorsa Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğüne başvuru yapıp bu şubeler için gereken izinleri almaları gerekir.

Diğer şubelerin açılması için gereken başvuru öncesinde şu belgelerin toplanması gerekir:

• Şirket merkezi yahut Türkiye vekili tarafından düzenlenecek vekaletnamenin asli ve tercüme edilmiş 2 nüshası, (noter onaylı olmalıdır),
• Eğer vekil yabancı uyruklu ise, ikamet belgesi gerekir. (noterden onaylanmış birer örnek.)

Yabancı Firma Şubesinin Sermaye Artırımı İşlemleri

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması sonrasında, yabancı firma şubesinin sermaye artırımı işlemi için öncelikle MERSİS’ten başvuru yapılarak talep numarası alınmalı ve gerekli evraklar ile birlikte (randevu alınmadan) bölge temsilciliğine başvuru yapılmalıdır.

• Yabancı firma şubesinin sermaye artırımı işlemleri için öncelikle durumu ve talebi izah eden bir dilekçe hazırlanmalıdır.
  • Söz konusu dilekçe, yetkili (müşterek yetki olması halinde yetkililer) tarafından imzalanmalı, vekaleten imzalanmış ise vekaletin aslı veya noter onaylı sureti eklenmelidir.
• Sonrasında ilgili dilekçenin yanında şu belgeler hazırlanmalıdır:
  • Merkez tarafından alınan sermaye artırımına ilişkin kararın noter onaylı sureti hazırlanmalı,
  • Ayrıca, Yabancı bir hukuka tabii olarak yabancı bir ülkede düzenlenmiş belgelerin Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğundan veya Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre tasdik ettirilmesi (Apostil) ve noter onaylı Türkçe çevirisi ile birlikte Müdürlüğe verilmesi zorunludur.

Yabancı Şirket Şubesinin Adres Değişikliği İşlemleri 

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması sonrasında, yabancı şirket şubesinin adres değişikliği işlemleri için öncelikle MERSİS’ten başvuru yapılarak talep numarası alınmalı ve gerekli evraklar ile birlikte (randevu alınmadan) bölge temsilciliğine başvuru yapılmalıdır.

• Yabancı şirket şubesinin adres değişikliği için öncelikle durumu ve talebi izah eden bir dilekçe hazırlanmalıdır.
  • Söz konusu dilekçe yetkili (müşterek yetki olması halinde yetkililer) tarafından imzalanmalı, vekaleten imzalanmış ise vekaletin aslı veya noter onaylı sureti eklenmelidir.
• Sonrasında ilgili dilekçenin yanında şu belgeler hazırlanmalıdır:
  • Merkez veya Türkiye Şubesi tarafından alınan adres değişikliğine ilişkin kararın noter onaylı sureti.
  • Yabancı bir hukuka tabii olarak yabancı bir ülkede düzenlenmiş belgelerin Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğundan veya Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre tasdik ettirilmesi (Apostil) ve noter onaylı Türkçe çevirisi ile birlikte Müdürlüğe verilmesi zorunludur.

DİKKAT: MERSİS’te işlem onaya gönderilmeden önce “Değişiklik Ön İzleme” butonuna tıklanarak; çıkan adres bilgisinin karara yazılan adres bilgisiyle uyuşup uyuşmadığı kontrol edilmelidir. Kararda yer alan adres bilgisinin, “Değişiklik Ön izleme” kısmında görünen adresle aynı olması gerekmektedir.

Yabancı Şirketlerin Türkiye’de Şube Açmalarının Avantajları

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açmalarının avantajlarından en önemlisi, yabancı şirketin Türkiye’deki şubenin bütün işlemlerinden dolayı doğrudan hak sahibi olarak muhatap olabilmesidir.

Zira, yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması ile şirket, tek bir tüzel kişilik altında ticari iş ve işlemlerini yürütebilecektir. Buna karşın, şube değil de başkaca bir şirket açarak yatırım yapıldığında, iki farklı hukuka tabi, iki farklı şirket söz konusu olacaktır. 

Yabancı Şirketlerin Türkiye’de İrtibat Bürosu Açması

Yabancı şirketlerin Türkiye’de irtibat bürosu açması, Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu m.3/h uyarınca Türkiye’de ticari faaliyette bulunmamak kaydıyla mümkündür.

Türkiye’de irtibat bürosu açmak isteyen yabancı şirketlerin başvuruları (veya süre uzatımları) talep edilen bilgi ve belgelerin tam ve eksiksiz olması şartıyla, başvuru tarihinden itibaren 15 gün içinde sonuçlandırılmaktadır. 

Yabancı şirketler başvuru sırasında sunacağı belgeler Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliğin sayılmıştır. Bu kapsamda Yabancı şirketlerin Türkiye’de irtibat bürosu açması için gerekli belgeler şunlardır:

• Başvuru formu, 
• İrtibat bürosu tarafından yürütülecek işlerin kapsamını ve büronun ticari faaliyet yürütmeyeceğine ilişkin taahhüdü içeren beyanname ve beyannameyi imzalayan yabancı şirket yetkilisinin imza yetkisini gösterir belge,
• Yabancı şirkete ait ve ilgili Türk Konsolosluğunca veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre tasdik edilmiş faaliyet belgesi,
• Yabancı şirket hakkında hazırlanmış Faaliyet Raporu veya bilanço ve gelir tablosu,
• İrtibat bürosunun faaliyetlerini yürütmekle görevli olarak atanan kişiye/kişilere verilecek yetki belgesi,
• İrtibat bürosunun kuruluş işlemlerinin başka bir kimse aracılığı ile yürütülmesi durumunda vekâletname gerekmektedir.

DİKKAT: Ayrıca belirtmek gerekir ki, Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu kapsamında faaliyet gösterecek irtibat bürolarının da bildirim yükümlülükleri bulunmaktadır. Türkiye’de kuruluş izni alan irtibat büroları, vergi dairesine kayıt belgesinin ve büro ile ilgili kira sözleşmesinin bir örneğini en geç 1 ay içinde STB Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne iletmelidir. 

Yabancı şirketlerin Türkiye’de irtibat bürosu açması sürecinin tüm ayrıntılarıyla incelendiği ve irtibat bürosunun nasıl açıldığı hususunun açıklandığı, “yabancı şirketlerin Türkiye’de irtibat bürosu açması” yazımızı inceleyerek daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.

Yabancıların Türkiye’de Şirket Kurması

Yabancı şirketlerin Türkiye’de ticari faaliyet göstermek amacıyla şube açabilmelerinin yanında, doğrudan şirket açmaları da mümkündür. Özellikle ülkemizin işgücü potansiyeli, coğrafi bakımdan birçok pazara hakim konumda bulunması ve yatırımlar için çeşitli teşvik usullerinin benimsenmiş olması nedeniyle de yabancı yatırım aracı olarak şirket kurulması sıkça tercih edilmektedir.

Yabancıların Türkiye’de şirket kurması için de yine MERSİS sistemi üzerinden kayıt oluşturularak başvuru yapılması ve sonrasında Türkiye’de şirket kuruluş işlemlerinin tamamlanması amacıyla gerekli belgelerin ilgili ticaret sicili müdürlüğüne sunulması gerekmektedir. 

Yabancıların Türkiye’de şirket kurması sürecinin tüm ayrıntılarıyla incelendiği ve şirket kurma sürecinin nasıl işlediği konusu hakkında, “yabancıların Türkiye’de şirket kurması” yazımızı inceleyerek daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.

Yabancı Şirketlerin Türkiye’de Şirket Kurması

Yabancı gerçek kişilerin Türkiye’de şirket kurmasının yanında, tüzel kişiliği haiz yabancı şirketlerin de Türkiye’de şirket kurması da mümkündür. Bir başka deyişle, Yabancı şirketlerin Türkiye’de şirket kurması durumu kurucu ortağın yabancı bir tüzel kişi yani şirket olması halinde mümkündür. 

Ancak, bu durumda Türkiye’de kurulacak olan şirketin kuruculuk vasfında bulunacak olan hukuki kişiliğin farklı olması sebebiyle, yabancı şirketlerin Türkiye’de şirket kurması da gerekli belgeler ve usuli işlemler noktasında farklı bir usule tabidir.

Sonuç

Yabancı şirketlerin Türkiye’de şube açması işlemi, birçok farklı aşamadan oluşan, hukuki bilgi ve deneyime fazlasıyla ihtiyaç duyulan ve içerisinde usuli işlemleri fazlaca barındıran hukuki bir prosedürün bütününü ifade etmektedir. Buradan hareketle, Türkiye piyasasına şube açarak girmek isteyen ve bu noktada etkin bir şekilde ticari faaliyetlerini sürdürmek isteyen şirketlerin hukuki temellerini doğru şekilde atması son derece önemlidir. Dolayısıyla, sürecin alanında uzman bir yabancılar avukatına danışılarak sürdürülmesi faydalı olacaktır.