Yabancı Çalışma İzni

Yabancı çalışma izni, Türkiye’de yabancı uyruklu kişilerin çalışabilmesi için alınması gereken resmi izindir. Çalışma izni alınabilmesi için başvuruların mevzuatta belirlenen usulde yapılması gerekir. Ayrıca, yabancı hangi çalışma izni türüne başvuracaksa buna uygun usulde ve gerekli belgelerle başvuru yapılmalıdır. Aksi halde, mevzuatta belirlenen şartlar karşılanmadığından başvurular reddedilir. Başvurunun reddi halinde yabancı kişi, itiraz edebilir veya iptal davası açabilir.

Çalışma İzni Nedir?

Çalışma izni, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilen ve yabancıya ülkemizde çalışma ve ikamet (oturum) izni sağlayan belgedir.

Yabancı Çalışma İzni Nasıl Alınır?

Yabancı çalışma izni, işverenin e-izin web sitesi üzerinden işverenin online başvuru yapmasıyla alınır. İşveren, yabancıya ait, yabancı kimlik numarası veya referans numarası ile başvuruyu yapacaktır. Yabancı çalışma izni başvurusu, yurtiçinden veya yurtdışından başvuru yoluyla alınabilir.

Çalışma İzni Yurtiçi Başvurusu

Çalışma iznine yurtiçi başvurusu yapılabilmesi için yabancının Türkiye’de bulunması ve en az 6 ay süreli ve geçerliliği devam eden oturma izni olması gerekir. Bu şekilde çalışma iznine başvuracak yabancıya ait, 99 ile başlayan yabancı kimlik numarası vardır. İşveren, e-izin sistemi üzerinden yabancı kimlik numarası ile yabancı için başvuru yapacaktır.

Çalışma İzni Yurtdışı Başvurusu

Çalışma iznine yurtdışı başvurusu yapılabilmesi için yabancının yurtdışında bulunması ve en az 6 ay süreli ve geçerliliği devam eden oturma izni olmaması gerekir. Bu şekilde çalışma iznine başvuracak yabancının, uyruğunda bulunduğu ülkedeki T.C. dış temsilciliğine gitmesi ve çalışma vizesine başvurması gerekir. Çalışma vizesi başvurusu sonucunda, yabancıya 16 haneli referans numarası verilecektir. İşveren, e-izin sistemi üzerinden referans numarası ile yabancı için başvuru yapacaktır.

Çalışma İzni Başvuru Adımları

Çalışma izni başvurusunu işveren e-izin sistemi üzerinden yapacaktır. Bu kapsamda işveren tarafından e-izin sistemi üzerinden yapılacak çalışma izni başvuru adımları şunlardır:

• İlk olarak Bakanlığın internet sitesine gidilerek yabancı çalıştırabilmek için işyerlerinin sağlaması gereken kriterler incelenmelidir. Bu kriterlerin sağlanması halinde ise başvuru yapmaya başlanabilecektir.
• Bakanlığın otomasyon sistemine işyeri kaydını oluşturacak olan SGK e-bildirge kullanıcısının kendi adına elektronik imzasının olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Başvuruya başlamadan önce çalıştırılması planlanan yabancı ile iş sözleşmesi imzalanmalıdır. İş sözleşmesi örnekleri Bakanlığın internet sitesinde mevcuttur (Yurt dışı başvurularında bu sözleşmenin önceden taraflarca imzalanarak çalışma vizesi talep edilirken Dış temsilciliğe sunulmuş olması gerekir).
• Yabancı çalışma izni başvurusuna geçmeden önce e-bildirge kullanıcısı tarafından Bakanlığın yabancı çalışma izni otomasyon sistemine girilerek işyeri kaydı oluşturulmalıdır. İşyeri kaydı, gerekli bilgi ve belgelerin girilmesinden sonra açılacak taahhütnamenin elektronik imza ile imzalanması ile tamamlanacaktır.
• İşyeri kaydı oluşturulduktan sonra bu işyeri üzerinden e-bildirge kullanıcısı veya onun yetkilendirdiği bir kişi, e-imzası ile yabancı çalışma izni başvurusu yapılabilir.
• E-izin uygulamasının sol menüsünde yer alan “Başvuru Yap” sekmesine girildikten sonra yabancının statüsü ve durumu ile ilgili başvuru seçeneği seçilmeli ve ilerleyen sekmelerde istenen bilgi ve belgelerin adım adım doldurularak tüm sekmelerin tamamlanması gerekmektedir. (Sekmede yer alan bilgileri tam olarak doldurulduğu sekme başlığının yanında çıkacak olan yeşil onay işaretinden anlaşılabilecektir.)
• Tüm bilgi ve belge girişleri tamamlandıktan sonra en son aşamada başvuru kaydedebilir veya onaylanabilecektir. Onayla butonuna tıklayarak açılacak olan dilekçe, başvuru formu ve taahhütnamenin elektronik imza ile imzalanması halinde başvuru tamamlanmış ve değerlendirilmek üzere Bakanlığa ulaşmış olacaktır.
• Başvurun değerlendirilmesi sürecinde gerektiğinde Bakanlık tarafından e-posta ile bilgilendirilme yapılabilmektedir. Ayrıca e-izin uygulamasının sol menüsünde yer alan “Başvuru Takip” sekmesine girerek başvurun son durumu ile ilgili bilgi alınabilmektedir.
• Başvurunun Bakanlıkça  olumlu değerlendirilmesi halinde, gerekli harçları yatırmak için e-posta ile başvurucu bilgilendirilir. Yurt dışından yapılan çalışma izin başvurularında gerekli harç, değerli kağıt bedeli ve diğer ücretler yabancı şahıs tarafından ilgili dış temsilciliğimize bizzat yatırılacaktır.
• Harç ve değerli kağıt bedeli yatırılmış olan çalışma izin başvuruları Bakanlık tarafından onaylanarak çalışma iznine dönüşür ve basılan çalışma izin kartları PTT kargo ile işyeri adresine gönderilir.
• Yurt içinden yapılan başvurularda çalışma izni başlangıç tarihini izleyen 30 gün içinde, yurt dışından yapılan başvurularda ise yabancının yurda giriş tarihinden itibaren 30 gün içinde SGK sigortalı girişinin, en az Bakanlığa beyan edilmiş ücret üzerinden yapılması zorunludur.

Yurt dışındaki T.C. temsilciliklerinden çalışma vizesi alarak Türkiye’ye gelen yabancılar, Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren en geç 20 iş günü içerisinde göç idaresi müdürlüğüne giderek adres kaydını yaptırması gerekmektedir. 

Yabancı Çalışma İzni Sorgulama

Yabancı çalışma izni sorgulama, “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma İzni” web sitesi üzerinden, çalışma izni sorgulama bölümüne girilerek yapılır. Web sitesi üzerinde, “Sorgulamak İstediğiniz Başvuru Türü”, “Yabancı Kimlik Numarası/Referans Numarası” ve “Başvuru Numarası” alanları doldurularak yabancı çalışma izni sorgulaması yapılır.

Bakanlığın Değerlendirme ve Sonuçlandırma Süreci

Çalışma izni başvuruları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından değerlendirilir. Değerlendirme süreci, belgelerin tam ve eksiksiz olması kaydıyla Bakanlık tarafından en geç 30 gün içerisinde sonuçlandırılır. Ayrıca Bakanlık, gerek görürse veya ilgili mevzuat gereğince, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının da görüşlerini alır.

Çalışma izni başvurusunda eğer eksik belge tespit edilirse, bu belgelerin tamamlanması amacıyla başvurucuya bilgi ve süre verilir. Bu durumda 30 günlük değerlendirme süresi, eksik belgelerin Bakanlığa verildiği tarihten itibaren başlayacaktır.

Yurtdışından yapılan başvuruların değerlendirme sonuçları, başvuru yapan yabancıya bildirmek üzere ilgili dış temsilciliğine de bildirilir. Yurt içinden yapılan başvurularda ise işverene bildirilir.

Çalışma İzni Türleri

Yabancı çalışma izni türleri:

• Süreli çalışma izni,
• Süresiz çalışma izni,
• Bağımsız çalışma izni,
• İstisnai çalışma izni
• Turkuaz kart, olmak üzere 5 çeşittir.

Yukarıda sayılan tüm çalışma izni türleri aşağıda ayrıntılı şekilde açıklanmıştır.

Süreli Çalışma İzni

Süreli çalışma izni, Uluslararası İşgücü Kanunu m.10/1 hükmünde düzenlenmiştir. Kanuna göre süreli çalışma izni, belirli bir işyerinde veya bunları aynı işkolundaki işyerlerinde ve belirli bir işte çalışmak şartıyla verilen çalışma iznidir. Bu çalışma izni, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmayacak şekilde ve ilk başvuruda en çok 1 yıl geçerli olarak verilir.

Süreli çalışma izni, izin süresi sona ermeden önce uzatılabilir. Uzatma başvurusu kabul edilirse, aynı işverene bağlı olarak ilk uzatma başvurusunda en çok 2 yıl, sonraki uzatma başvurularında ise en çok 3 yıla kadar çalışma izni verilir. 

Süresiz Çalışma İzni

Süresiz çalışma izni, Uluslararası İşgücü Kanunu m.10/3’te düzenlenmiştir. Kanuna göre süresiz çalışma izni, Türkiye’de uzun dönem ikamet izni veya en az 8 yıl kanuni çalışma izni olan yabancılara verilen çalışma iznidir.

Süresiz çalışma izni alan yabancı kişi, uzun dönem ikamet izninin sağladığı tüm haklardan yararlanabilir. Ancak, bu yabancının, seçme, seçilme ve kamu görevlerine girme hakkı ile askerlik hizmeti yapma yükümlülüğü bulunmamaktadır.

DİKKAT: Süresiz çalışma izni belgeleri, çalışma izni başlangıç tarihi itibarıyla her 5 yılın sonunda yenilecektir. Belge yenileme başvurusu, süresiz çalışma izni başlangıç tarihinden itibaren 5 yıllık sürenin dolmasından önceki 6 ay içerisinde ve her halükarda süre dolmadan yapılmalıdır.

Bağımsız Çalışma İzni

Bağımsız çalışma izni; Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği m.4’te düzenlenmiştir. Yönetmeliğe göre bağımsız çalışma izni, yabancı kişiye Türkiye’de kendi ad ve hesabına çalışma hakkı veren çalışma iznini ifade eder. Bağımsız çalışma izni, süreli olarak tesis edilir. Buna göre, profesyonel meslek mensubu yabancılara, diğer kanunlarda belirtilen özel şartların sağlanması kaydıyla bağımsız çalışma izni verilebilir. 

Bağımsız çalışma izni başvurularının uluslararası işgücü politikası doğrultusunda değerlendirilir. Bu noktada yabancının, eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi gibi kıstaslar ve Bakanlıkça belirlenecek diğer hususlar dikkate alınır.

Bu başlık altında bağımsız çalışma izni konusu hakkında genel kapsamda bilgilere yer verilmiştir. Bağımsız çalışma izninin alınması işlemleri hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm kapsamıyla ele alındığı “bağımsız çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

İstisnai Çalışma İzni

İstisnai çalışma izni, Uluslararası İşgücü Kanunu m.16’da düzenlenmiştir. Kanuna göre istisnai çalışma izni, Bakanlıkça belirlenen uluslararası işgücü politikasına uygun bulunan ve kanunda sayılan kişilere verilen çalışma iznidir. Bu kapsamda istisnai çalışma izni şu kişilere verilebilir:

• Eğitim düzeyi, ücreti, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye olan katkısı vb. özelliklerinden dolayı nitelikli işgücü olarak değerlendirilen,
• Bilim ve teknolojiye olan katkısı, yatırım ve ihracat düzeyi, sağlayacağı istihdamın büyüklüğü vb. özelliklerinin olmasından ötürü nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen,
• Belirli bir süre için işvereni tarafından Türkiye’de gerçekleştirilen bir projede istihdam edilen,
• İçişleri Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığı tarafından Türk soylu olduğu bildirilen,
• KKTC vatandaşları,
• AB üyesi ülke vatandaşları,
• Uluslararası koruma başvurusu sahibi, şartlı mülteci, geçici koruma sağlanan veya vatansız ya da mağdur destek sürecinden yararlanan insan ticareti mağduru,
• Bir Türk vatandaşı ile evli ve eşiyle Türkiye’de evlilik birliği içerisinde yaşayan,
• Yabancı devletlerin ve uluslararası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerinde diplomatik dokunulmazlığı olmadan çalışan,
• Alanındaki başarısı ile uluslararası düzeyde temayüz etmiş olarak bilimsel, kültürel, sanatsal veya sportif amaçla Türkiye’ye gelen,
• Sınır ötesi hizmet sunucusu yabancılar, istisnai çalışma izni başvurusunda bulunabilir.

Bu başlık altında istisnai çalışma izni konusu hakkında genel kapsamda bilgilere yer verilmiştir. İstisnai çalışma izninin alınması işlemi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “istisnai çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Turkuaz Kart

Turkuaz kart, Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği 4.maddesi “o” fıkrasında düzenlenmiştir. Yönetmeliğe göre turkuaz kart, yabancı kişiye, Türkiye’de süresiz çalışma ve ikamet hakkı veren, ayrıca yabancının eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına da ikamet hakkı veren belgedir.

Turkuaz kart yabancı kişiye Uluslararası İşgücü Kanununda düzenlenen süresiz çalışma izninin sağladığı haklardan yararlanma fırsatı verir. Bu kapsamda turkuaz kartın yabancıya sağladığı haklar aşağıda liste halinde verilmiştir.

• Türkiye’de askerlik yapma yükümlülüğünden muaf olacaklardır.
• Seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme haklarından yararlanamazlar.
• Sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup, bu hakların kullanımında ilgili mevzuattaki hükümlere tabidirler.
• Bu kişilerin, Türkiye’deki ikamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz iktisabı ile ferağı gibi konulara yönelik işlemleri, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Türk vatandaşlarına uygulanmakta olan mevzuata göre yürütülür.
• Bu hak ve yükümlülüklerin kullanılmasında özel kanunlarda Türk vatandaşı olma koşulu aranmışsa, Turkuaz Karta sahip olan kişiler bu haklardan yararlanmayı talep edemezler.
• 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 12. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında Turkuaz Kart sahibi ve yakını, millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmaması ve geçiş süresi kaydının kaldırılması şartıyla Bakanlıkça teklif edilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanabilir.

Turkuaz kart yabancı kişiye ilk 3 yılı geçiş süresi olmak kaydıyla verilen bir belgedir. Bu 3 yıl içinde Bakanlık işveren ya da yabancıdan gerek duyulursa bilgi ve belge talep edebilir. Yine bu süre içinde iptal edilmeyen turkuaz kartta yer alan geçiş süresi kaydı, yabancının başvurusu halinde kaldırılır ve süresiz turkuaz kart verilebilir.

Bu başlık altında turkuaz kart konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Turkuaz kart sahibi olunması işlemi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “turkuaz kart” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Yabancı Uyruklulara Çalışma İzni Alma Şartları

Yabancı uyrukluların çalışma izni alma şartları, başvurulacak ikamet izni türüne ait kıstasların ve Bakanlığın değerlendirme kriterlerinin sağlanmasıdır. Bakanlıkça belirlenen yabancı uyrukluların çalışma izni alma genel şartları şunlardır:

• Çalışma izni talep edilen işyerinde en az 5 Türk vatandaşının istihdam edilmesi gerekmektedir. Çalışma izni isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde, beş kişilik istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son 6 ayı için aranmaktadır. Aynı işyerinde birden fazla yabancı için çalışma izni talebinde bulunulması durumunda ise çalışma izni verilen ilk yabancıdan sonraki her bir yabancı için ayrı ayrı 5 Türk vatandaşı istihdamı aranmaktadır.   
• İşyerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD Doları olması gerekmektedir.
• Dernek ve vakıflarda çalışan yabancılara ilişkin izin taleplerinde 2. madde, yabancı devlet havayollarının Türkiye temsilciliklerinde, eğitim sektörü ve ev hizmetlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ise, 1. ve 2. maddeler uygulanmayacaktır.
• Çalışma izni başvurusunda bulunan şirket ortağı yabancının, 40.000 TL’den az olmamak üzere sermaye payının en az yüzde 20 olması gerekmektedir. 
• İşveren tarafından yabancıya ödeneceği beyan edilen aylık ücret miktarının yabancının görev ve yetkinliği ile bağdaşır seviyede olması gerekir. Buna göre, başvuru tarihi itibariyle yürürlükte bulunan asgari ücret tutarı dikkate alınmak suretiyle yabancıya ödenecek ücretin en az;
  • Üst düzey yöneticiler ve pilotlar için asgari ücretin 6.5 katı,
  • Birim veya şube müdürleri ile mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katı,
  • Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar ile öğretmenler için asgari ücretin 3 katı,
  • Ev hizmetlerinde çalıştırılacak yabancılar için en az asgari ücret, diğer mesleklerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 1,5 katı,
  • Turizm-animasyon organizasyon firmalarında akrobat ve benzeri unvanlarda çalışacak yabancılar ile masör, masöz ve SPA terapisti gibi işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı olması gerekmektedir.
• Bünyelerinde;
  • İzinli masaj salonu bulunduğunu kanıtlayan Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli en az üç yıldızlı turizm işletmelerinin, belgeli tatil köylerinin, resmi makamlardan alınmış faaliyet izni bulunan termal otellerin,
  • Hamam-sauna-SPA vb. kompleksi bulunduran belgeli turizm işletmeleri ile anlaşmalı (sözleşme bulunan) tesislerin,
  • En az 20 Türk vatandaşı çalıştıran resmi makamlardan izinli spor merkezlerinin,
  • Masör, masöz ve SPA terapisti gibi uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerdeki yabancı çalıştırma talepleri değerlendirmeye alınacak, bu kapsamda bulunmayan işletme ve işyerlerinin talepleri ise uygun bulunmayacaktır.
• Eğlence sektörünün ve turizm-animasyon organizasyon firmalarının uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerinde istihdam edilecek yabancılar için en az 10 Türk vatandaşı çalıştırılması halinde her bir yabancı için ayrı ayrı 5 Türk vatandaşı istihdamına ilişkin kota ayrıca uygulanmayacaktır.
• Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde hüküm bulunan haller ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle mal ve hizmet alımı işlerinde çalıştırılacak yabancılara ilişkin çalışma izin taleplerinin değerlendirilmesinde 1. ve 2. maddelerde belirlenen kriterler uygulanmayacaktır.
• İleri teknoloji gerektiren işlerde veya aynı vasıflarda Türk uzmanın bulunmadığı hallerde Genel Müdürlük Makamınca verilecek onay üzerine 1. ve 2. maddelerde belirlenen kriterler uygulanmayacaktır.
• Özellik Arzeden Doğrudan Yabancı Yatırım koşullarını taşıyan işletmelerde kilit personel dışında istihdam edilecek yabancılar için, 1. madde ile belirlenen kriter, işletmenin ülke çapındaki tüm işyerlerinde çalışan Türk vatandaşı sayısı esas alınarak uygulanır.

Şartların İstisnaları

Bakanlıkça belirlenen değerlendirme şartlarından muaf olan yani değerlendirme şartlarının istisnaları aşağıda liste halinde verilmiştir.

• Anne, baba veya çocuğu Türk vatandaşı olan yabancılar,
• En az 3 yıl süreyle Türk vatandaşı ile evlilik birliği içinde yaşayan yabancılar,
• KKTC vatandaşları,
• Türk veya akraba toplulukları uygulamaları çerçevesinde ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
• İnsani ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
• İnsan ticareti mağduru ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
• Vatansız statüsünde ikamet izni verilmiş yabancılar, değerlendirme kriterlerinden muaftırlar.

Yukarıda verilen istisnalara tabi olan kişilere, değerlendirme kıstaslarından muaf olmaları sebebiyle doğrudan bir hak verilmez. Bu kişilerin de çalışma izni için başvuru yapması gerekir. Aradaki tek fark, bu başvurularda daha az değerlendirme kriterinin aranacak olmasıdır.

Yabancı Çalışma İzni İçin Gerekli Belgeler

Yabancı çalışma izni için gerekli belgeler şunlardır:

• İşveren ve yabancı tarafından imzalanmış iş sözleşmesi,
• Pasaport sureti,
  • Pasaportun Latin harfleri ile yazılı olmadığı durumlarda yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı çevirisi de başvuruya eklenecektir. 
  • 6458 sayılı Kanunun 23. maddesi uyarınca; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca talebi uygun bulunan yabancılara verilecek çalışma izinleri pasaport bitim tarihinden 60 gün önceki tarihi aşmayacak şekilde düzenlenmektedir. Ayrıca çalışma izni başvuru tarihi itibariyle 60 günden az süreli pasaport ve pasaport yerine geçen belgeyle yapılan çalışma izin başvuruları işleme alınmamaktadır.
• Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı Diploma veya Geçici Mezuniyet Belgesi sureti,
  • Mesleki hizmetler kapsamında çalışacak yabancılar ile Bakanlığın gerekli gördüğü mesleklerde çalışacak yabancılar için diploma zorunludur. Ev hizmetlerinde diploma ibrazı zorunlu olmayıp, bitirilen en son okula ilişkin beyan yeterlidir.
• Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi, 
• Son yıla ait, vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço ve kar/zarar tablosu gerekmektedir.

Yabancı çalışma izni için gerekli belgeler olarak ifade edilen yukarıdaki belgeler tüm çalışma izni türleri için ortak belgelerdir. Yabancı kişi hangi çalışma izni türüne başvuru yapacaksa, yukarıda belirtilen ortak belgelerle birlikte ilgili çalışma iznine ait gerekli diğer belgeleri de temin etmelidir. Aşağıda, tüm çalışma izni türleri ve bu çalışma izinlerine ait gerekli diğer belgeler incelenmiştir.

Eğlence Sektörü Çalışma İzni

Eğlence sektörü çalışma izni, eğlence sektörü içerisinde sanatçı, animatör veya dansçı olarak çalışmak isteyen yabancı kişilerin almak zorunda olduğu çalışma izni türüdür. Bu kapsamda eğlence sektörü çalışma izni için gerekli belgeler şunlardır:

• Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı Bonservis, (Çalışma izni istenilen yabancının sanatçı olarak uluslararası üne sahip veya aynı düzeyde yabancı işletmelerde program yaparak çalışmış olduğunu gösteren bonservisinin üzerinde apostil şerhi veya Dış Temsilcilik tasdik şerhi bulunacaktır.) 
• Türkçe ve yabancının dilinde düzenlenen İş Sözleşmesi, (İşveren ve yabancının ıslak imzaların bulunduğu iş sözleşmesi olmalıdır.),
• Kültür ve Turizm Bakanlığından alınmış İşletme Belgesi, gereklidir.

Tüm bu belirtilen hususların yanında, yabancı sanatçılarla yapılacak iş sözleşmesinde yer alması zorunlu hususlar bulunmaktadır. Bu zorunlu hususlar aşağıda liste halinde verilmiştir.

• Yabancı sanatçıların çalışma sürelerini müteakip ülkelerine dönüşlerinde, dönüş biletleri ile yol masraflarının işverenlikçe karşılanacağını taahhüt edeceklerine ilişkin kayıt,
• Ücretin her 6 ayda bir değişen asgari ücretin 3 katından daha düşük olamayacağına ilişkin taahhüt,
• İşyeri Vergi Numarası,
• Çalışanın haklarının yanı sıra, gerektiğinde danışılmak üzere 155 Polis İmdat ve 157 İnsan Ticareti Mağdurlarına Yönelik Yardım hattı, Alo 170 yardım hattı numaraları ile ilgili Bakanlık Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerinin irtibat telefonları yer alacaktır.

Bu başlık altında eğlence sektörü çalışma izni konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Yabancıların eğlence sektöründe çalışmak amacıyla, çalışma izninin alınması işlemi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “eğlence sektörü çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Havacılık Sektörü Çalışma İzni

Havacılık sektöründe faaliyet gösteren işyerlerinde istihdam edilecek yabancı pilotlar için aşağıdaki belgeler gerekli olacaktır.

• Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı Pilot Lisansı, 
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca düzenlenecek çalışma izni, yabancı uyruklu pilotların lisanslarını Türkiye’de geçerli kılan Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden alınacak Validasyon Belgesi ile birlikte geçerlilik kazanmaktadır.

Bu başlık altında havacılık sektörü için çalışma izni konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Havacılık sektöründe çalışmak amacıyla çalışma izninin alınması işlemi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “havacılık sektörü çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Şirket Ortağı Yabancıların Çalışma İzni

Şirket ortağı yabancıların çalışma iznine; Limited şirketlerin şirket ortağı olan müdürü, Anonim şirketlerin şirket ortağı olan yönetim kurulu üyesi ve Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin yönetici olan komandite ortağı olan yabancılar başvurabilirler. Bu kapsamda belirtilen kişiler bu çalışma izni çıktıktan sonra çalışabilirler. 

Anonim şirketlerin Türkiye’de ikamet etmeyen yönetim kurulu üyesi ve diğer şirketlerin yönetici sıfatı olmayan ortağı ise çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilecektir. Adi ortaklıklar içinse, Borçlar Kanunu hükümleri uygulandığından bunlar ticari şirket sayılmazlar ve Ticaret Odasına kayıtlı olma zorunlulukları da bulunmaz.

Şirket ortağı yabancıların çalışma izni için gerekli belgeler şunlardır:

• Pasaport sureti,
• Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı Diploma veya Geçici Mezuniyet Belgesi sureti, 
• Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi,
• Son yıla ait, vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço ve kâr/zarar tablosu gereklidir.

Bu başlık altında şirket ortağı yabancıların çalışma izni konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Yabancı şirket ortağı kişilerin çalışma izninin alınması işlemi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “şirket ortağı yabancılar çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Turizm Sektörü Çalışma İzni

Turizm işletme belgesi bulunan işyerlerinde istihdam edilecek yabancılar için gerekli belgeler aşağıda liste halinde verilmiştir.

• Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınmış İşletme ve Yatırım Belgesi, belgeli işletme değilse,, Ticaret odasından alınmış Faaliyet Belgesi,
• Turizm işletmelerinde çalıştırılan yabancı personelin miktarı toplam personelin % 10’unu geçememektedir. Bu oran Kültür ve Turizm Bakanlığınca % 20’ye kadar artırılabilmektedir. Dolayısıyla 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu m.18 de uyarınca, çalışma izni talep edilen her bir yabancı için en az beş Türk vatandaşının o işyerinde istihdamı zorunludur.

Bu başlık altında turizm sektörü çalışma izni konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Turizm sektörü alanında çalışma izninin alınması işlemi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “turizm sektörü çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Yabancı Doktor Çalışma İzni

Sağlık Bakanlığına bağlı özel sağlık kurumlarında görev alacak yabancı sağlık meslek mensupları için, görev yapacakları sağlık kurumunun bulunduğu ilin İl Sağlık Müdürlüğünden alınmış yabancının mesleki yeterliliğini gösteren, Ön İzin Belgesi gerekir. Yabancı istihdam edecek özel sağlık kurumları içinse, İl Sağlık Müdürlüğünden alınmış Faaliyet İzin Belgesi gerekir. 

663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yabancı doktor ve hemşirelerin Türkiye’de çalışabilmelerine imkan sağlanmıştır. Bu kapsamda özel sağlık kuruluşlarında çalışabilmek için il sağlık müdürlüğünden ön izin (mesleki yeterlilik) belgesi alınarak Bakanlığa çalışma izin başvurusu yapılabilir. Çalışma izni istenilen yabancı, yurt dışındaki fakültelerden mezun olabilir. Bu durumda diploma denklik belgesi ibrazı zorunludur.

Bu başlık altında yabancı doktor çalışma izni konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Yabancı doktorların çalışma izninin alınması işlemi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “yabancı doktor çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Yabancı Bakıcı Çalışma İzni

Ev hizmetlerinde yaşlı, hasta ve çocuk bakımı dışında, yabancılara çalışma izni verilmemektedir. Bu kapsamda, konutlarda; yaşlı, hasta ve çocuk bakımı dışında yabancı personel çalışma izni alamayacaktır. Ayrıca, işverenin bakım gerektirecek hastalığının bulunduğunun sağlık raporu ile kanıtlanması zorunludur ve ciddi bakım gerektiren ağır haller dışında erkek yabancılara konutlarda çalışma izni verilmez.

Yabancı bakıcı çalışma izni alınması için gerekli belgeler şunlardır:

• İşveren ve yabancı tarafından imzalanmış iş sözleşmesi, (Yurt dışı başvurularında bu sözleşmenin önceden taraflarca imzalanarak çalışma vizesi talep edilirken T.C. dış temsilciliklerine yabancı personel tarafından sunulması gerekir),
• Pasaport sureti,
• Ev hizmetlerinde diploma ibrazı zorunlu olmayıp, bitirilen en son okula ilişkin beyan yeterlidir.
• İşverene ait kimlik kartı,
• Bakımı yapılacak olan kişinin kimlik kartı (bakılacak kişi yaşlı ise sağlık belgesi veya heyet raporu da alınması gereklidir),
• İşverenin nüfus kayıt örneği,
• Yaşlı, hasta ya da çocuğun vukuatlı nüfus kayıt örneği,
• İşverenin gelir durumunu gösteren belge,
• Birinci dereceden yakını işveren olacak ise, yakınlığı gösteren belge, gereklidir.

Tüm bunlarla birlikte, ev hizmetlerinde yabancı çalıştıracak kişiler; yaşlı, engelli veya başvuru yapabilecek durumda değillerse, bu kişilerin birinci derece yakınları da işveren olabilir. Bu durumda işyeri kaydı, birinci derece yakın olan kişinin bilgileri ve elektronik imzası ile açıldıktan sonra, “Yabancının Çalışacağı Adrese” hasta/ yaşlı bakımının yapılacağı adres girilmelidir. Ayrıca, yakınlığı gösteren belge ve bakımı yapılacak kişinin nüfus cüzdanı örneği de eklenmelidir.

Bu başlık altında yabancı bakıcı çalışma izni konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Yabancı bakıcıların çalışma izninin alınması işlemi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “yabancı bakıcı çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Yabancı Mimar ve Mühendis Çalışma İzni

Yabancı mimar ve mühendis çalışma izni Uluslararası İşgücü Kanunu m.20’de düzenlenmiştir. Kanuna göre, öğrenimlerini Türkiye’de mühendislik ve mimarlık fakültelerinde veya yurt dışında ilgili ülke makamları ve Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınmış bir yükseköğretim kurumunda tamamlayan yabancılar bu çalışma iznine başvurabilir. Ancak bu kişiler, Kanuna göre proje bazlı ve geçici süre ile çalışma izni alarak mühendislik ve mimarlık mesleklerini icra edebilirler.

Yabancı mimar ve mühendis çalışma izni için gereken temel belgeler ise şunlardır: 

• Mesleki hizmetler kapsamında mühendis ve mimar olarak çalışma izni talep eden yabancıların, yurt dışında yüksek öğrenim görmesi halinde ilgili mevzuata uygun olarak alacağı “Diploma veya Geçici Mezuniyet Denklik Belgesi”
• Mühendis/Mimar/Şehir plancısı olarak yabancı uzman istihdam edecek tüzel kişilikler, aynı meslekte Türk istihdam edildiğini ispata dair ücret bordrosu ibraz edilmelidir.

Bu başlık altında yabancı mimar ve mühendis çalışma izni konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Yabancı mimar ve mühendislerin çalışma izninin alınması işlemi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “yabancı mimar ve mühendis çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Yabancı Öğrenci Çalışma İzni

Türkiye’de bir yükseköğretim programı çerçevesinde, ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri çalışma izni alarak çalışabilirler. Bununla birlikte, ön lisans ve lisans öğrencilerinin çalışma hakkı, ilk yıldan sonra başlayacaktır.

Bu kapsamda yabancı çalışma iznini alan öğrenciler, çalışma izninin geçerli olduğu süre boyunca öğrenci ikamet izni almaktan da muaf olacaklardır. Fakat, çalışma izninin süresi dolduğunda veya bu süre uzatılmadığında öğrenci ikamet izni alınması gerekmektedir.

Yabancı öğrenci çalışma izni için gerekli belgeler şunlardır:

• İşveren ve yabancı tarafından imzalanmış iş sözleşmesi (Yurt dışı başvurularında bu sözleşmenin önceden taraflarca imzalanarak çalışma vizesi talep edilirken T.C. dış temsilciliklerine yabancı tarafından sunulması gerekir),
• Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi,
• Son yıla ait, vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço ve kâr/zarar tablosu istenir.

Ayrıca yabancı öğrenciden istenen gerekli belgeler şunlardır:

• Pasaport sureti,
• Biyometrik fotoğraf,
• Öğrenci belgesi, gerekir.

Bu başlık altında yabancı öğrenci çalışma izni konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Yabancı öğrenci çalışma izninin alınması işlemi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “yabancı öğrenci çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Yabancı Öğrenci Staj İçin Çalışma İzni Almalı Mıdır?

Yabancı öğrenci staj için üniversite eğitimi gereği yapılması zorunluluk arz eden stajlar için yabancı çalışma izni muafiyetine başvurmalıdır.

Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nin 48.maddesi uyarınca “Türkiye’de bir örgün öğretim programına kayıtlı yabancı öğrencilerden ilgili mevzuat gereği mesleki eğitim kapsamında bir işveren yanında staj yapması zorunlu olanlar zorunlu staj süresince” çalışma izni muafiyeti düzenlenebilir.

Yabancı Öğretmen Çalışma İzni

Yabancı öğretmen çalışma izni için gerekli belgeler şunlardır:

• Milli Eğitim Bakanlığına bağlı özel öğretim kurumlarında görev alacak yabancılar için Milli Eğitim Bakanlığından alınmış yabancının mesleki yeterliliğini gösterir belge, (Ön İzin Belgesi),
• Yabancı istihdam edecek özel öğretim kurumları için, Milli Eğitim Bakanlığından alınmış “Kurum Açma ve Öğretime Başlama İzni” ve “Ruhsatname” gerekmektedir.

Bu başlık altında yabancı öğretmen çalışma izni konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Yabancı öğretmen çalışma izninin alınması işlemi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “yabancı öğretmen çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Kilit Personel Çalışma İzni

Kilit personel, Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmelik uyarınca; Türkiye’de kurulu bulunan ve tüzel kişiliğe sahip bir şirketin, aşağıdaki şartlardan en az birini sağlayan personele verilen statüdür. Buna göre kilit personel:

• Şirketin üst yönetiminde ya da yürütme pozisyonunda çalışmak,
• Şirketin tamamını veya bir bölümünü yönetmek,
• Şirketin denetçilerinin, idari veya teknik personelinin işlerini denetlemek veya kontrol etmek,
• Şirkete yeni personel almak ya da mevcut personelin işine son vermek veya bu konularda teklif yapmak, alanlarından en az bir tanesinde görev alan veya bu konularda yetki sahibi; şirket ortağı, yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyesi, genel müdür, genel müdür yardımcısı, şirket müdürü, şirket müdür yardımcısı ve benzeri mevkilerde görev yapan kişi,

veya,

• Şirketin hizmetleri, araştırma cihazları, teknikleri ya da yönetimi için temel sayılan bilgiye sahip kişi,
• İrtibat bürolarında, yurt dışındaki ana şirket tarafından adına yetki belgesi düzenlenen en fazla bir kişi olabilir.

Yukarıda belirtilen şartlardan en az birisini sağlayan kuruluşta görev alacak kilit personel için gerekli belgeler şunlardır:

• Şirket veya şubenin “özellik arzeden doğrudan yabancı yatırım” olduğuna ilişkin bilgi ve belgeler, 
• Yabancı personelin kilit personel olduğuna ilişkin bilgi ve belgeler, 
• İrtibat bürosu faaliyetleri için son yıl içinde yurt dışından döviz getirilmiş olduğuna ilişkin belgeler, 
• Yabancı Personel Bildirim Formu belgesi, 
• Yabancının işe kabul belgesi veya onaylı sureti, 
• Pasaport sureti ve tercümesi, 
• Özgeçmiş formu 
• Çalışma izni talep dilekçesidir.

Bu başlık altında kilit personel çalışma izni konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Kilit personel yabancı çalışma izninin alınması işlemi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “kilit personel çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

İrtibat Büroları

İrtibat bürolarında çalışmak/çalıştırılmak için yapılacak başvuru için gerekli belgeler şunlardır:

• İrtibat bürolarında istihdam edilecek yabancılar için Ekonomi Bakanlığından alınmış faaliyet izni, 
• İrtibat büroları için son yıl içinde yurt dışından en az 200 bin ABD Doları veya karşılığı Döviz getirilmiş olduğuna ilişkin belgeler gerekmektedir.(Büro yetkilisi için yetki belgesi ve döviz transferi ile ilgili banka dekontu, banka yazısı, döviz alım belgesi fotokopisi gibi belgelerdir.)

Yabancı Personel İle Yapılacak İş Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

Yabancı personel ile yapılacak iş sözleşmesinde dikkat edilecek ilk husus, iş sözleşmesinin Uluslararası İşgücü Kanunu ve İş Kanuna uygun şekilde düzenlenmesidir. Bu noktada sözleşmenin nasıl düzenleneceği ile ilgili bir taslağın bulunduğu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı web sitesinde bulunan iş sözleşmesi örneklerini incelemek faydalı olacaktır. 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı web sitesinde bulunan iş sözleşmesi örnekleri içerisinde; belirli süreli iş sözleşmesi, belirli süreli hizmet sözleşmesi (ev hizmetleri), geçici koruma sağlananlar için belirli süreli iş sözleşmesi, uluslararası koruma sağlananlar için belirli süreli iş sözleşmesi bulunmaktadır.

Bunlarla birlikte, iş sözleşmesinin yapılacağı yabancı işçiye ödenecek ücret için belirlenen asgari tutarın üzerinde bir bedel belirlenmesi gerektiği de unutulmamalıdır. Zira, yabancı kişinin yapacağı işin karşılığında alacağı ücret, mevzuattaki asgari tutarın altında olursa yabancı çalışma izin belgesi almak için yapılan başvuru reddedilir.

Yabancı Personeller İçin Zorunlu Asgari Ücretler

Yabancı personeller için zorunlu asgari ücretler, Uluslararası İşgücü Kanunu ve Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği gereğince belirlenir. Buna göre, işveren tarafından yabancıya ödeneceği beyan edilen aylık ücret miktarının yabancının görev ve yetkinliği ile bağdaşır seviyede olması zorunludur.

İlgili düzenlemeler uyarınca, başvuru tarihi itibariyle yürürlükte bulunan asgari ücret tutarı dikkate alınmak suretiyle yabancıya ödenecek ücretin en az aşağıda belirtilen bedeller üzerinden düzenlenmesi gerekir.

• Üst düzey yöneticiler ve pilotlar için asgari ücretin 6,5 katı (01.07.2023 tarihinden itibaren brüt 87.194,25 TL),
• Birim veya şube müdürleri ile mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katı (01.07.2023 tarihinden itibaren brüt 53.658,00 TL),
• Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar ile öğretmenler için asgari ücretin 3 katı (01.07.2023 tarihinden itibaren brüt 40.243,50 TL),
• Ev hizmetlerinde çalıştırılacak yabancılar için en az asgari ücret (01.07.2023 tarihinden itibaren brüt 13.414,50 TL), diğer mesleklerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 1,5 katı (01.07.2023 tarihinden itibaren brüt 20.121,75 TL),
• Turizm-animasyon organizasyon firmalarında akrobat ve benzeri unvanlarda çalışacak yabancılar ile masör, masöz ve SPA terapisti gibi işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı (01.07.2023 tarihinden itibaren brüt 26.829,00 TL), olması gerekmektedir.

Yabancı Çalışma İzni Alınamayacak Meslekler Nelerdir?

Çalışma izin başvuruları Türkiye’de iş piyasasındaki durum, çalışma ve istihdama ilişkin koşullar dikkate alınarak değerlendirilir. Nitekim Türk vatandaşlarına hasredilmiş bulunan meslek ve görevlerde yabancılara çalışma izni verilemez. Bu kapsamda yabancı çalışma izni alınmayacak meslekler şunlardır: 

• Diş Hekimliği, Hasta Bakıcı, 
• Eczacılık,  
• Veterinerlik, 
• Uzmanlık Eğitimi Dışında Çalışacak Yabancı Asistanlar, 
• Noterlik, 
• Hakim ve Savcılık,
• Avukatlık,
• Arabuluculuk, 
• Bilirkişilik,
• Konkordato Komiserliği, 
• Stajyer Havacılık Bilgi Yönetimi Memurluğu, 
• Fahri Trafik Müfettişliği,
• Taşıma İşleri Organizatörlüğü, 
• Acente Sorumlusu, Seyahat Acentesi Sorumlusu, 
• Turist Rehberliği,
• Kara Suları Dahilinde Balık, İstiridye, Midye, Sünger, İnci, Mercan İhracı, Dalgıçlık, Arayıcılık, Kılavuzluk, Kaptanlık, Çarkçılık ,Katiplik, Tayfalık vb. 
• Spor Müşavirliği, 
• Tarım Alanında İş Aracılığı, 
• Gemi Acente Yetkilisi ve Gemi Acente Personeli, 
• Daimî Nezaretçi, Teknik Elemanlık.
• Özel Güvenlik Şirketleri İçin Kurucu, Yönetici, Eğitici ile Şirket Tüzel Kişi Ortağının Yetkilendirdiği Temsilciler,
• Özel Güvenlik Görevlileri,
• Çarşı ve Mahalle Bekçiliği, 
• Mali Müşavirlik, 
• Kooperatif Yönetim Kurulu Üyeleri,
• Gümrük Müşavir Yardımcısı,
• Türkçeden Başka Dille Öğretim Yapan ve Yabancılar Tarafından Açılmış Bulunan Okulların Kurucuları,
• Özel Hastanelerde Mesul Müdür meslekleri yapılamaz.

Yabancı Çalışma İzni Muafiyetleri

Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin Çalışma İzni Muafiyeti başlıklı 48. maddesinde belirtilen yabancılar çalışma izni muafiyeti kapsamındadır. Bu kapsamda, çalışma izni muafiyeti, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen ve geçerlilik süresi içinde yabancıya Türkiye’de çalışma izni almaksızın çalışma ve ikamet hakkı veren muafiyeti ifade etmektedir. 

Yabancı çalışma izni muafiyeti verilebilecek kişiler ve tanınacak muafiyet süreleri aşağıda liste halinde verilmiştir.

• Bilim, kültür ve sanat alanında çalışacak yabancılara 1 aya kadar,
• Türkiye’den ihraç veya Türkiye’ye ithal edilen mal ve hizmetlere ilişkin eğitim verecek ya da Türkiye’ye ithal edilen makine ve sistemlerin kullanımı, bakımı veya onarımı hakkında eğitim verecek yabancılara 3 aya kadar,
• Yurtdışında ikamet edip de bakanlıklarca Türk soylu olduğu tespit edilen yabancılara 3 aya kadar,
• Sportif faaliyetlerde çalışacaklara 3 aya kadar,
• Üniversite uluslararası öğrenci değişim programları (Erasmus, AIASEC, Farabi vs.) kapsamında staj yapacak yabancılara 4 aya kadar, bu değişim programlarının Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından onaylanması halinde 12 aya kadar,
• Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğünce belirlenen mevsimlik tarım ve hayvancılık işlerinde çalışacak yabancılara 6 aya kadar,
• Ekonomi, sosyo-kültürel konular, teknoloji veya eğitim alanlarında Türkiye’ye önemli katkılarda bulunacağı ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca bildirilen yabancılara 6 aya kadar,
• Tur operatörü temsilcisi olarak çalışacak yabancılara 8 aya kadar,
• Belgeli turizm işletmelerinin sınırları dışında faaliyette bulunacak fuar ve sirklerde çalışacak yabancılar altı aya kadar,
• Gençlik ve Spor Bakanlığı ile TFF’nin uygun görüşü alınarak, spor meşruhatlı vize ile Türkiye’ye gelen yabancı sporcu, antrenör, fizyoterapist, masör ve sair personele Türkiye’deki spor kulüpleri ile olan sözleşme sürelerince,
• Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki mali işbirliği anlaşmaları kapsamında Türkiye’de çalışanlara çalışma süreleri boyunca,
• Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı olup da kabotaj hattı dışında çalışan gemilerdeki yabancı gemi adamlarına iş sözleşmesi süresi bitene kadar,
• Türkiye’de bir örgün öğretim programına kayıtlı olan yabancı üniversite öğrencilerinden zorunlu stajı olanlara staj süresi boyunca,
• Yabancı ülkelerin Türkiye’deki diplomatik veya konsüler temsilcilerinde memur olanlara görevleri süresince, iş sözleşmesiyle çalışanlara ise sözleşme sona erene kadar,
• Yabancı ülkelerin Türkiye’deki diplomatik ve konsüler temsilciliklerinin bağlı birimi olarak faaliyet gösteren okullarda, kültür kurumlarında ve din kurumlarında görevli yabancılara görevleri süresince,
• TUS veya DUS için Türkiye’ye gelen yabancılara eğitim süresince,
• Sınırötesi hizmet sunucularına 1 aya kadar,
• Anonim şirketlerin Türkiye’de ikamet etmeyen yabancı yönetim kurulu üyelerine 3 aya kadar,
• Tıpta veya diş hekimliğinde uzmanlık yapan yabancılara eğitimleri süresince,
• Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesi bünyesinde çalışacak yabancı uyruklu personel, araştırmacı veya yöneticiler iş sözleşmeleri süresince,
• Anonim şirket dışındaki şirketlerin, yönetici olmayan yabancı ortaklarına 3 aya kadar,
• MSB bünyesinde fabrika veya tersanelerde veya MKE bünyesinde çalışanlara iş sözleşmeleri boyunca çalışma izni için muafiyet tanınabilir.

Çalışma izni muafiyeti için gerekli belgeler ise şunlardır:

• Yabancıya ait biyometrik fotoğraf,
• Geçerli pasaport veya pasaport yerine geçen belge,
• Eğitim ve varsa işyeri bilgileri ile bunlara ilişkin kanıtlayıcı belgeler, gereklidir.

Yabancılara verilecek çalışma izinleri ve çalışma izin muafiyetleri pasaport bitim tarihinden 60 gün önceki tarihi aşmayacak şekilde düzenlenir. Ayrıca, yabancı çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti başvuru tarihi itibari ile 60 günden az süreli pasaport ve pasaport yerine geçen belgeyle yapılan çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti başvuruları işleme alınmaz.

Bu başlık altında çalışma izni muafiyetleri konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Çalışma izni muafiyetleri hususu hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “çalışma izni muafiyeti” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Suriyelilerin Çalışma İzni

Ülkemizde bulunan Suriyeliler, yabancı sayılmakta ve geçici koruma statüsünde bulunmaktadır. Bu kapsamda, Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmeliğin 4.maddesi uyarınca, geçici koruma statüsünde bulunan yabancılar, çalışma izni olmadan Türkiye çalışmaz veya çalıştırılamazlar. Dolayısıyla, Suriye uyruklu yabancıların çalışmak için çalışma izin belgesi alması gerekmektedir. 

Bu kapsamda çalışma izni alınmak isteniyorsa, geçici koruma kayıt tarihinden itibaren 6 ay sonra Bakanlığa başvurabilir. Alınacak izni için başvuruyu işveren,  e-devlet sistemi üzerinden yapacaktır. 

Suriyelilerin çalışmak için almak zorunda olduğu çalışma izin belgesi şartları aşağıda liste halinde verilmiştir.

• Suriyeli kişinin, geçici koruma kimlik belgesine ve 99 ile başlayan yabancı kimlik numarasına sahip olması gerekir. 99 ile başlayan yabancı kimlik numarası, geçici koruma kimlik belgesi ile verilmektedir.
• Suriyeli kişinin, başvurunun yapıldığı tarih itibariyle en az 6 aylık geçici koruma süresi boyunca Türkiye’de bulunmuş olmalıdır. 
• Öğretmenlik, doktorluk, akademisyenlik gibi ön izin alma zorunluluğu olan meslekler için Milli Eğitim Bakanlığından, Sağlık Bakanlığından yahut Yükseköğretim Kurulundan ön izin belgesi almış olunması gerekmektedir. 
• Yapılan başvurunun, yalnızca Türk vatandaşları tarafından icrasına izin verilen mesleklere ilişkin olmaması gerekir.
• Başvuru, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının geçici koruma altındaki yabancıların yapmasına izin verdiği işlerden biri için yapılmış olmalıdır.
• Geçici koruma altında olan Suriyeli işçilerin istihdam edileceği iş yerinde, il ve istihdam kotası şartlarının sağlanması gerekmektedir.

Bu başlık altında Suriyelilerin çalışma izin belgesi alması konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Suriyelilerin çalışma izni alabilmesi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için, konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “Suriyeli işçilere çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Türk Soylu Yabancıların Çalışma İzni

Türk soylu yabancılar, ilgili kanunlarla sadece Türk vatandaşlarına hasredilmiş bulunan meslek ve görevler için Türkiye’de ihtiyaç duyulan meslek ve sanat dallarında çalışmak üzere başvuru yapabilir. Ancak, bu yabancılar Türk Silahlı Kuvvetleri ve Güvenlik Teşkilatı hariç olmak üzere kamu, özel kuruluş veya işyerlerinde bu meslek ve sanat dallarında çalışabilirler.

Türk soylu yabancının bu kapsamda çalışma izni alabilmesi için Türk soylu olduğunun T.C. resmi makamlarından alınmış belgelerle kanıtlanması zorunludur.

Bu başlık altında Türk soylu yabancıların çalışma izin belgesi alması konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Türk soylu yabancıların çalışma izni alabilmesi hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak için, konunun tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “Türk soylu çalışma izni” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Çalışma İzni Harç ve Masrafları

Yabancı çalışma izni harç ve masrafları, izin türü ve süresine göre değişkenlik göstermektedir. Bu noktada çalışma izinlerinin; süreli, süresiz veya bağımsız olup olmadığı hususu önemlidir. 2023 Yılı itibariyle çalışma izinleri harç ücretleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. 

Yukarıda belirtilen harç ücretlerinin yanında, 2023 yılı itibariyle 356 TL değerli kağıt bedeli de ödenmesi gerekmektedir. Tüm bu ödemeler bankalarda bulunan Maliye Bakanlığına ait aşağıdaki hesap numaralarına yatırılacaktır. Bu kapsamda; 

• Harç tutarı 9130 kodlu hesaba, 
• Değerli Kâğıt Bedeli ise 9267 kodlu hesaba ayrı ayrı makbuzlarla (Şahsın yabancı kimlik numarası beyan edilerek) yatırılacaktır.

Yabancıya ait Yabancı Kimlik Numarasının belirtilmemesi halinde bankalarca tahsilat yapılamayacaktır. Harç tutarları yatırılırken Bankaya harç tutarı dışında herhangi bir havale veya benzeri masraf ödenmeyecektir.

 Harç ödemesi yapılabilecek bankalar şunlardır:

• T.C. Ziraat Bankası
• T.C. Vakıflar Bankası
• T.C. Halk Bankası’dır.

Belirtilen bankaların şubeleri haricinde başka bir bankaya, vergi dairelerine veya internet üzerinden yapılan ödemeler geçerli kabul edilmeyecektir. Yapılan ödemeye ilişkin harç makbuzu Bakanlığa ibraz edilmez.

DİKKAT: Bildirim tarihinden itibaren 30 gün içinde istenilen harç ve değerli kâğıt bedelinin yatırılmaması halinde çalışma izin başvurusu işlemden kaldırılmaktadır.

Yabancı Çalışma İzni Kaç Günde Çıkar?

Yabancı çalışma izni en geç 30 gün içerisinde sonuçlanır. Zira, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yaptığı değerlendirmeyi bu süre içerisinde tamamlanması gerekmektedir.

Yabancı Çalışma İzni Başvurusunun Reddi, Redde İtiraz ve İptal Davası

Yabancı çalışma izni başvurusu, başta Uluslararası İşgücü Kanunu 9.maddesinde sayılan hallerin varlığı ve başvuruda usuli işlemlerin yanlış yapılması nedeniyle reddedilir. Bununla birlikte, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenen gerekli şartların sağlanmaması durumları da yabancı çalışma izni başvurusunun reddine sebep olacaktır.

Uluslararası İşgücü Kanunu 9.maddesinde sayılan, çalışma izinleri başvuruları için ret sebepleri aşağıda liste halinde verilmiştir.

• Sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle başvuru yapılması, 
• Yabancı istihdam edilmesine ilişkin gerekçenin yeterli görülmemesi, 
• Diğer kanunlarda Türk vatandaşlarına hasredilen iş ve meslekler için başvuru yapılması,
• Gerekli nitelik ve uzmanlığı taşımadığı anlaşılan yabancılara ilişkin başvuru yapılması, 
• Kanuni süresi içinde yapılmayan veya eksiklikleri tamamlanmayan başvurunun bulunması,
• Bakanlıkça belirlenen değerlendirme kriterlerini karşılanmaması, 
• 6458 sayılı Kanunun 7 nci, 15 inci ve 54 üncü maddeleri kapsamında olduğu İçişleri Bakanlığınca bildirilen yabancılara ilişkin başvuru yapılması, (Türkiye’ye girmelerine izin verilmeyecek, vize verilmeyecek veya sınır dışı etme kararı alınmış yabancılardan olduğu İçişleri Bakanlığınca bildirilen yabancılara ilişkin olan başvurular.),
• Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye’de çalışmasında sakınca görülen yabancılara ilişkin başvuru yapılması,
• Çalışma izni harcı ve değerli kâğıt bedeli yatırılması bildirimi tarihinden itibaren 30 gün içerisinde harç ve değerli kâğıt bedeli yatırılmayan, çalışma izni başvuruları reddedilir.

Çalışma izinlerinden birine başvuran kişi, başvurusunun reddedilmesi halinde itiraz yoluna başvurabilir veya iptal davası açabilir. Eğer öncelikle itiraz hakkı kullanılırsa, iptal davası açma süresi duracaktır. Yani, itirazın da reddedildiği durumda sonradan süresi içinde iptal davası açılabilir. Ancak, öncelikle iptal davası açılırsa, itiraz yoluna başvurulamaz.

Bakanlığa yapılacak itirazlar, ret kararının yabancıya tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde, e-izin sistemi üzerinden yapılır. Ayrıca, bu itirazın hukuki anlamda gerekçeli bir dilekçe hazırlanarak yapılması gerekir. Dilekçeye, itiraz hususlarını destekleyecek bilgi ve belgeler de eklenmelidir.

İptal davası, kararın yabancıya tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içinde, idare mahkemesinde açılması gerekir. Eğer, iptal davasından önce Bakanlığa itiraz başvurusunda bulunulmuşsa, iptal davası açma süresi durur. Örneğin, ret kararının kişiye tebliğ edilmesini izleyen 50. günde itiraz edilmişse, iptal davası açmak için kişinin, itiraz sonucu verilen kararının tebliğini izleyen günden itibaren 10 günü vardır.

Çalışma izni başvurusunun reddine karşı başvuruları yaparken hazırlanacak dilekçelerin mutlaka hukuki şekilde yazılması gerekir. Bunun için de başvurunun reddine sebep olan gerekçeyi tespit etmek gerekir. Zira, hazırlanacak olan dilekçelerin, ret sebebine uygun şekilde yazılması gerekir. Ayrıca, kanuni sürelerin dışında başvuru yapılamaz. Aksi halde başvurular reddedilir. Bu kapsamda sürecin başından itibaren alanında uzman bir yabancılar avukatına danışılması faydalı olacaktır.

Bu başlık altında başvurunun reddi hakkında genel anlamda bilgilere yer verilmiştir. Konu ile alakalı olarak, kanunda belirlenen her bir ret sebebinin bentler halinde özel olarak incelendiği ve başvurulacak hukuki yolların anlatıldığı “çalışma izni başvurusunun reddi” başlıklı yazımızı inceleyerek, konu hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olabilirsiniz.

Yabancı Çalışma İzni Başvurusunun Reddi Halinde Yeniden Çalışma İzni Başvurusu Yapma

Yabancı çalışma izni başvurusu reddedilirse, yeniden çalışma izin başvurusu yapılabilir. Bu noktada çalışma izinleri için yapılan başvurusunun hangi sebepten ötürü reddedildiğinin tespiti büyük önem taşımaktadır. Bu eksiklikler tespit edildikten ve giderildikten sonra yeni başvuru yapılmalıdır. Zira aynı eksiklikler veya usuli hatalar ile yapılacak yeni başvuru da reddedilecektir. 

Yabancı Çalışma İzninin Bakanlıkça İptali, İptale İtiraz ve İptal Davası

Yabancı çalışma izninin bakanlıkça iptali sebepleri, Uluslararası İşgücü Kanunu m.15’te düzenlenmiştir. İlgili düzenlemeye göre, çalışma izni Bakanlıkça iptal edilmesiyle geçerliliğini kaybedecektir. Çalışma izni belgesinin bakanlıkça iptali aşağıdaki listede belirtilen durumlarda meydana gelmektedir.

• Yabancının çalışma izni veya çalışma izni muafiyetinin geçerlilik tarihinden itibaren 6 ay içinde Türkiye’ye gelmemesi, 
• İçişleri Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığının uygun görüşünün bulunması hâli hariç, pasaportunun veya pasaport yerine geçen belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması, 
• Uluslararası İşgücü Kanununda belirtilen hükümlere aykırı olarak çalıştığının tespiti, 
• Yabancının çalışmasının herhangi bir nedenle sona ermesi, 
• Çalışma izni başvurusunun sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle yapıldığının sonradan tespiti, 
• 11. madde kapsamında olması ve geçiş süresi içinde talep edilen bilgi ve belgeleri sunmaması ya da bunların niteliklerini kaybettiğinin anlaşılması, 
• 6458 sayılı Kanunun 7., 15. ve 54. maddeleri kapsamında olduğunun İçişleri Bakanlığınca bildirilmesi, 
• Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye’de çalışmasında sakınca olduğunun ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca bildirilmesi, 
• Sağlık sebepleri veya zorunlu kamu hizmeti gibi mücbir sebepler dışında süreli çalışma izinlerinde aralıksız olarak altı aydan, bağımsız ve süresiz çalışma izinlerinde ise aralıksız olarak bir yıldan uzun süre Türkiye dışında kalması, 
• Turkuaz Kart sahibi olması hâlinde yurt dışında kalış süresinin Bakanlıkça belirlenen süreyi aşması, durumlarında iptal edilir

Çalışma izin belgesi iptal edilen yabancı kişi, bu karara karşı itiraz etmek veya iptal davası açmak haklarına sahiptir. Her iki hukuki imkanın kullanılmasına ilişkin usul, yukarıda açıklanan çalışma izni başvurusunun reddine karşı başvurulacak imkanlar ile aynıdır.

Yabancı Çalışma İzni Uzatma Başvurusu Nasıl Yapılır?

Yabancı çalışma izni uzatma başvurusu, mevcut çalışma izninin biteceği tarihten geriye doğru en fazla 60 gün kalmasından itibaren ve her halde izin süresi sona ermeden yapılır. Bu sürelerde yapılacak yabancı çalışma izni uzatma başvurusu ilk başvuruda olduğu gibi e-izin sistemi üzerinden elektronik ortamda yapılır.

Yabancı çalışma izni uzatma başvurusu için dikkat edilmesi gerekenler aşağıda liste halinde verilmiştir.

• Uzatma başvurusu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından alınmış ve devam eden çalışma izninin uzatılması için yapılacaktır. Bu kapsamda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilmiş bir çalışma izninin süresi, mevcut çalışma izni süresinin bitiminden sonra uzatılamaz. Çalışma izninin süresinin bitiminden sonra yapılan süre uzatım başvuruları ilk başvuru usul ve esaslarına tabi olarak değerlendirilir.

• Bir yıllık kanuni çalışma süresinden sonra, yapılacak uzatma başvurusu kabul edilirse, aynı işverene bağlı olarak ilk uzatma başvurusunda en çok 2 yıl, sonraki uzatma başvurularında ise en çok 3 yıla kadar çalışma izni verilebilir.
  
• Farklı bir işveren yanında çalışmak üzere yapılan başvurular ilk başvuru usul ve esaslarına tabi olarak değerlendirilir.

DİKKAT: Çalışma izni uzatma başvurusu bulunan yabancılar, çalışma izin süresinin sona erdiği tarihten itibaren 90 günü geçmemek ve yaptığı işin mahiyeti değişmemek kaydıyla aynı işyeri ve meslekte çalışmaya devam edebilir. Bu süre içerisindeki çalışma kanuni çalışma olarak kabul edilir ve yabancının, ilgili mercilerin ve işverenin yükümlülükleri aynı şekilde devam eder.

Bu başlık altında genel anlamda bilgilere yer verilmiştir. Konu ile alakalı olarak kapsamlı bilgi sahibi olmak için, yalnızca konu özelinde yazılan ve bu anlamda uzatma işlemlerinin bütün ayrıntılarıyla ele alındığı “çalışma izni uzatma” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Yabancı Çalışma İzni Uzatma Başvurusunun Reddi, Reddine İtiraz ve İptal Davası

Yabancı çalışma izni uzatma başvurusu, genellikle ilk başvuruda olduğu gibi gerekli görülen unsurların ve şartların, eksik şekilde ya da hiç yerine getirilmemesi sebebiyle reddedilir. Çalışma izni uzatma başvurusunun reddi halinde başvurulabilecek itiraz ve iptal davası yolları da yukarıda açıklanan çalışma izni başvurusunun reddi halinde başvurulabilecek hukuki imkanlarla aynı usule tabidir. 

İzinsiz Yabancı İşçi Çalıştırma Cezası

İzinsiz yabancı işçi çalıştırma cezası, işçiye ve işverene ayrı ayrı verilen idari para cezasıdır. Ayrıca, izinsiz çalışan yabancı da sınır dışı edilmek için İçişleri Bakanlığına bildirilecektir. 2023 yılı için geçerli, izinsiz yabancı işçi çalıştırma cezası için ödenecek ücretler aşağıda tablo halinde incelenmiştir.

Bu başlık altında izinsiz (kaçak) yabancı işçi çalıştırma konusu hakkında genel anlamda bilgilere yer verilmiştir. Konu ile alakalı olarak kapsamlı bilgi sahibi olmak için, yalnızca konu özelinde yazılan ve konunun bütün ayrıntılarıyla ele alındığı “kaçak yabancı işçi çalıştırma cezası” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Yabancı Çalışma İzni Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Yabancı çalışma izni hakkında sıkça sorulan sorular, çalışma izin belgesi almak isteyen kişilerce en çok merak edilen hususlardır. Bu kapsamda yazımızda açıklanan hususların yanında, aşağıda sıkça sorulan sorulara cevaplar verilmiştir. 

 Yabancı Çalışma İzni Oturma İzni Yerine Geçer mi?

Yabancı çalışma izni, Uluslararası Koruma Kanun m.27 uyarınca oturma izni yerine geçer. Ancak, uluslararası koruma başvuru sahibi, şartlı mülteci ve geçici koruma statüsünde bulunan yabancılara düzenlenen çalışma izinleri ikamet izni yerine geçmemektedir.

Çalışma İzni Alan Yabancının Eşi ve Çocukları Oturma İzni Alabilir mi?

Çalışma izni alan yabancının eşi ve çocukları aile ikamet izni şartlarını karşılıyorlarsa, oturma izni alabilirler. Aile ikamet izni ise, Türkiye’de ikamet eden kişilerin (destekleyici), yabancı eş ve çocuklarına verilen ikamet izni türüdür. Bu kapsamda e-izin sistemi üzerinden yapılacak başvuru ile, eş ve çocukların ikamet izni alması mümkündür.

Yabancının İşten Ayrılması Halinde Çalışma İzni İptali Nasıl Yapılır?

Yabancının işten ayrılması halinde çalışma izni, e-izin otomasyon sistemi üzerinden sonlandırma talebi oluşturularak iptal edilir. Sonlandırma talebinde bulunulduktan sonra, sistem üzerinden otomatik bir dilekçe oluşturur ve dilekçe e-imza ile imzaladığı takdirde çalışma izin belgesi iptali başvurusu tamamlanır.

Çalışma izin belgesi bulunan yabancının Türk vatandaşı olması halinde işvereni sistem üzerinden online olarak çalışma izni iptal talebinde bulunabilir veya bu durumu ıslak imzalı bir dilekçe ile Bakanlığımıza bildirebilir. Bu aşamada Türk Vatandaşı olduğuna dair kimlik belgesinin ibrazı da gerekmektedir. Eş zamanlı olarak şahsın T.C. kimlik numarası SGK’ya bildirilerek mevcut yabancı kaydının güncellenmesi gerekmektedir.

Çalışma İzni Alan Yabancının SGK Kaydı Nereden ve Ne Zaman Yapılır?

Yurt içinden yapılan başvurularda çalışma izni başlangıç tarihini izleyen 30 gün içinde, yurt dışından yapılan başvurularda ise yabancının yurda giriş tarihinden itibaren 30 gün içinde SGK sigortalı girişinin, en az ilgili bakanlıkça belirlenmiş ücret üzerinden, yapılması zorunludur.

Çalışma İzni Olan Yabancı İstediği İşyerinde Çalışabilir mi?

Çalışma izni olan yabancı istediği işyerinde çalışamaz. Zira, Türkiye’de yabancılara çalışma izinleri belirli bir işyeri veya işletme üzerinden verilmektedir. Bu sebeple, yabancılara istedikleri herhangi bir işyerinde çalışabilmesine imkan veren bir izin sistemi mevcut değildir.

Yurtdışından Başvurularda 10 İşgünü Geçerse Ne Olur?

Yurtdışından başvurularda 10 iş günü geçerse, başvuru için herhangi olumsuz bir durum ortaya çıkmaz. Zira, yabancının temsilciliğe başvuru tarihinden itibaren 10 iş günü içerisinde, işverence elektronik başvuru yapılması gerekli belgeleri Bakanlığa ulaştırması eski kanun döneminde bulunan bir uygulamadır. 

Yeni kanun döneminde bu süre 10 günden, 30 güne çıkarılmıştır. Bu anlamda, yurtdışından yapılacak başvurularda, yabancının temsilciliğe başvuru tarihinden itibaren 30 iş günü içerisinde, işverence gerekli belgelerle birlikte başvuru yapılması gerekmektedir. 

Çalışma İzni Düzenlenmesinden Sonra Yapılması Gereken Bildirim Yükümlülükleri Nelerdir?

Çalışma izni düzenlenmesinden sonra yapılması gereken bildirim yükümlülükleri; yabancı çalıştıran işverenler ile süresiz veya bağımsız çalışma izni bulunan yabancılar için, çalışma izninin veya çalışma izni muafiyeti kapsamında çalışmanın başlaması ve sona ermesi durumunu 15 gün içinde bakanlığa bildirmekle yükümlü olmasıdır. Ayrıca çalışma izin belgesi veya çalışma izni muafiyetinin iptalini gerektirecek haller de, 15 gün içinde bakanlığa bildirilmelidir.

Çalışma İzni Uzatma Başvurularında Süre Geçerse Ne Olur?

Çalışma izni uzatma başvurularında süre geçerse, bu başvurular ilk başvuru usul ve esaslarına tabi olarak değerlendirilir. Çünkü çalışma izinleri için yapılacak uzatma başvurularının en geç çalışma izni süresi sona ermeden yapılması gerekmektedir.

E-imza Nedir, Çalışma İzni Başvurularında Ne İşe Yarar?

E-imza, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda tanımlanmıştır. İlgili düzenlemeye göre e-imza, başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veridir.

E-imza, yabancının çalışmak için alacağı izin belgesin başvurusunun tamamlanmasını sağlar. Zira, başvuruda belirli aşamaların tamamlanması için, başvuru sahibinin aşamaları elektronik ortamda imza etmesi gerekmektedir.

Çalışma İzni Alan Yabancıların Adres Bildirimi Yapmaları Zorunlu Mudur?

Çalışma izni almış kişinin 20 gün içinde, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri İlçe Müdürlüğüne müracaat ederek ikamet adreslerini bildirmeleri kanuni zorunluluktur. Bu şekilde kütüğe işletilmiş olan ikamet adresleri sistemde görülebilmektedir.

Sonuç

Yabancı çalışma izni başvurusu, mevzuat kriterler karşılanarak ve gerekli belgelerin temini ile yapılmalıdır. Ayrıca, hangi izin türüne başvuru yapılacaksa, buna uygun şekilde bir usul belirlenmeli ve gerekli belgeler temin edilmelidir. Aksi halde başvurunun reddi gündeme gelecek veya izin alınma süreci uzayacaktır. Bu anlamda sürecin hızlı şekilde sonuçlanması ve sağlıklı şekilde yürütülmesi için alanında uzman bir yabancılar avukatına danışılması faydalı olacaktır.