Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşı Olmak

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için yabancı kişinin bir Türk vatandaşıyla en az 3 yıldır evli olması ve bu evliliğin devam ediyor olması gerekir. Bunun yanında, 5901 sayılı Kanun kapsamında aranan diğer şartlara ve gerekli belgelerin eksiksiz şekilde toplanmasına da dikkat edilmelidir.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşı Olmak İçin Gerekli Şartlar 

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gerekli şartlar, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu m. 16 hükmüne göre şunlardır:

• En az 3 yıldır evli olmak,
• Gerçek ve geçerli bir evliliğe sahip olmak,
• Aile birliği içinde yaşamak,  
• Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmamak, 
• Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak.

Yukarıda sayılan şartları sağlayan yabancı kişi, evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanabilir. Ancak her bir şart için ayrı unsurların bulunduğuna ve bu unsurların çeşitli ihtimallere göre değerlendirileceğine dikkat edilmelidir.

En Az 3 Yıldır Evli Olmak

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gerekli şartlardan ilki, en az 3 yıldır evli olmaktır. Bu kapsamda evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak isteyen yabancı kişinin, eşinin Türk vatandaşı olması gerekir. Eşin Türk vatandaşlığını doğum yoluyla veya sonradan kazanmış olması ise durumu etkilemez.

Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 25/3. maddesi uyarınca; Türk vatandaşı eş, vatandaşlığı sonradan kazanmışsa 3 yıllık süre, başvurucunun eşinin Türk vatandaşlığını kazandığı günden itibaren işlemeye başlar.

Başvurucunun 3 yıllık süreyi Türkiye’de veya yabancı bir ülkede geçirmiş olması ise vatandaşlığın kazanılması önünde engel değildir.

DİKKAT: En az 3 yıldır evli olma koşulu yanında, başvuru esnasında evliliğinin devam ediyor olması da aranır. Bu anlamda, evlilik en az 3 yıl sürdürülmüş ancak sonrasında boşanma veya ölüm gibi bir sebeple sona ermişse vatandaşlık başvurusu yapılamaz. Fakat vatandaşlık başvurusu yapıldıktan sonra eş ölürse bu durum, vatandaşlığın kazanılmasına engel teşkil etmez.

Gerçek ve Geçerli Bir Evliliğe Sahip Olmak

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gerekli olan diğer bir şart, gerçek ve geçerli bir evliliğin bulunmasıdır. Bu kapsamda, mevzuatımızda belirlenen şartları taşımayan her türlü birliktelik geçersiz olur. Örneğin dini nikah yapılması veya evlilik niyeti olsa bile resmi nikah olmadan birlikte yaşanması, evlilik şartını sağlamaz.

Evlilik kurumunun gerçek olması ifadesinden kastedilen, bu birlikteliğin aile kurmak amacıyla yapılmasıdır. Dolayısıyla her ne kadar resmi şekilde yapılsa da bütün evliliklerin geçerli olduğunu söylemek mümkün değildir. Bu bağlamda, yabancı eş evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için başvurduğunda, evlenmenin aile kurma amacıyla yapılan gerçek bir evlilik olup olmadığının tespit edilmesi gerekir.

Türk vatandaşlığının kazanılabilmesi için sahte ve formalite bir evlilik yapılmışsa bu durum, arşiv taramasında ve mülakat sürecinde ortaya çıkarılır. Bu kişinin vatandaşlık başvurusu da reddedilir. Yabancıların Türk vatandaşlarıyla yapacakları evlilik işlemlerine dair bilinmesi gereken detaylar, “yabancı uyruklu kişi ile evlilik işlemleri” yazımızda yer almaktadır.

DİKKAT: Yukarıda bahsedilen formalite icabı yani sahte şekilde yapılan evliliklerde, bu durum tespit edildiği takdirde idari merciler tarafından yabancı kişi hakkında V-70 tahdit kodu tesis edilir. Bu kod siciline işlenen yabancı için, 5 yıl süreyle Türkiye’ye giriş yasağı konur. Detaylar için “V-70 tahdit kodu” yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Aile Birliği İçinde Yaşamak

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gerekli olan bir diğer şart, aile birliği içinde yaşamaktır. Aile birliği içinde yaşama ifadesinden anlaşılan, fiilen birlikte yaşamaktır. Ancak hayatın olağan akışı içerisindeki bazı nedenlerle geçici olarak birlikte yaşayamama durumu, bu şartın sağlanmasına engel değildir. 

TVK Yönetmeliği uyarınca; evliliğe ait ortak bir yerleşim yerinin varlığı, değerlendirme kriterleri arasında yer alır. Bakanlığın sitesinde de evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için yapılan başvurularda; ikametgâh ilmühaberi, ortak kira sözleşmesi, ortak tapu, banka hesabı ve birlikte ikamet edilen eve ait her türlü fatura, eşlerin birlikte yaşam sürdüğünü ispat edebilmek için gösterilebilecek araçlar arasında sayılmıştır.

Danıştayın bir kararında, Azerbaycan vatandaşı olan davacı ile Türk vatandaşı eşinin aynı çatı altında bir arada yaşamamaları öne sürülerek Türk vatandaşlığı başvurusunun reddedilmesi doğru bulunmuştur. (Danıştay 10. D. 13/10/2015 tarihli ve E.2012/5540 K.2015/4312)

Evlilik Birliği ile Bağdaşmayacak Bir Faaliyette Bulunmamak

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gerekli bir diğer şart ise evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmamaktır. Bu şart ile esasen gerçek bir evlilikle bağdaşmayacak, ahlâka ve kanuna aykırı fiiller kastedilmiştir. 

Zira TVK Uygulama Yönetmeliğinde; fuhuş, fuhşa aracılık, kadın ticareti yapmak gibi eylemlerin evlilik birliği ile bağdaşmayacak faaliyetlere örnek olarak sayıldığı görülür. Ancak belirtmekte fayda vardır ki söz konusu hususlar, yalnızca birer örnek mahiyetindedir. Dolayısıyla evlilik birliği ile bağdaşmayacak eylemler, sayılan örneklerle sınırlı değildir.

Bu noktada dikkat edilmesi gereken en önemli husus, evlilik birliği ile bağdaşmayacak fiil ya da fiillerin evlilik öncesinde mi yoksa evlilik sırasında mı meydana geldiğidir. Evlilik devam ediyorken bu tarz fillerin sürdürülüyor olması hali, evlilik birliği ile bağdaşmayan faaliyetlerde bulunulması anlamına gelir. Evlilik öncesinde yapılan eylemler ise vatandaşlık başvurusu için herhangi bir sorun yaratmaz.

Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni Bakımından Engel Teşkil Edecek Bir Hali Bulunmamak

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gerekli son şart, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından vatandaşlığın kazanılmasına engel teşkil edecek bir hali bulunmamaktır. Hangi tür eylemlerin bu kapsama girdiği ise somut olay bazında özel olarak değerlendirilir.

Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından vatandaşlığa engel teşkil eden durumlara örnek olarak terör örgütleriyle irtibat ve iltisak, silah ve uyuşturucu madde kaçakçılığı, insan ticareti, fuhuş gibi suçlara karışmak gösterilebilir.

DİKKAT: Taksirli suçlar hariç olmak üzere; ertelenmiş, zamanaşımına uğramış, hükmün açıklanması geriye bırakılmış, paraya çevrilmiş veya affa uğramış olsa dahi 6 aydan fazla hapis cezası alanlar, Türk vatandaşı olamaz.

Danıştayın bir kararında, Türk kadınla evli olan ve aynı zamanda Türk eşinden bir de çocuğu bulunan Ürdün vatandaşı olan davacının, Ürdün Büyükelçiliği Başkâtibinin öldürülmesi olayına adının karışması nedeniyle, durumu güvenlik bakımından sakıncalı görülmüştür. (Danıştay 10. Dairenin E.1996/2993, K. 1997/4168 sayılı ve 6/11/1997)

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için aranan şartlardan herhangi biri mevcut olmazsa vatandaşlık alınamaz. Fakat farklı bir vatandaşlık başvuru yolunun şartları mevcutsa bu yol denenebilir. TVK kapsamındaki tüm vatandaşlık başvuru imkanları, “Türk vatandaşlığı nasıl alınır” yazımızda bulunmaktadır.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvurusu Nasıl Yapılır?

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusu; Türkiye’de yerleşim yerinin bulunduğu yer valiliğine, yurt dışında ise Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliğine müracaat ederek yapılır. Yabancının Türkiye’de yerleşim yeri bulunmuyorsa mutat meskeninin bulunduğu yer valiliğine başvuru yapılabilir.

Başvuru, valilikler bünyesindeki il nüfus müdürlüklerine yapılır. Gerekli belgeler de başvuruyla birlikte idari mercie sunulmalıdır.

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusu, bizzat yabancı tarafından veya özel vekâletname ile vekil tarafından yapılabilir. Buna karşın söz konusu başvuru posta yoluyla yapılamaz. Ergin olmayan veya ayırt etme gücünden yoksun kişilerin başvuruları ise veli ya da vasileri tarafından yapılır.

Son yeniliklerle birlikte, yurt içinden yapılacak başvurular bakımından e-devlet üzerinden ön başvuru imkanı getirilmiştir. Böylelikle, 99 ile başlayan yabancı kimlik numarası kullanılarak ön başvuru yapılabilir. Bu sayede, sürecin pratikleşmesi ve hızlanması sağlanır.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşı Olmak İçin Gerekli Belgeler

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için gerekli belgeler, Türk Vatandaşlığı Kanunu Uygulama Yönetmeliği 26. maddesi uyarınca şunlardır:

• İsteği belirten form dilekçe,
• Başvurucunun 2 adet biyometrik fotoğrafı,
• Yabancının uyruğunu gösterir pasaport yahut pasaport yerine geçen belge,
• Yabancının tüm nüfus bilgilerini gösterir belge,
• Yabancının Türkiye’de ikamet ediyor olması halinde, geçerli ikamet izni belgesi,
• Yabancı hakkında verilmiş, suça ilişkin mahkeme kararı bulunuyorsa kararın onaylı örneği,
• Kişinin doğum tarihinin ay ve günü bulunmuyorsa doğum tarihinin tamamlanması için ülkesinin yetkili makamlarından alınmış belge, belgenin temin edilememesi halinde ise 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 39 uncu maddesi gereğince işlem yapılmasını kabul ettiğine dair imzalı beyanı,
• Gerekli harç ve hizmet bedelinin ödendiğine ilişkin makbuz.

Yukarıda sayılan belgelerle ilgili olarak bilinmesi gereken hususlardan birisi de yabancı makamlardan alınan pasaport gibi belgelerin, Türkçe tercümesinin noter tasdikli olması gerektiğidir.

DİKKAT: Başvuruda bulunan kişinin vatansız olması veya vatandaşlığında bulunduğu devlet makamlarından başvuru için istenilen belgeleri alamaması veya bu makamlarca istenilen belgelerden herhangi birinin düzenlenememesi durumunda, bu hususta İçişleri Bakanlığına bildirimde bulunulur ve Bakanlığın talimatına göre işlem yapılır.

Görüldüğü üzere, başvuru sürecinin ilk adımı olan gerekli belgelerin sağlanması, karmaşık bir süreçtir. Ayrı ayrı tüm belgelerin ilgili makamlardan temin edilmesi ve Türkçeye çevrilip noterden tasdik edilmesi gerekir. Bu süreçte herhangi bir eksiklik veya hatayla karşılaşmamak adına, uzman yabancılar avukatına danışmakta fayda vardır.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşı Olma Başvurusunun Aşamaları

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olma başvurusun aşamaları, Türk Vatandaşlığı Kanunu Uygulama Yönetmeliği 27 vd. maddelerinde belirtilmiştir. İlgili hükümlere göre vatandaşlık başvuruları, yurt içinden ve yurt dışından yapılan başvurular olarak ikili bir ayrımla düzenlenmiştir.

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için genel olarak takip edilen aşamalar, aşağıda liste halinde verilmiştir. Yurt içi ve yurt dışı başvuruları ise yazının devamında ayrıntılı şekilde açıklanmıştır.

• Öncelikle başvuru makamı, kişinin başvuru şartlarını taşıyıp taşımadığına ilişkin araştırma yapar. Bariz bir şart mevcut değilse başvuruyu reddeder. Tamamlanabilecek bir eksiklik varsa bunun için süre verir.
• Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak isteyenlerin talepleri hakkında, başvuru makamları tarafından dosya düzenlenir.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşı Olmak İçin Yurt İçinden Yapılacak Başvurular

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için yurt içinden yapılacak başvuru süreci, TVK Uygulama Yönetmeliği’nin 27. maddesinde şöyle düzenlenmiştir:

“Evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen ve başvuruda aranan şartları taşıdığı anlaşılan yabancı adına 26. maddede belirtilen belgelerden oluşan dosya düzenlenir ve yabancı hakkında İl Emniyet Müdürlüğünden soruşturma yapılması istenir.”

İl Emniyet Müdürlüğü’nce, evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak isteyen yabancının aile birliği içinde yaşayıp yaşamadığı, evlilik birliği ile bağdaşmayacak davranışlarının olup olmadığı, Türk vatandaşlığını kazanmasında millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halinin bulunup bulunmadığı araştırılır. 

Yabancının Türk vatandaşlığını kazanmasında millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halinin bulunup bulunmadığının tespiti için Millî İstihbarat Teşkilâtından ve Emniyet Genel Müdürlüğünden arşiv araştırması istenir.

Soruşturmada evliliğin Türk vatandaşlığını kazanmak amacıyla yapılıp yapılmadığına dair olumlu veya olumsuz bir kanaate varılamaması halinde, Türk vatandaşı eşin birinci ve ikinci derece yakınlarının ifadelerine de başvurulabilir.

Neticede, olumlu veya olumsuz kanaat açık bir şekilde soruşturma formuna yazılır ve soruşturmaya ilişkin tutanaklarla birlikte il nüfus ve vatandaşlık müdürlüğüne iletilir. Sonrasında dosya, Vatandaşlık Başvuru İnceleme Komisyonuna gönderilir.

Vatandaşlık Başvuru İnceleme Komisyonu, Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancı ve eşi, ayrı ayrı ve birlikte mülâkata tabi tutmak suretiyle evliliğin gerçek bir evlilik ya da Türk vatandaşlığını kazanmak amacıyla yapılmış bir evlilik olup olmadığını araştırır.

Söz konusu araştırmanın neticesinde komisyon, kanaatini mülâkat formuna yazar ve dosyayı il nüfus ve vatandaşlık müdürlüğüne geri gönderir. İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü ise karar aşaması için dosyayı İçişleri Bakanlığı’na gönderir. 

Burada önemle belirtilmelidir ki Vatandaşlık Başvuru İnceleme Komisyonu, vatandaşlık işleminin sonuçlandırılması için esas karar verici merci değildir. Söz konusu işlemde esas yetkili makam, İçişleri Bakanlığıdır.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşı Olmak İçin Yurt Dışından Yapılacak Başvurular

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için yurt dışından yapılacak başvurular TVK Uygulama Yönetmeliğinin 30. maddesinde şöyle düzenlenmiştir:

“Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen ve başvuru için gerekli şartları taşıyan yabancı adına m. 26 hükmünde belirtilen belgelerden oluşan dosya düzenlenir.”

Yurt dışından yapılacak başvurular için aşamalar, aşağıda kronolojik liste halinde verilmiştir.

• Konsolosluk işlemlerinden sorumlu muavin konsolos veya daha üst yetkili tarafından, yabancı kişi ve eşi ayrı ayrı ve birlikte mülakata tabi tutulur. Söz konusu mülakatta, evliliğin gerçek bir evlilik ya da Türk vatandaşlığını kazanmak amacıyla yapılmış bir evlilik olup olmadığının tespiti amaçlanır.
• Mülakat sonucunda oluşan olumlu veya olumsuz kanaat, mülakat formuna yazılır. 
• Yabancının bulunduğu devlet izin verdiği takdirde, sabıka kaydı istenir.
• Yabancının Türk vatandaşı eşi ile evlilik kaydının resmi makamlarda bulunup bulunmadığı araştırılır, elde edilen bilgi ve belgeler dosyaya eklenir ve karar alınmak üzere Bakanlığa gönderilir.

Gerek yurt içi gerekse yurt dışı başvuru süreçlerinde, evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için istenen bilgi ve belgelerin temini sağlanmalı, tüm usuli iş ve eylemler hukuka uygun şekilde yapılmalıdır. Aksi halde vatandaşlık başvurusunun reddedilme, iptal edilme veya uzama ihtimalleri söz konusu olabilir. Bu nedenle, sürecin başından itibaren uzman yabancılar avukatına danışmak faydalı olacaktır.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvurusu Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusu, belgelerin İçişleri Bakanlığına iletilmesinden itibaren ortalama 8-10 ay içinde sonuçlanır.

Ancak gerekli bilgi ve belgelerin temininde eksiklik gösterilmesi veya yabancı hakkında yapılan araştırmayı uzatacak bulgulara rastlanması halinde, süre uzayabilir.

Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşlığı Edinme Kararının İptali

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı edinme kararının iptali, çeşitli durumlarda söz konusu olabilir. Örneğin başvurucunun vaktinde yalan beyanı varsa veya belli bir şartın aslında sağlanmadığı ortaya çıkarsa ya da evliliğin vatandaşlık kazanmak için anlaşmalı şekilde yapıldığı belli olursa vatandaşlık kararı iptal edilir.

Vatandaşlık kararının iptaline karar verecek merci, ilk etapta vatandaşlık kararını veren mercidir. Bu doğrultuda, İçişleri Bakanlığının yapacağı bir araştırma neticesinde durum tespit edilir ve karar verilir.

DİKKAT: İptal kararı, karar tarihinden itibaren geçerli olur. Buradan hareketle, Türk vatandaşlığını kazanma tarihi ile kararın iptal edildiği tarih arasında Türk vatandaşı olarak gerçekleştirilmiş işlemlere, iptal kararının herhangi bir etkisi olmaz.

Vatandaşlığı iptal edilmiş olan yabancı, iptal kararının haksız olduğunu düşünüyorsa karara karşı itirazda bulunma ve iptal davası açma hakkına sahiptir. Vatandaşlık iptalinin birden fazla nedeni olabilir. Süreçle ilgili ayrıntılı bilgiler için “Türk vatandaşlığının iptali” yazımıza göz atabilirsiniz.

Türk Vatandaşlığı Başvurusunun Reddine İtiraz ve İptal Davası

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için yapılan başvurunun reddi, esasen bir idari işlemdir. Ret kararı, özellikle başvuru şartlarından herhangi birinin sağlanmaması veya usul işlemlerinde eksiklik yapılması halinde gündeme gelir.

Dolayısıyla ret kararına karşı, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içerisinde idareye itiraz edilebilir ya da idare mahkemesinde iptal davası açılabilir.

İdareye itirazda ve iptal davasında, kararın hukuka uygun olup olmadığı ilgi merci tarafından değerlendirilir. Bu çerçevede yapılacak inceleme neticesinde, talep hakkında karar verilir.

Vatandaşlık başvurusunun hangi durumlarda reddedilebileceği, ret kararına karşı hangi adımların atılması gerektiği hakkında detaylı bilgi; “Türk vatandaşlığı başvurusunun reddi” yazımızda bulunmaktadır.

Sonuç

Evlilik yoluyla Türk vatandaşı olmak için öngörülen koşulların sağlanmasının yanında, sürecin usulüne uygun biçimde yürütülmesi ve gerekli belgelerin eksiksiz şekilde temin edilmesi de önem arz eder. Bu aşamalarda herhangi bir sorunla karşılaşmamak adına, uzman yabancılar avukatına danışmakta yarar vardır.