Miras Hesaplama

Miras hesaplaması; eşin mevcut durumu, varislerin sayısı ve bırakılan mirasın toplam değeri gibi çeşitli faktörlerle belirlenir. Mirasın nasıl hesaplanacağına dair, aşağıdaki miras hesaplama aracından yararlanılabilir.

Miras Payları Nasıl Hesaplanır?

Miras paylarının hesaplanması sürecinde, miras bırakanın eşi ve hayatta olan yakın akrabalarının durumu önemli bir yer tutar. Bunun yanında, miras bırakanın kendisinden önce vefat etmiş çocuklarından olan torunları varsa, bu torunlar da miras dağılımında dikkate alınmalıdır.

Miras hesaplamada terekeye dair tüm işlemlerin tamamlanmasının ardından, mirasın mirasçılar arasında nasıl bölüştürüleceği netleştirilir. Bu aşamada, Türk Medeni Kanunu’nda yer alan miras dağıtımına ilişkin hükümler uygulanır.

Miras bırakandan kalan malvarlığı üzerinde öncelikle hangi işlemlerin uygulanacağı ve miras paylarının nasıl hesaplanacağı ile ilgili ayrıntılı bilgi için, “miras payları nasıl hesaplanır” yazımıza göz atabilirsiniz.

Miras Hesaplaması ve Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır?

Miras hesaplaması ve miras paylaşımı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun belirlediği miras hükümlerine uygun olarak yapılır. Miras paylaşımındaki kritik nokta ise miras bırakan vefat ettiği sırada kimlerin hayatta olduğudur.

Miras bırakan öldüğünde kimlerin sağ olduğuna göre, mirasın hesaplamasında zümre sistemi ön plana çıkar.

Miras Paylaşımında Zümre Sistemi

Miras paylaşımında kullanılan zümre sistemi, mirasın kimler arasında bölüşüleceğini belirler. Bu sistemde, miras bırakanın çocukları ilk zümreyi oluşturur. Eğer ilk zümrede hiç kimse yoksa, ikinci zümreye geçilir ve ikinci zümre olan anne baba dikkate alınır. Eğer anne baba da hayatta değilse, üçüncü zümre olan büyükanne ve büyükbabaya bakılır.

Zümre üyelerinden herhangi biri miras bırakandan önce vefat etmişse, bu kişilerin çocukları miras hakkı kazanır. Örneğin, miras bırakanın kardeşi doğrudan mirasçı olamaz, ancak miras bırakanın alt soyu yoksa ve anne-baba önceden vefat etmişse, miras bırakanın kardeşleri mirasçı olabilir.

Eğer birinci zümrede mirasçı varsa, diğer zümrelerin mirasçı olma hakkı yoktur. İlk zümrede mirasçı bulunmazsa, ikinci zümreye geçilir ve burada mirasçı varsa, miras bu zümrede kalır. İlk iki zümrede kimse yoksa, üçüncü zümre devreye girer.

Bu kısımda belirtilen zümreleri ve her bir zümrede kimlerin bulunduğunu, aşağıdaki tabloda da görebilirsiniz.

DİKKAT: Miras bırakanın eşi, bu zümre sisteminin dışında tutulur ve eşin miras payı ayrıca düzenlenmiştir. Eş, hiçbir zümreye dahil değildir.

Miras Paylaşımında Eşin Durumu

Eşin miras payı, mirasın hangi zümreye kaldığına göre değişiklik gösterir. Eğer eş, çocuklarla (birinci zümreyle) birlikte mirasçıysa, mirasın dörtte biri eşe aittir. Mirasın dörtte birini eş alırken geri kalan kısım ise çocuklara bölüştürülür.

Örnek vermek gerekirse, ortada 6.000.000 TL tereke olsun. Miras bırakanın ardında sağ kalan eşi ve 3 çocuğu olsun. Eş, birinci zümre olan çocuklarla birlikte mirasçı olduğu için mirasın dörtte biri olan 1.500.000 TL’yi miras olarak alır. Kalan 4.500.000 TL ise çocuklar arasında eşit olarak paylaştırılır. Bu durumda her çocuk, 1.500.000 TL miras payı alır.

Eğer eş, miras bırakanın anne-babasıyla (ikinci zümreyle) birlikte mirasçıysa mirasın yarısı eşe, kalan yarısı ise anne-babaya dağıtılır. Örneğin 6.000.000 TL tereke varsa, eş bunun 3.000.000 TL’lik kısmını alır. Kalan 3.000.000 TL ise anne babaya eşit olarak bölünür. Anne baba vefat etmiş fakat miras bırakan dışındaki evlatları yaşıyorsa miras payı bu kişilere geçer.

Üçüncü zümrede, yani büyükanne ve büyükbaba ile birlikte mirasçı olan eş, mirasın dörtte üçünü alır ve kalan dörtte bir büyükanne ve büyükbaba ve bunlar sağ değilse altsoyları arasında paylaştırılır. Örnek tereke yine 6.000.000 TL kabul edilecek olursa eş bunun 4.500.000 TL’lik kısmını alır. Kalan 1.500.000 TL ise zümre mirasçıları arasında dağıtılır.

Eğer mirasçı olarak hiçbir zümre bulunmuyorsa, eş mirasın tamamına sahip olur.

Miras hesaplamada eşin hangi zümreye denk geldiğinde ne kadarlık miras hakkına sahip olacağıyla ilgili ihtimaller, aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

DİKKAT: Eğer zümre üyeleri miras bırakandan önce vefat etmişse, bu kişilerin çocukları, ölen kişilerin yerine mirasçı olabilir. Ancak, miras bırakanın sağ kalan eşi varsa ve kuzenler (miras bırakanın halasının, teyzesinin, amcasının veya dayısının çocukları) mirasçı olarak kabul edilmez. Bu durum, miras hesaplaması yapılırken dikkate alınmalıdır.

Miras paylaşımının ne şekilde yapılması gerektiği ile ilgili tüm ayrıntılar, “miras paylaşımı nasıl yapılır” yazımızda bulunmaktadır.

Sonuç

Miras hesaplama işlemi sırasında; eşin durumu, mirasçıların sayısı ve mirasın toplam değeri gibi faktörler dikkate alınmalıdır. Bu unsurların doğru bir şekilde değerlendirilmesi, mirasın adil bir şekilde paylaştırılmasını sağlar. Aksi takdirde, hesaplama hataları ve maddi zararlar yaşanabilir.